contrary, opposed;
opposite, mimical;
unfortunate;
— պատասխանի, an adeguate or prompt reply;
against, on the contrary, the wrong side, outward, the wrong way;
before, in face;
— դառնալ, կալ, գտանիլ, հարկանիլ, to oppose, to resist, to counteract, to make head against, to cope with;
— յառնել, to rise up against;
to combat;
— գանձանակին, opposite the money-box;
վէմ — դնել դրամ, to place a stone against the door;
զդուրս — դնել, to close the doors;
բանիցն — բերել, to reply opportunely, to respond;
— եղեւ նոցա իրն, they succeeded badly in that affair;
յետս — ընթեռնուլ, to cavil, to sophisticate;
instead otherwise, on the contrary;
— հակառակութիւն, cf. Ընդդէմդարձութիւն.
ἑναντίος, τἁναντίος, ἁντίθετος adversus, oppositus, contrarius Հակադրեալ. հակառակ ինչ. ներհակ. ներհական. դիմակաց. եւ Որ ինչ կայ ի դէմս կոյս. դէմը.
Ընդդէմ էր հողմն. (Մտթ. ՟Ժ՟Դ. 24։)
Ոչ կարացին տալ պատասխանի ընդդէմ Յոբայ. (Յոբ. ՟Լ՟Բ. 3։)
Ընդդէմ է բարւոյն՝ չար։ Հարկեցայց զընդդէմսն ասել։ Զի մի՛ բարիքն փոխեսցին առ ընդդէմս։ Յընդդիմացն յորժամ մի ինչ ի դուրս ելցէ, զհետ մտանէ միւսն. (Փիլ.։)
Վասն զի Աստուած է, ոչ գոն նորա ընդդէմք, այլ յամենայն ի կողմանց ամենայնիւ՝ օգտութիւնք երեւին. (Եղիշ. խաչել.։)
Ընդդէմքն յոլովագոյն գործէին. (Եղիշ. ՟Բ։)
Զընդդէմսն գործեալ իմաստնոյն։ Զընդդէմսն քեզ գործեցի։ Մի՛ մատուսցես բան ընդդէմ՝ ահեղ. (Նար.։)
Ընդդիմացն փոխանորդութեամբ փոփոխեալ լինի։ Ընդդիմօքն խառնեալ ի միասին որակութեամբք։ Խառնեալ ի ձեռն ընդդիմացն. (Նիւս. կազմ.։)
Յընդդիմաց կողմանէ պատասխանի. (Լծ. ածաբ.։)
Զընդդէմ արեգական կողմն անձաւին հրաշակերտեաց. իմա՛ զհանդիպակաց զարեւմտեան. (Խոր. ՟Ա. 15։)
ԸՆԴԴԷՄ. ԸՆԴ ԴԷՄ. նխ. κατέναντι, ἁπέναντι, ἑξεναντίας, κατενώπιον adversus, contra եւ այլն. որպէս Հակառակ. ներհակ. դէմ.
Հա՛ն զսուր քո ընդդէմ հալածչաց իմոց։ Ոչ ոք կացցէ ընդդէմ ձեր։ Եթէ բռնասցի մին, երկուքն կայցեն ընդդէմ նորա.եւ այլն։
Այդ խորհուրդ դարձեալ իմոց բանից ընդդէմ է. (Եղիշ. ՟Գ։)
Պօղոս բամբասելոյն ընդդէմ օրհնեաց. (Լմբ. ատ.։)
Ընդդէմ եղեւ նոցա իրն. (Երզն. մտթ.։)
Եւս եւ ընդ մէջ արկանելով զայլ բառ, կամ կրկնելով զընդն.
Ընդ հողմոյն դէմ չկարաց ինչ զօրել. (Ոսկ. մ. ՟Բ. 15։)
Ոչ կարեմք մեք ընդ ճշմարտութեանն դէմ գործել ինչ. (Ոսկ. ՟բ. կոր.։)
Ցոյ՛ն ցուցանէ քեզ թշնամի, որ ընդ գանձիդ դէմ մարտնչի. (Երզն. ոտ. այբուբ.։)
Եւ ընդ այսր ընդդէմ թերեւս ոք յամառէ. (Վեցօր. ՟Բ։)
ԸՆԴԴԷՄ. որպէս Յանդիման. ի հանդիպոյ. հանդէպ. առաջի. ի դէմս. ընդառաջ. դէպ ի. դիմացը, դիմացէն, առջեւէն.
Երթա՛յք դուք ի գեղդ, որ ընդդէմ ձեր կայ։ Առաջի տապանակին վկայութեան՝ ընդդէմ վկայութեանն։ Ընդ կողմն արեւելից՝ ընդդէմ քաւութեանն։ Կայր Յիսուս ընդդէմ գանձանակին.եւ այլն։
Բանալ զդիւանդ արքունի ընդդէմ առնդ եկելոյ։ Որք ընդդէմ հային լերինն ... սապէս եւ ընդդէմ դաշտին հիւսիսոյ ... իսկ ընդդէմ արեւելից եւ արեւմտից. (Խոր. ՟Ա. 8։ ՟Գ. 59։)
Ընդդէմ լինէր սուրբ եպիսկոպոսացն. որոց բազում մեծարանս ցուցեալ. (Կորիւն.։)
Պշնուլ ընդդէմ սորա. (Լմբ. պտրգ.։)
Ի վեր հայել ընդդէմ երեսացն Աստուծոյ. (Մաշկ.։)
Մարմնացելոյն ընդդէմ իբրեւ Աստուծոյ՝ ընդ աստղն ընթասցուք. (Ճ. ՟Գ.։)
Եւ անդէն աւետարանական բանիցն ընդդէմ բերեն, թէ ի գիշերի համբարձէ՛ք. (Յհ. իմ. եկեղ.։)
Զվարագոյր վերին կամարին՝ բանայր ընդդէմ Նախավկային. (Գանձ.։)
ԸՆԴԴԷՄ. մ. որպէս Հակառակ. եւ Փոխանակ. ըստ յն. լտ. ի բարդութիւնս, կամ ի բաղադրութիւնս բայից. ἁντι- re- կամ հյ. դիմա". հակա". փոխա". զոր օրինակ ասի.
Կալ ընդդէմ։ Ընդդէմ կալ։ Ընդդէմ դառնալ, դնել, գտանիլ.եւ այլն։
Ընդդէմ չափել մեղացն՝ զուղղութիւնսն. (Ածաբ. մկրտ.։)
Կամեցար մահուանն մեր՝ պատիւ եւ փառս կշռել ընդդէմ. (Լմբ. սղ.։)
Դու ցրես զնետս չարութեանն՝ ընդդէմ կառուցեալ անուան սուրբ արձան. (Նար. խչ.։)
Զոր ընդդէմ իմն մարգարէանայ հայրն. սա, ասէ, հանգուսցէ զմեզ. որ եղեւ ո՛չ հանգիստ, այլ ջնջումն. (Խոր. ՟Ա. 3։)
ՅԸՆԴԴԻՄԷՆ. ԶԸՆԴԴԷՄՆ. մ. Ընդ հակառակն. զհակառակն. ներհակը, մէկալ կողմանէ.
Ի միոջէ ի մասնէ դատին եւ ընտրեն զբոլորն, այլ ո՛չ յընդդիմէն՝ ի բոլորէն զմասն. (Փիլ. լին. ՟Գ. 3։)
Ո՛չ ամենայն իրօք՝ միասնաբար ասացեալքն՝ եւ առանձնաբար ասին. որպէս եւ յընդդիմէն, եւ ո՛չ ամենեւին առանձնաբար ասացեալքն եւ միասնաբար ասիլ կարօղ գոն. (Սահմ. ՟Ժ՟Բ։)
Ո՛չ ի բաց բառնայ զմարդն. այլեւ զընդդէմն եւս, աճեցուցանէ. (Անյաղթ պորփ.։)
ԸՆԴԴԷՄ ԴԱՐՁՈՒԹԻՒՆ. Իբր Դիմադարձութիւն.
Եւ ոչ մի ինչ ի մէջ գործոց նոցա ընդդէմ դարձութիւն գտանի. (Կոչ. ՟Ժ՟Ա։)
ԸՆԴԴԷՄ ՅԱՆԴԻՄԱՆ. Իբր Դէմ յանդիման.
Եկն սատանայ ընդդէմ յանդիման, եւ ասէ ցնա. (Ճ. ՟Ժ.։)