cf. Դատիմ.
ԴԱՏԵՄ ԴԱՏԻՄ. պ. տատ քէրտէն. κρίνω, δικάζω judico Դատ կամ դատաստան առնել. որոշել եւ վճռել յատենի, եւ ի միտս. իրաւ առնել. վրէժ խնդրել. պատժել կամ վարձատրել. լաւ վարկանել. արժան համարել. դատաստան ընել, վճիռ կտրել.
Դան դատեսցէ զժողովուրդ իւր։ Դատեսցէ տէր՝ որ դատելոցն է այսօր ի մէջ որդւոցն իսրայէլի եւ ի մէջ որդւոցն ամոնայ։ Ոչ տարապարտուց դատեցեր։ Եւ դատեաց յեփթայի զիսրայէլ ամս վեց։ Որ դատիս զամենայն երկիր։ Մի՛ դատիք (զայլս), զի մի՛ դատիցիք (յաստուծոյ)։ Տէր դատի զդատաստանս նորա։ Դատեա՛ տէր զայնոսիկ, ոյք դատին զիս։ Սուրբք զաշխարհ դատին. եւ եթէ ձեօք դատի աշխարհ, ապա ոչ էք արժանի անարգ ատենից. եւ այլն։
Կամ καταδικάζω, κατακρίνω իբր Դատապարտել.
Մահու խայտառակութեան դատեսցուք զնա։ Դատեցան զնա մեռանել. (Իմ. ՟Բ. 20։ Դան. ՟Ա. 41։ Տե՛ս եւ Եբր. ՟Ժ՟Ա. 7։ Յկ. ՟Ե. 9։ ՟Բ. Պետ. ՟Բ. 6։)
ԴԱՏԵԼ ՀՐՈՎ, ՍՐՈՎ կամ Ի ՍՈՒՐ, ՅՈԳԻ եւ այլն. այսինքն Այրել, կոտորել, սպանանել կամ կարեվէր խոցել.
Զայն տաճար հրով դատեցայց։ Զփայտակերտն հրով դատել. (՟Ա. Մակ. ՟Է. 35։ ՟Գ. Մակ. ՟Ե. 23։)
Զգաւառս սրով դատի յանխնայ. (Խոր. ՟Գ. 7։)
Անկան ի ձեռս թշնամեացն, որք դատեցին ի սուրս իւրեանց. (Արծր. ՟Բ. 4։)
Յոգի դատեցաւ զայրն տօնելի։ Որ ինձէն զանձն մեծաւ ձաղանօք յոգի դատեցի. (Նար. ՟Խ՟Ը. ՟Կ՟Ե։)
ԴԱՏԻՄ. իբր Ի դատ մտանել. մաքառիլ. վիճել.
Եղբայր ընդ եղբօր դատի։ Դատեա՛ց ընդ լերինս։ Դատեցայց ընդ ձեզ, ասէ տէր։ Դատեցարո՛ւք ընդ մօրն ձերում. (՟Ա. Կոր. ՟Զ. 6։ Միք. ՟Զ. 1։ Երեմ. ՟Բ. 9։ Ովս. ՟Բ. 2։ Տե՛ս եւ Մտթ. ՟Ե. 40։ Յոբ. ՟Թ. 3։ Ժող. ՟Զ. 10. յորս գրի դատել, իբր դատիլ։)
ԴԱՏԻՄ. իբր Համարիմ. սեպել
Պարտական դատիմ ... ընծայել. (Լմբ. վերափոխ.։)
ԴԱՏԻՄ. Ըստ աշխարհիկ ոճոյ, իբր Աշխատիմ.
Հանգիցե՛ս հա՛յր, մի՛ դատիր յոյժ։ Վասն սորա վշտագնեալ դատիմ ի ծովու եւ ի ցամաքի. (Վրք. հց. ՟Ժ՟Զ. եւ ՟Բ։)
Եւ յայն դատեալ վաստակէին, ի յանդադար պատերազմին. (Շ. եդես.։)