gauze, crape, thin veil;
galling;
callosity, corn.
gaze;
durillon, callosité.
Կին ոմն ծիրանազգեստ՝ երկնագոյն ունելով զիւրեաւ տեռ. (Խոր. ՟Ա. 25։)
Զգեստս արքունականս ոսկէճամուկս եւ շղաշատեռն հրաշանկարս. (Յհ. կթ.։)
ՄԻՍՏԵՌԻՈՆ կամ ՄԻՒՍՏԵՌԻՈՆ, ՄԻՒՍՏՌՈՆ. Բառ յն. միւսդի՛ռիօն. μυστήριον mysterium. Խորհուրդ. խորհրդակատարութիւն. նուէր. որպէս միջին եւ ներքին կամ խոր ինչ.
Ասի այսպիսի տօնդ առ ելլենացւոցն՝ միւստռոն։ Աստուածաբանելով զելլենացւոց միւստեռիոնսն։ Այլ խորհուրդն ասացեալ է առ ի խորութենէ միւստեռիոնին, կամ առ խորս ինչ եւ անճառս կատարելոյն. (Նոննոս.։)
Նայեցեալ ի սրտեռանդն կամսն հայցողին. (Նար. երգ.։)
Զտիտեռն ասեմ եւ զմողէզ եւ զկովիդեաց, ի խարշափմանէ սարսեալք, եւ անարիք, եւ ցայգագնացք. (Մեկն. ղեւտ.) ցայգագնացս առնել. Գիշերային ճանապարհ առնել, կամ տալ ընթանալ.
Տեռատեսն՝ քաջահաւատ կինն բժշկեցաւ։ Տեռնատես կինն եւ քաջահաւատ. (Սարկ. հանգ.։)
Զտիտեռն ասեմ եւ զմողէզ ... ի խարշափմանէ սարսեալք եւ անարիք. (Մեկն. ղեւտ.։)
Զծիրանին, զշղաշատեռն, կարմրազարդն. (Գէ. ես.։ որ ըստ յն. κόκκινον . cf. ԿԱՐՄԻՐ. գ.։)
ԿՈԿՈՐԴԵԼՈՍ ԿՈԿՈՐԴԵՂՈՍ ԿՈԿՈՐԴԻԼ եւ ԿՈԿՈՐԴԻԼՈՍ ԿՈԿՈՐԴԻՂՈՍ որ եւ ԿՐՈԿՈԴԻՂՈՍ. Բառ յն. գրօգօ՛տիլօս. κροκόδειλος crocodilus Տիտեռն. վիշապ երկոտանի՝ երկակենցաղ, մողեսաձեւ՝ ահագին մեծութեամբ, մեծաբերան, այլ նեղ կոկորդաւ, բազմաժանի, եւ կարծրամորթ. լինի ի մեծամեծ գետս ջերմին գաւառաց։ Յոնք ստուգաբանեն, խորշօղ ի քրքմանէ. զի չախորժէ ասեն զհոտ նորա. ... cf. ՏՀԱՆԳ։
cf. ՄԻՍՏԵՌԻՈՆ
ՏԵՌԱԶԵՐԾ ԱՌՆԵԼ. ՏԵՌԱԶԵՐԾԵԼ. συλάω, σκυλεύω spolio. Կողոպտել. կապտել. մերկացուցանել.
Ելանէին ի գիշերի տեռազերծ առնէին զմարդիկն։ Հէն յաշխարհ արշաւիցէ տեռազերծ առնել եւ կոտորել զմարդիկ։ Տեռազերծ առնեն. (Եւս. պտմ. ՟Գ. 23։ Եզնիկ.։ Կանոն.։)
Ի բաց տեռազերծելով՝ մերկս միանգամայն եւ ողորմելիս թողեալ լինէր։ Տեռազերծել զվախճանեալն։ Տեռազերծել զանկելցան զգեստս. (Պիտ.։)
Որ ինչ հայի ի տիտեռա գազանն.
Եւ զտիտեռնական խարդաւանս անցուցանէ վիրագս այս. (Պիտ. ձը. ըստ Լեհ.։)
ՓԱՆԴՌՆԱՀԱՐ. κιθαριστής, κιθαρῳδός citharoedus. գրի եւ ՓԱՆԴԵՌՆԱՀԱՐ, ՓԱՆՏԵՌՆԱՀԱՐ. Երաժիշտ՝ որ հարկանէ զփանդիռն կամ զքնար. միանգամայն եւ նուագէ. վասն որոյ եւ փանդռներգակ ասի.
Փողահարին, եւ փանտեռնահարին. (Պղատ. մինովս.։)
Զկէսն ծփելովն՝ տեռազերծէ զանկելոցնզգեստս. (Պիտ.։)
ՓԱՆԴՌՆԱՀԱՐ գրի եւ ՓԱՆԴԵՌՆԱՀԱՐ, ՓԱՆՏԵՌՆԱՀԱՐ. Երաժիշտ՝ որ հարկանէ զփանդիռն կամ զքնար. միանգամայն եւ նուագէ. վասն որոյ եւ փանդռներգակ ասի.
Փողահարին, եւ փանտեռնահարին. (Պղատ. մինովս.։)
ἁπόρρυσις. defluxus, τὰ ἕμμυνα, menstruum, որ եւ ԱՊԱՀԱՐՈՒԹԻՒՆ. Դաշտան. տեռատեսութիւն. կնիկ մարդու ամսականը.
Քար ի տեռանէ արհեստաւորեալ (պետրոս վէմն). (Ճ. ՟Ա.։)
Որք տեռեցին զնոսա բեռնակրութեամբ. այսինքն քաղեցին զոգիս նոցա ծանր աշխատութեամբ. (Վրդն. ծն.։)
ῤύσις fluxus. Ախտ տեռատեսի. տկարութիւն դաշտանաւորի.
Կին մի էր ի տեռատեսութեան (յն. (ի հոսման) արեան. Մրկ. ՟Ե. 25։ Ղկ.։ ՟Ը. 43։)
Կին մի տեռատես երկոտասանամեայ». այսինքն ի ՟Ժ՟Բ ամաց հետէ. (Մտթ. ՟Թ. 20։)
Կին մի տեռատես երկոտասանամեայ». այսինքն ի ՟Ժ՟Բ ամաց հետէ. (Մտթ. ՟Թ. 20։)
Նշանակ է խլայն երեւելի (որպէս շղաշատեռն թափանցիկ՝) թափանցանցալոյս առաքինութեան. (Փիլ. լին.։)
Զբժշկութիւն տեռատեսին հրապարակատեսիլ առնել, զոր ոչն դիտէին. (Նիւս. կազմ.։)
αἰμορροία sanguiis profluvium Հոսումն արեան, որպէս ի տեռռատեսս, եւ յախտացեալս թանչիւ կամ ախտիւ որովայնի.
Ոչ կեղծաւորութեամբ, եւ մարդկեղէն արուեստգիութեամբ։ Արուեստգիտութիւն բժշկութեան դիպեցաւ ամօթղեած տանջանացն (տեռատեսին) ... Երեւեցաւ թէ ո՛րչափ առաւել են հաւատք քան զարուեստգիտութիւն։ Զի ամաչիցեն կախարդքն այնոքիկ՝ որ կարծեցին կալ ընդդէմ մովսիսի արուեստգիտութեամբն իւրեանց. (Եփր. ՟բ. կոր. եւ Եփր. համաբ. եւ Եփր. ծն.։)
Ունելով զիւրեաւ տեռ։ Ոչ եթող առանց իւր զաշխարհս. (Խոր. ՟Ա. 15։ ՟Բ. 86։)
ԽԻԹ. κροκόδειλος crocodilus. Խոյթ, որ եւ խեցի գազան ջրայինխեցեմորթ մեծ. կրոկոդիլոս. տիտեռն. կոկորդիլոս.
Կազն եւ ապրշումն եւ մազն եւ բուրդն։ Փոքր բեռ ապրշումն եւ կազն՝ բախտին ընկեր է. (Ոսկիփոր.։ (Նաեւ գաղղիարէն, կազ ասի դիպակն. շղարշ. տեռ։))
ՇԱՐ. որպէս Շարագոյր, ոսկեթել կիտուած, կամ հիւսուած. տեռ. շղաշատեռն, վառ. քօղ.
Ողունք մեր տեռեալ են ի փայտակրի. (Եղիշ. ՟Ը։)
Շղաշատեռ պայծառ փողփողեալ որպէս նշան եւ զարդ թագաւորական եւ դշխոյական. դրօշ. ծիրանի. շար. քօղ. վերարկու ազնիւ. տեռ. բեհեզ. դիպակ բարակ եւ ասեղնագործ կամ մետաքսեայ. պաստառ շքեղ. տիւլպէնտ, պիւրիւնճիւք, սանտալ. քերաճէ, ջար, պայրագ, սանճագ. եւ հաչաչեմ. որպէս խաչվառ.
Ոսկեհուռ հանդերձիւք, եւ ոսկէզօծ վառիւք զդագաղսն զարդարեալ։ Ոսկեհուռ մետաքսիւք, եւ շղաշատեռ վառիւք զնա զարդարեալ. (Յհ. կթ.։)
Տէր աստուած մեր, նա է աստուած աստուծոց, եւ տէր տերանց։ Ահաւասիկ ես տեա՛րք, եկա՛յք ի տուն ծառայի ձերոյ՝ հանգերո՛ւք։ Տէր իմ ծերացեալ է։ Տէր աստուած տեառն իմոյ աբրաամու. որ ոչ վրիպեցոյց զարդարութիւն իւր եւ զճմարտութիւն ի տեառնէ (կամ ի տեռնէ) իմմէ, եւ յաջողեաց ինձ տէր ի տան եղբօր տեառն իմոյ։ Այսպէս ասասջիք տեառն իմում եսաւայ, թէ այսպէս ասէ ծառայ քո յակոբ։ Այրն՝ տէր երկրին։ Տէր ամենայն երկրիս եգիպտացւոց։ Ի ձեռս արանց՝ տերանց խստասրտաց։ Ասել զտեարս իւրեանց։ Ծառայ երկնչի ի տեառնէ իւրմէ. եթէ տէր եմ, ո՞ւր է պատի՛ւն իմ, ասէ տէր ամենակալ. եւ այլն։
ԽԼԱՅ կամ ԽԻԼԱՅ. θέριστρον, κάλυμμα peplus, vestis aestiva vel talaris a rege donata . ար. խլաթ. պ. խիլաթ. թ. գաֆդան. Ձորձ ազնիւ. հանդերձ մեծագին զոր տան թագաւորք ումեք ի պարգեւ. Վերարկու կամ ծածկոյթանձին եւ գլխոյ կանանց՝ բարակաման եւամառային. Տեռ. շղաշատեռն.
Զկէսն ծփելովն՝ տեռազերծէ զանկելոցնզգեստս. (Պիտ.։)
ἰμάτιον vestis, vestimentum, indumentum, pannus ἑπενδύτης tunica, toga θέριστρον peplum κάλυμμα velamen. Շուրջ արկանել. վերարկու. լօդիկ. ծածկոյթ անձին. հանդերձ. զգեստ. եւ Սփածանելի. կապերտ. կտաւ, տեռ. շոր, լաթ, հագուստ, վրայի լաթը, լաթի կտոր, քուրչ.
ՇՂԱՇ ՇՂԱՐՇ եւ ՇՂԱՇԱՏԵՌ. βύσσος byssus որպէս բեհեզ. Շար. վառ. տեռ. սինդոն. դաստառակ. գլխաշուք եւ ձորձ կամ արկանելի կանանց՝ կտաւի կամ բեհեզեայ. լաչակ .... (իսկ շալ, շէլիլ, ցփսի)
Զբեհեզն եւ զերկնագոյն եւ զկարմիր շղարշատեռն. (Ես. ՟Գ. 2։)
Յօրինեաց զգլուխ իւր զարդու իւրով, եւ առ շղարշատեռն ի խաբէութիւն նորա. (Յուդթ. ՟Ժ՟Զ. 10։)
Բազում եւ երեւելի զգեստս արքունական՝ ոսկէճամուկս, եւ շղարշատեռն հրաշանկարս։ Շղարշատեռ վառիւք զնա զարդարեալ։ Ի շղարշատեռն յառագաստից զնա պճնեալ պայծառացուցանէր. (Յհ. կթ.։)
Ո՞վ է տրոհիցն առ երգս բարի բաշխօղն, զարժանիսն բաշխելով. եւ որո՞յ են (այն) օրէնք ուղիղք. պխ. փողահարին, եւ փանտեռնահարին. (Պղատ. մինովս.։)
ՓՈՒՔ. Քամի փորոյ. փուքս, տեռ.
Ի Պեննադա տեսանիցէք զտէրունեան անդրին կանգնեալ, եւ բժշկեալն (տեռատես) բուռն հարեալ ունի զդրօշակէ Տեառն. եւ ընդ նորին անդրեաւն բուսեալ արմատ, որ մատուցանէ զբժշկութիւն ախտացելոց. (Եղիշ. մատն. տն.։)
Պատրուակ. տեռ. քօղ. լաչակ.
ՄՈՂԷԶ կամ ՄՈՂԻԶ. σαύρα lacerta. գրի եւ ՄՈՂՈԶ, ՄՈՒՂԷԶ, ՄՈՂԷՍ. Զեռուն քառոտանի՝ որպէս օձ կարճիկ, կամ կոկրդիլոս փոքրիկ, խայտաբղէտ եւ բազմագունի, փոքր եւ մեծ. cf. ՔԱՐԱԹՕՇ, cf. ԿՈՎԱԴԻԱՑ, cf. ՏԻՏԵՌՆ ՈՍՏԻՆ.
ՇՂԱՇ ՇՂԱՐՇ եւ ՇՂԱՇԱՏԵՌ. βύσσος byssus որպէս բեհեզ. Շար. վառ. տեռ. սինդոն. դաստառակ. գլխաշուք եւ ձորձ կամ արկանելի կանանց՝ կտաւի կամ բեհեզեայ. լաչակ .... (իսկ շալ, շէլիլ, ցփսի)
Զբեհեզն եւ զերկնագոյն եւ զկարմիր շղարշատեռն. (Ես. ՟Գ. 2։)
Յօրինեաց զգլուխ իւր զարդու իւրով, եւ առ շղարշատեռն ի խաբէութիւն նորա. (Յուդթ. ՟Ժ՟Զ. 10։)
Բազում եւ երեւելի զգեստս արքունական՝ ոսկէճամուկս, եւ շղարշատեռն հրաշանկարս։ Շղարշատեռ վառիւք զնա զարդարեալ։ Ի շղարշատեռն յառագաստից զնա պճնեալ պայծառացուցանէր. (Յհ. կթ.։)
ὁθόνιον linteamen, linteolum. իտ. lenzuolo. Կտաւ մեծ. պաստառակալ. օթոց. ծածկոյթ. տեռ.
Իբրեւ զանբան անարգեցին, եւ տեռեցին բեռնակրութեամբ։ Ողունք մեր տեռեալ են ի փայտակրի. (Վրդն. ծն.։ Եղիշ. ՟Ը։)
ՓԱԴԱՄ ՓԱԴԱՆՔ. գրի եւ ՓԱՆԴԱՄ. (լծ. պ. ֆիթամ. թ. ֆըթան ). Ձորձ կամ վարշամակ ի պէտս պտտատելոյ. փակեղն. ծածկոյթ կանանց. տեռ. կողպատ.
Մերթ եւս՝ գ. իբր Ապարահութիւն. տեռատեսութիւն.
ἁποκαθήμενη. menstruata. որ գրի եւ ԱՊԱՐԱԽ, եւ ԱՊԱՀԱՐ. (ըստ եբր. ապարահ, է անցք. իսկ յն. աբօ՛րրէօ, բացահոսիլ. բղխել. առուիւ կամ հուռ հուռ վազել. Դաշտան. կին ախտացեալ բղխմամբ աւելորդ արեան՝ ամսոյ յամիս. տեռատես. ամիսը կամ ամսականը բռնած.
ἅφεδρος, ἁκαθαρσία menstruum, menstrua purgatio Օրէնք կանանց. ապարահ. բղխումն աւելորդ արեան կանացի բնութեան՝ յորդեծնութեան, ի տեռատեսութեան, յամսականութեան. ամսական .... Տե՛ս (Ղեւտ. ՟Ժ՟Բ. 2=5։ ՟Ժ՟Է. 19. 25. 33։ ՟Բ. Թագ. ՟Ժ՟Ա. 4։)
Տեռատեսն մերձեցաւ ի դրովշակս նորա։
Քահանայքն էին սակաւք, եւ ոչ կարէին զենուլ զողջակէզսն. յն. δέρω տէրիսինի չըգարմագ. տեռել. իմա՛ մորթել, այսինքն մորթազերծ առնել.
Մի՛ ծամակալս ի ծամս, մի՛ տեռակալս, եւ թաղհարս ի գլուխս. (Ոսկ. եփես. ՟Ի. (չի՛ք ի յն։))
Ի դատաստանի ոչ ծառայութեամբ վայիլ, եւ ո՛չ իգական խանդաղատանօք. (Պղատ. օրին. ՟Ժ՟Բ.) (դրեալ էր հիքական)։ Նշանակաւ՝ կին է ադամական բնութիս՝ վասն ի նիւթն միտելոյ, եւ իգական ախտիւ (տկարութեան՝ իբր տեռատեսութեան) վարակելոյ. (Երզն. մտթ.։)
Խիլայ կանանց՝ որպէս տեռ. շղաշատեռն. ձորձ ազնիւ.
Զարտնին արկանելիս, եւ զարտաքին խլատեռս զակոնացիս. (Ոսկ. ես.։)
Զարտաքինխլատեռն զոր լակոնացի ասէ. այսինքն բարակաման կտաւ յօտար աշխարհաց բերեալ։
Տեռումն ողին, կամ ոյր ողունք են տեռեալ, մինչեւ վէրս բանալ տրորմամբ.
Վասն ձիոյ ողնտեռի (դեղ). ա՛ռ մրտի տակ, որ է վրացի կոճակ, այրէ՛ եւ լոսէ՛, եւ ի վերայ ցանէ՛. (Վստկ. ՟Յ՟Ի՟Ա։)
Տիկնայք փափկասունք հայոց աշխարհին, որ գրգեալք եւ գգուեալք էին յիւրաքանչիւր պաստառունս (կամ բաստեռունս) եւ ի գահաւորակս. (Եղիշ. ՟Ը։)
Աքիս եւ մուկն, եւ տիտեռն յոստին (այսինքն ցամաքային), եւ մկնաքիս եւ գենառիւծ. (Ղեւտ. ՟Ժ՟Ա. 29։)
ἁπορρύω diffluo, defluo. (լծ. եւ հյ. տեռիլ. եւ լտ. թէռօ. մաշել) Ծորիլ. ծիւրիլ. տորոմիլ. փտիլ. նեխիլ. հալիլ մաշիլ. քամիլ. ապականիլ. լուծանիլ. քայքայիլ.
ՓԱԴԱՄ ՓԱԴԱՆՔ. գրի եւ ՓԱՆԴԱՄ. (լծ. պ. ֆիթամ. թ. ֆըթան ). Ձորձ կամ վարշամակ ի պէտս պտտատելոյ. փակեղն. ծածկոյթ կանանց. տեռ. կողպատ.
ՔԵՐԹԵՄ կամ ՔԵՐԴԵՄ. Որպէս Սաստիկ քերել եւ քերծել. մորթել, այսինքն մորթեցերծ առնել. քերթել, քեղըրթել .... որպէսյն. տէ՛ռօ. տե՛ս եւ ՏԵՌԵԼ.
ԱՄՍԱԿԱՆ. առաւել ռմկ. որպէս օրէնք կանանց. դաշտան, եւ դաշտանական. տեռատեսութիւն. ἕμμηνος, τα ἕμμηνα menstrualis, mestruum . այլըգ.
Արուեստգիտութիւն (տեռատեսին) բժշկութեան դիպեցաւ ամօթղեած տանջանացն". իմա՛ իբր ամօթածու. պատկառելի։ (Եփր. համաբ.)
Ի շղախատեռ առագաստից զնա պճնեալ. այսինքն զտաճարն. (Յհ. կթ.։)
Առեալ ձորձս՝ արկաւ զիւրեւ։ Արկաւ տեռ, եւ զարդարեցաւ զիւրեւ։ Արկաւ սեռ, եւ զարդարեցաւ։ Արկաւ զիւրեւ հանդերձ եւ պատմուճան վրէժխնդրութեան։ Արկայ հանդերձ գերութեան։ Արկան զիւրեամբք զամպարշտութիւն եւ զանիրաւութիւն իւրեանց։ Զարդարութիւն զգեցեալ էի, եւ արկեալ զիրաւունս հանգոյն կրկնոցի.եւ այլն։
Քահանայքն էին սակաւք, եւ ոչ կարէին զենուլ զողջակէզսն. յն. δέρω տէրիսինի չըգարմագ. տեռել. իմա՛ մորթել, այսինքն մորթազերծ առնել.
Ամենեքին դիմեցին ի մկրտիլ. որոց ոչ բաւեցին աւազանք, եւ ոչ ջրամբարք կիստեռանցն. (Շիր. յայտն.։)
Եւ նոցա զպատարագս եւ զօրէն բորոտին եւ զմշտակաթին եւ զտեռատեսին. (Մծբ. ՟Ժ՟Ա. (տպ. զմշտկային։))
Որոց ոչ բաւէին աւազանք, եւ ոչ ջրամբարք կիստեռանցն ի մկրտել. (Ճ. ՟Բ. եւ Շիր. յայտն.։ եւ Սանահն.։)
Բառ անյայտ. որպէս Շղաշիւք կամ շղաշատեռիւք զարդարեալ.
Որպէս Տեռ կամ ծամակալ. (ուր ի յն. չիք ինչ)
Մի՛ տեռակալս ... մի՛ ապարջանս. (Ոսկ. եփես. ՟Ի։)
Այս օրէն իցէ տեռատեսի ի դաշտանի իւրում։ Եւ ահա կին մի տեռատես. (Ղեւտ. ՟Ժ՟Ե. 33։ Մտթ. ՟Թ. 20։)
Իսկ տեռատես վասն յապաժոյժ արեանն գալոյ։ Տեռատես կիննզ հուպ լինի, քղանցիւք զգեստուն յախտէն բուժի։ Կին ոմն՝ որոյ անուն էր վերոնիս, ասէ, տեռատես էի երկոտասնամեայ. (Երզն. մտթ.։ Շ. խոստ.։ Ճ. ՟Ժ.։ (Ռամկօրէն տեռատես ասի եւ զարանց, որպէս մայասըլլը։))
τυλλώδης, τυλόεις callosus, tuberosus, obductus callo. Տեռեալն եւ խստացեալն. պինդ իբրեւ զկաշի. կոշտացեալ, խիստ. քոս կապած.
Ձեռք մեր փապարեալ են ի կացնի, եւ ողունք մեր տեռեալ են ի փայտակրի. (Եղիշ. ՟Ը։)
Ունէր ախտս աններելիս տեռատեսութեան. (Վրք. ոսկ.։)
Ոյր թիկունք են խլեալ, մաշեալ, տեռեալ. կռնակը քեղրթած.
Զտիտեռն ասեմ եւ զմողէզ ... ի խարշափմանէ սարսեալք եւ անարիք. (Մեկն. ղեւտ.։)
ամենեյն արդարութիւն իբրեւ զխոձունձ տեռատեսին համարեալ է. (Վրք. հց. ՟Ժ՟Ա։)
cf. ՄԻՍՏԵՌԻՈՆ
ՇՂԱՇ ՇՂԱՐՇ եւ ՇՂԱՇԱՏԵՌ. βύσσος byssus որպէս բեհեզ. Շար. վառ. տեռ. սինդոն. դաստառակ. գլխաշուք եւ ձորձ կամ արկանելի կանանց՝ կտաւի կամ բեհեզեայ. լաչակ .... (իսկ շալ, շէլիլ, ցփսի)
Զբեհեզն եւ զերկնագոյն եւ զկարմիր շղարշատեռն. (Ես. ՟Գ. 2։)
Յօրինեաց զգլուխ իւր զարդու իւրով, եւ առ շղարշատեռն ի խաբէութիւն նորա. (Յուդթ. ՟Ժ՟Զ. 10։)
Բազում եւ երեւելի զգեստս արքունական՝ ոսկէճամուկս, եւ շղարշատեռն հրաշանկարս։ Շղարշատեռ վառիւք զնա զարդարեալ։ Ի շղարշատեռն յառագաստից զնա պճնեալ պայծառացուցանէր. (Յհ. կթ.։)
Եթէ զտանուտէրն բէեղզեբուղ կոչեցին, ո՛րչափ եւս առաւել զընտանիս նորա։ Ծառայք զտանուտեառնն։ Առն զտանուտեառնն։ Տրանջէին զզտանուտեռնէն (կամ զզտանուտեառնէն)։ Ասասջի՛ք զտանուտէր տանն.եւ այլն։
Արգամ տանուտէր մուրացան՝ որ ի ծննդոցն աժդահակայ։ Նախարարօք եւ մեծամեծ տանուտերօք ... Յաւագ տանուտերեաց։ Ոչինչ կրտսերս յիշխանս յուդայ, զտանուտեարս ցեղիցն կոչէ։ Սուլիմաբերդ ի սուլիմա տանուտեռնէ շինեալ. (Խոր. ՟Բ. 41։ Փարպ.։ Շ. մտթ.։ Ուռպ.։)
ἁλητίριος sceleratus, flagitiosus. Որ զերծու զտեռ. կողոպտիչ. սեղանակապուտ. ապիրատ. անամօթ չարագործ.
Խափանել զնենգութիւն չարըութեան դիւրաց տեռազերծաց. (Եւս. պտմ. ՟Է. 10։)
ՏԵՌԱԶԵՐԾ ԱՌՆԵԼ. ՏԵՌԱԶԵՐԾԵԼ. ն. συλάω, σκυλεύω spolio. Կողոպտել. կապտել. մերկացուցանել.
Ելանէին ի գիշերի տեռազերծ առնէին զմարդիկն։ Հէն յաշխարհ արշաւիցէ տեռազերծ առնել եւ կոտորել զմարդիկ։ Տեռազերծ առնեն. (Եւս. պտմ. ՟Գ. 23։ Եզնիկ.։ Կանոն.։)
Ի բաց տեռազերծելով՝ մերկս միանգամայն եւ ողորմելիս թողեալ լինէր։ Տեռազերծել զվախճանեալն։ Տեռազերծել զանկելցան զգեստս. (Պիտ.։)
Որ ունի զվիժումն, այսինքն զբղխումն եւ զհոսումն արեան. տեռատես.
θέριστρον, θερίστριον theristrum, vestis aestiva. (լծ. ջեռ. յն. թէռի՛սդռօն. ջեռոյցք). թ. ջար. թարշաֆ. Ամառնային վերարկու կանանց. քօղ նրբաթել որպէս շղարշատեռն. ծածկոյթ գլխոյ եւ անձին կանանց.
Արկաւ տեռ, եւ զարդարեցաւ. (Ծն. ՟Լ՟Ը. 14։)
Հռեբեկայ մի միայն տեռն բաւական եղի ի զարդ. (Ոսկ. կողոս.։)
Կին մի ծիրանազգեստ երկնագոյն ունելով զիւրեաւ տեռ. (Խոր. ՟Ա. 25։)
Որպէս Տեռիլն. տռվիլը, կաշի կամ եաղըր կամ քոս կապելն քերթուելով.
Ի բազում բոկ ոտամբ շրջելոյն՝ տեռիւք կարծրացան ոտք առն աստուծոյ. (Պտմ. առ Լեհ.։)