Other definitions containing this entry
ՎԵՀԱԿԱՆ ՎԵՀԱՅԻՆ. Վեհ. եւ վսեմական. գերագոյն. բարձրագոյն.
Ի բարձրագոյնն մակարդակ լեառն ձգեա զքոյդ վեհական մտածութիւն. (Մագ. ՟Ծ՟Բ։)
ՎԵՀԱԿԱՆ ՎԵՀԱՅԻՆ. Վեհ. եւ վսեմական. գերագոյն. բարձրագոյն.
Ի բարձրագոյնն մակարդակ լեառն ձգեա զքոյդ վեհական մտածութիւն. (Մագ. ՟Ծ՟Բ։)
Իմացօղ բարձրագոյն իրաց. վսեմամիտ. նրբահայեաց.
Խորհուրդ էր ադամայ, զոր ստեղծն ի վեցեկի դիմաց աշխարհէ, վերացուցանել զնա ի վեցեկէ աստի ի բարձրագոյն փառս եօթներեկին. (Տօնակ.։)
Յանպատկանաւորութենէ տեսարանացն. քանզի են ոմանք՝ որ առողջ ունին զտեսարանն, եւ են որ տկար։ Որ զյօնն քան զտեսարանն բարձրագոյն ունէին, կոչիլ ի մարդկանէ ռաբբի ռաբբի. (Սահմ. ՟Ը։ Սոկր.։)
Ցայնքան բարձրագոյնս պանծային ի վերայ յաղթահարելոցն, մինչ զի եւ այլն ... Ցայնքան՝ մինչեւ ի սպառել չուոյն. (Պիտ.։)
որ է ի գոյն օդոյ. երկնագոյն. թափանցիկ. հեվայի. կամ թեթեւագոյն. բարձրագոյն.
Ի գերազանցեալն ամբարձաւ աստիճան։ Բարձրագոյն քան զլծակցութիւն ամուսնութեանն ամբարձեցելոյ. (Պիտ.։)
Քարինս կոփել չորեքկուսի, եւ չորեքկուսի ի վերայ յարուցանել ամբարտակս՝ սակաւ ինչ բարձրագոյն յերկրէ. (Խոր. ՟Բ. 53։)
Ամենագովելի, եւ քան զերկինս բարձրագոյն. (Շար.։)
Այսոքիկ այնքան բարձրագոյն եւ անլինելիք թուեցան, մինչ զի գայթակղեալք իսկ էք. (Նանայ.։)
Մերժելով ի քոց բազմականացդ՝ ահա արկանես ինձ բազմականս առ հօրն հաւատոցն Աբրահամու. (Ագաթ. ։ Մի՛ բազմականս բարձրագոյնս կարգեսցուք։ Բազմեալք կամք պայծառք պայծառապէս ի վերայ բարձր բազմականի եւ ամբարձելոյ. Ածաբ. ծն. եւ Ածաբ. աղքատասիր.։)
ὐπερέχων, διάφορος excellens, praestans, eximius Գեր ի վեր զանցեալ. բարձրագոյն. վերագոյն. գերագոյն. վեհագոյն. վսեմագոյն, առաւելեալ. ի վեր քան.
Բարձրագոյն քան զառաջինն, եւ գերազարդ վայելչութեամբ. (Շար.։)
Անարատ առագաստ, եւ տեղի լայնագոյն եւ երկնաձիգ (գուցէ երկայնաձիգ), խորագոյն եւ բարձրագոյն» (Տօնակ.։)
Լուսոյ, կամ շնորհաց, կամ բարձրագոյն բարեաց, կամ շնորհաձիր էին եւ հոգւոյ նորա ընդունակ։ Որդւոյն պատրաստեալ զքեզ ընդունակ. (Նար.։)
Բարձրագոյն հոյլք անմահից՝ որ բոց հրացան, հրեշտակաց դասք իններեակ՝ հոգիացան. (Շ. միշտ էիդ.։)
Մասունք լուսագեղ ծագէ ամենայն ազգաց՝ քան զճառգայթս արեգականն բարձրագոյնս. (Տօնակ.։)
Ծայրացեալ սաստկանայ ստաբանութեամբ։ Ծայրացեալ ի բարձրագոյնսն. (Պիտ.։)
Բարձրագոյն խոստմունք զիրողականի նոցա ճշմարտութեան անուանակոչութիւնն կարօտանօք ունին. այսինքն տկարանան յայտնել զիրն. (Դիոն. եկեղ.։)
Զոր եւ մարգարէն հիացմամբ ասէ։ Զի՞նչ հիացումն՝ քան աստուծոյ մարդ լինել։ Հրաշափառապէս են աստուածայինքն ամենայն եւ բարձրագոյն, եւ մեծաց հիացմանց առիթ. (Խոսր. ժմ. եւ Խոսր. պտրգ.։)
Զմակարդակ բոլոր կենցաղականս դուզնաքեայ ըղձման իմոյ տռփելոյդ։ Ի բարձրագոյնն մակարդակ լեառն ձգեա՛ զքոյդ վեհական խոհեմութիւն. (Մագ. ՟Խ՟Ե. ՟Ծ՟Է։)
Զի երեւեսցի նախագիտութիւնն յառաջնմէ, եւ զկնի այնորիկ ի գլուխ ելցէ, եւ այլն։ Յառաջնմէ բարձրագոյն ինչ ոչ լուան։ Եւ արդ տե՛ս յառաջնմէ՛ ասէ, եւ այլն. (Ոսկ. յհ. ՟Ա. 22. 30։ ՟Բ. 22։)
Զմարգարէն Եսայի իբրեւ նախավկայ ածցուք ի մէջ։ Քան զնախավկայսն՝ բարձրագոյն եւ փառաւորագոյն երեւեսցի. (Ճ. ՟Գ.։)
Տեղին այն նեղագոյն՝ լայնատարած ցուցաւ քան զհաստատութիւն երկնից։ Գերեզման նեղագոյն, եւ աթոռ բարձրագոյն. (Մեկն. ղկ.։)
Ուր եւ բարձրագոյն տեղի իցէ՝ պահանորդացն ընդունող՝ իբրու մանաւանդ ամրագոյն. (անդ. ՟Ը։)
Եղիցե՛ս բարձրագոյն դու, եւ բարձրագունից սպառուած. (Առ որս. ՟Ա։)
Եւ արդարեւ ելաք ի ստորայնոցս ի բարձրագոյնսն՝ ուտելով զմարմին ճշմարիտ գառինն Աստուծոյ. (Շիր. զատիկ.։)
ἁνώτερος, ὐπέρτερος, ὐπερέχων superior. Որ ի վեր է եւ առաւելեալ քան զայլս. վերնագոյն. բարձրագոյն. վեհագոյն. գերագոյն. գերազանց. զօրագոյն. յաղթօղ.
Որ եւ յոյժ անվայելուչ էր իմոյս լրբանաց՝ ի վեր տարրանալ առ այդքան բարձրագոյն եւ երկնային իհրողութիւնսն. (Նանայ. յռջբ։)
յայլ բարձրագոյն տրամադրէ խորհուրդ, զոր տրամախոհիցն ի հոգւոյն է գտեալ. (Խոր. վրդվռ.։)
Միշտ ի ցածագոյնս խառնէր զբարձրագոյն. (Ոսկ. յհ. ՟Բ։)
Տեսանել անհասական հրաշակերտս։ Անհասական պայմանաւ։ Զբարձրագոյնսն եւ զանհասականսն որոտաց. (Ագաթ.։)
Գայ առաւօտուն ընդ արշալուշն։ Մարկոս ընդ արեւագալն ասէ, եւ սա ընդ արշալուսն։ Ընդ արշալուշն ասէ. որ զայն ժամն նշանակէ, յորում լոյսն զօրացեալ՝ յաղթէ խաւարին, եւ ի ծայրս բարձրագոյն լերացն զշառաւեղս նշուլիցն ձգէ արեգակն. (Սկեւռ. յաղ։)
Բարեխօսել նորա (այսինքն Քրիստոսի) վասն սրբոց, եւ բարեխօսել հոգւոյն սրբոյ՝ առ ի վարդապետելոյ մեզ, զի ընդ միմեանց բարեխօսիցեմք. եւ ոչ եթէ առ բարձրագոյն ոք՝ միածնին կամ հոգւոյն սրբոյ բարեխօսելն գիտելի է. քանզի միապատիւ է աստուածականն, եւ աչ բազմաբար. (Ագաթ.։ եւ Կորիւն.։)
Բարձր եւ վսեմ օրինակաւ. բարձրագոյնս եւ նրբագոյնս.
Կամ Պերճ, վեհ, վսեմ. բարձրագոյն.
Առ ի դիւրընկալ գործել զնոսա (զժողովուրդն) առ քարոզութիւնն յովհաննու։ Զի դիւրընկալ զնոսա կազմեսցէ առ բարձրագոյն վարդապետութիւնն. (Կիւրղ. ղկ.։)
Կողովս երիս ոսկեղէնս, եւ մի արծաթի. իսկ արծաթին կից էր ընդ միում յոսկեղինացն իբրեւ զերկաւորի ... իսկ զերկուորիսն բարձրագոյն եցոյց ի վերոյ կողմանէ հիւսիսային կողովոյն. (Ճ. ՟Զ.։)
ἅκρος, ἁκραιφνέστατος, ὔψιστος summus. Որ է ի ծայրն առաջին, մերթ նաեւ վերջին. բարձրագոյն. գերագոյն. գերազանց. ծայրացեալ. կատարեալ. քաջ. ծարը եղօղը կամ հասած, է՛ն վերը, բարձր, խորունկ.
Նմանապէս եղիայի կառավարելով յափշտակեցար ի բարձրագոյն անճառելիս. (Ոսկ. լս.։)
Բարձրագոյն քան զերկնից երկինս, եւ խոշորագոյն քան զներքին կիսագունդն. (Գիւտ թղթ. առ վաչէ։)
Ոչ երբէք զինքեանց ճոխաբանել, կամ բարձրագոյնս ինչ ճառել. (Նանայ.։)
ὐπερέχων excellens, eminens, superans, altior. Առաւել յաղթ. զօրագոյն եւ բարձրագոյն. վերագոյն. գերազանց.
Առ սակաւ սակաւ յառաջադէմս առնել ի բարձրագոյնս. (Ածաբ. պենտեկ.։)
Մի՛ քան զկկանոնն ուղղագոյն, եւ մի՛ քան զպատուիրանն բարձրագոյն. (Առ որս. ՟Ժ՟Բ։)
Որ կատարեալն են սիրով նորա, բարձրագոյն են նոքա ի պատճառանաց օրինաց (իբր ի խտրանաց, կամ յերկիւղէ) Եփր. (ղեւտ.։)
Ի խոնարհագունէն վերաբերէ ի բարձրագոյն զհարցուած. (Ոսկ. ՟ա. կոր.։)
յայլ բարձրագոյն տրամադրէ խորհուրդ։ Տրամադրել զլսողն ի զուարճական խնդութիւն. (Խոր. վրդվռ.։ Երզն. լուս.։ (իբրու փոխել կամ պատրաստել։))
Զբարձրագոյնն եւ զազնուագոյն վիճակ։ Այնպէս ազնուագոյն գիտէր զառաքինութեան ճանապարհ։ Զոր ինչ օրէնս եւ հրամանս ազնուագոյնս գիտէին՝ նորոգեցին։ Ըստ ճահագունին ինչ իցէ ազնուագոյն կարգի. (Ոսկ. յհ. եւ Եբր.։ Եւս. քր. ՟Բ։ Պիտ.։)
Ոչինչ էր բարձրագոյն քան զմեզ, եւ ոչ՝ անաշխատելի, եթէ ասելն՝ գործոյ կատարումն լինէր։ Դժնդա՛կ է փոխանակ անաշխատելի բժշկութեանս զտարժանելին գործել. (Ածաբ. առ որս. ՟Բ. եւ Ածաբ. մկրտ.։)
Յամենայն նուաստութենէ անխառնաբար բարձրագոյնք։ Հուր ընդ ամենայն անխառնաբար անցանէ. (Դիոն. երկն. յորմէ եւ Շ. հրեշտ.։)
Բարձրագոյն եւ մեծամեծ խորհուրդ առակաւորեաց սողովմոն։ Որպէս առակաւորի յաւետարանին. (Նար. երգ.։)
Որ ինչ է ի գերագոյն աստիճանի. եւ Բարձրագոյն.
Կողովս երիս ոսկեղէնս, եւ մի արծաթի. իսկ արծաթին կից էր ընդ միում յոսկեղինացն իբրեւ զերկաւորի ... իսկ զերկուորիսն բարձրագոյն եցոյց ի վերոյ կողմանէ հիւսիսային կողովոյն. (Ճ. ՟Զ.։)
Բարձրագոյն իմացութիւն է այսմ խոնարհ բանին։ Որ խոնարհագոյն թուի, ունի ի ծածուկ զբարձրագոյնն։ զի՛նչ ի գիրս իմացութիւնք են՝ իմանալ եւ ի միտ առնուլ. (Ոսկ. յհ.։)
Սքանչացաւ րոյսն, խորհրդածելոցն՝ ուստի այն լինել։ Հրէայքն թէպէտեւ ոչ խոստովանէին զնա յայտնապէս քրիստոս գոլ, սակայն նոյնպէս խորհրդածէին զնմանէ։ Զքրիստոս՝ զոր խորհրդածէքն, այլ ոչ խոստովանիք։ Բարձրագոյնս խորհրդածէր վասն քրիստոսի սակս սքանելագործութեանն, զոր առնէր. (Կիւրղ. ղկ.։)
Լեառն բարձրագոյն է քան զհարթայատակ դաշտն երկրի. (Զքր. կթ.։)
Դու զխոնարհագոյնսն՝ որ յաղագս տեառնն ձայնս՝ հեշտութեամբ ընդունիս, եւ զբարձրագոյնսն ի բաց լքանես ընկենուս. (Ղեւոնդ.։)
Կարծրագոյն գտար քան զքարն մանգնետիս, եւ բարձրագոյն քան զարձանն հերակլեայ. (Անան. եկեղ։)
Բարձրագոյն կարգ քան զամենայն նուիրեցելոցն՝ միայնակեցացն զարդ է. (Դիոն. եկեղ.։)
Զի երեւեսցի նախագիտութիւնն յառաջնմէ, եւ զկնի այնորիկ ի գլուխ ելցէ, եւ այլն։ Յառաջնմէ բարձրագոյն ինչ ոչ լուան։ Եւ արդ տե՛ս յառաջնմէ՛ ասէ, եւ այլն. (Ոսկ. յհ. ՟Ա. 22. 30։ ՟Բ. 22։)
Զբարձրագոյնսն արտագրելով՝ ոչինչ զնուազագունիւքն զանց առնէ. (Նանայ.։)
Ի բարձրագոյն իմաստիցն վայրիջեալ ես գտանիմ. (Նար. ՟Հ՟Ա։)
Հողմունս զնոսա անուանելն՝ ցուցանէ զառ ի վերուստ ի վայր կոյս, եւ առ ի բարձրագոյնն զանցանողականն շարժութիւն. (Դիոն. երկն. ՟Ժ՟Ե։)
θεολόγος theologus Որ խօսի զԱտուածոյ վարդապետական օրինօք. վարդապետ եկեղեցւոյ. եւ ըստ այսմ գրի որ նազիանզանցին մականունի Ատուածաբան՝ որպէս խորագոյն եւ զօրագոյն ի տեսական աստուածաբանութեան. եւ Յովհաննէս որդին որոտման կոչի Աստուածաբան աւետարանիչ, զի յայտնագոյնս եւ բարձրագոյնս ճառեաց զաստուածութենէ բանին.
Ամենայն աստուածագէտ կրօնից արմատք, որ առ մեզ են, ի վերուստ են ի տեառնէ երկնից։ Որ այսչափ բարձրագոյն աստուածագէտ կրօնից գիտութիւն է. (Ոսկ. ես.։)
Ելանէաք առ բարձրագոյնսն բազմաճաճանչ ճառագայթիցն պայծառութիւնս. (Դիոն. ածայ.։)
Գմբեթաւորեալ (զեկեղեցին) բարձրագոյն յօրինուածով։ Զի էր շինեալ զկաթուղիկէն սուրբ բոլորապէս գմբեթաւորեալ. (Ասող. ՟Գ. 3։)
Քան զյոյժ երկայնագոյնսն եւ բարձրագոյնսն (ի լերանց). (Փիլ. լին.։)
Եթէ այլ ումեք բարձրագոյն յայտնեսցի իմաստս, իմաստասիրեսցէ. (Սարգ. ՟ա. պ. ՟Է։)
σοφία sapientia. Բարձրագոյն իմաստ եւ գիտութիւն. ծանօթութիւն աստուածային եւ մարդկային իրաց. գերագոյն հմտութիւն. եւ լայնաբար՝ Ուսումն իմաստասիրութեան կամ փիլիսոփայութեան, մանաւանդ ատուածաբանութեան.
Բարձրագոյն քան զլծակցութիւն ամուսնութեանն ամբարձելո. (Պիտ.։)
Ոչ բարձրագոյն, այլ խոնարհագոյն բանք. իբր նուաստագոյն կամ պարկեշտագոյն. (Ագաթ.։ Շ. մտթ.։ Ոսկ. յհ. ՟Ա. 26. 29։)
Զոստոցն համբարձումն։ Բարձրագոյն համբարձումն պարսպին (ջուրց)։ Ուղղաձիգ համբարձմամբ մտանէին ի ցամաքէս։ Զընդդէմ համբարձումն աստուածային կամացն. (Պիտ.։)
Յոյժ բարձրագոյնս իմն եւ հպարտագոյնս բարբառեցաւ պիղատոս. (Նանայ.։)
Խայտացին ի ներքս ի սրտի իմում խորհուրդք խոր յիշելութեան, եւ բարձրագոյն տեսութեան. (Եփր. ի կոյսն.։)
Ոչ կամեցայ զբարձրագոյն պատգամս հոգւոյն ի չնչին եւ յապականացու նիւթս ստուերագրել. (Սարգ. ՟բ. յհ. ՟Ա։)
Գերածայրեալ. բարձրագոյն.
Պատմօղ, կամ պատմելով զբարձրագոյնս.
Գերազարդապէս ի բարձրագոյն իմացումնն յառեալ. (Լմբ. սղ.։)
Գերազարդապէս ի բարձրագոյն իմացումնն յառեալ. (Լմբ. սղ.։)
Խոնարհեցաւ ի տառապանս աղախնոյ իւրոյ. ընդ յոյժ բարձրագոյն պարգեւացն զիւր նուաստութիւնն (յայտնէ), զոր եւ աղքատութիւն անուանեաց ... նա խոնարհեցան յաղախնոյ իւրոյ խոնարհութիւն. (Ոսկ. ղկ.։)
Յանսահման ոլորտսն ծայրազարդեալ։ Անծայր ծայրիւք ծայրազարդեալք պայծառանան։ Կանգնեալ յառ ի ստորեւս տիեզերաց՝ բարձրագոյն ծայրից ծայրազարդեալ. (Անան. եկեղ։)
Բարձրագոյն է քերթողութիւն քան զքերականութիւն՝ որչափ ոգի քան զմարմին. (Մագ. քեր.։)
Ընդ կուսութեան զծնունդն, եւ ընդ անպատուութեան՝ եւ որ քան զամենայն պատիւս բարձրագոյն։ Դարձուցեր զերեսս քո, եւ անպատուութեամբ լցաք. (Ածաբ. յայտն. եւ Ածաբ. կարկտ.։)
Զձիոյն աստուածաբանէ աստուած առ յովբ. (Քեր. քերթ.) իմա՛, աստուածաբար կամ բարձրագոյնս ճառէ, տիրաբանէ։
Այս էր նորա պատիւ բարձրագոյն եւ աստուածատեսակ, ընդ բանին յառաջ գուշակիլ ի մարգարէիցն. (Անան. ի յհ. մկ.։)
Աշխարհ այլ մեզ յոյժ քան զերեւելիս է բարձրագոյն եւ մնացականագոյն. (Ածաբ. մակաբ.։)
Մերն յոյժ բարձրագոյն եւ մնացականագոյն. (Նիւս. ի սքանչ.։)
Զհառաչ հոգւոյ, եւ զտխրականութիւն երեսաց։ Կապտեցելոյ ողորմելի տխրականութեամբ ի փչմանէ բարձրագոյն շնորհին. (Նար. ՟Ի. ՟Ղ՟Գ։)
Յաղագս դաշտականութեան (եթովպիոյ) եւ ոչ լինելոյ անձաւս ի բարձրագոյն վէմս, ոչ լինի արծուիս առ եթիոպացիսն, եւ բոյն նոցա. (Մագ. քեր. եւ Երզն. քեր.։)
Վարդապետք ո՛չ ըստ իւրեանց կարողութեանն զբարձրագոյն գիտութիւն նոցա վարդապետեն, այլ ըստ աշակերտացն ընդունելութեանն. (Նանայ.։)
Աւետարանին վարդապետութիւն քան զհրամանս օրինացն է դժուարին եւ տարժանելի, եւ յոյժ բարձրագոյն եւ իմաստասիրագոյն. (Գէ. ես.։)
μεταίσιος . Վերագոյն. բարձրագոյն.
ԲԱՐՁՐԱՒԱՆԴԱԿԱԳՈՅՆ կամ ԲԱՐՁԱՒԱՆԴԱԿԱԳՈՅՆ. μετέωρος editior, altior Բարձրագոյն.
ԲԱՐՁՐԱՒԱՆԴԱԿԱԳՈՅՆ կամ ԲԱՐՁԱՒԱՆԴԱԿԱԳՈՅՆ. μετέωρος editior, altior Բարձրագոյն.
Այս բարձրագոյն է, եւ աստուածատեսակագոյն. (Առ որս. ՟Ժ՟Է։ Անան. նին.։)
պ. եեդ. յն. այեր. ἁήρ, ἁέρος aer. իտ. aria. եւ Մեղմ օդ. αὕρα aura, ventus levior. Մի ի չորից տարերաց համասփիւռ, որոյ շարժունն կոչի հողմ. եւ թեթեւն՝ սիւք, սիք. եւ բարձրագոյնն՝ եթեր. հավա, հեւա (յորմէ հով ).
Ի բարձրագոյն հոսիլ բարյանց գահից. (Պիտ.։)
Առաւել բարձրագոյն գոս. (Անյաղթ բարձր.։)
Չիք սէր բարձրագոյն քան զքրիստոսի սէրն զիւր հաւատացեալս։ Այլքան օրինակօք զսիրելոյն իւրոյ զնոսա յաճախաբար պատմեաց. (Նանայ.։)
Խորհուրդ բարձրագոյն եւ աստուածային, եւ վերին պայծառութեանն առիթ. (Ածաբ. յայտն.։)
Եւ որ առաջն լինի ի բարձրագոյն խորհսն փառս տուեալ. (Տօնակ.։)
ՓԲարձրագոյն կրօնիւք լի է թուղթս. (Ոսկ. եփես.։)
Զբարձրագոյն կրօնիցն բուռն հարկանել. (Սարգ. յկ. ՟Է։)
Այսոքիկ բարձրագոյն ցոյցք էին օրինակի հանդերձելոցս։ Ծնանելն կուսի որդի՝ այս ի վեր են քան զբնութեանն ցոյցք։ Զցոյց զօրութեան որդւոյն Աստուծոյ՝ զոր հայցեցի, ոչ ետուր. (Շ. բարձր. եւ Շ. մտթ.։)
Այր ոմն ի պարսից՝ ոչ ի փոքունց եւ յաննշանից։ Փոքումբքն առ բարձրագոյնս ածէին զնոսա։ Ոչ է փոքր՝ թշնամանելոյն ոչ հատուցանել փոխարէնս։ Մի՛ փոքր վարկանիր։ Փոքր իմն թուեցեալ. (Խոր.։ Ոսկ.։ Սարգ.։ ՃՃ.։)
Որչափ ի գիտութիւն հասանէ մարդ, հիմն լինի առաւել բարձրագոյն գիտութեան. (Նար. երգ.։)
Թէպէտ ոչ ի բարձրագոյնսն հասանէին, սակայն առ սակաւ սակաւ յառաջադէմ լինէին. (Երզն. մտթ.։)
ἅνεθον anethum. իտ. aneto. (լծ. Անիսոն. զոր տեսցես). եւ μάραθρον marathrum, foeniculum. իտ. finocchio. Բանջար նրբաթել տերեւոք, անուշահոտ եւ կծուահամ, ջերմ եւ համեմիչ. է որ բարձրագոյն բուսեալ, եւ է որ ցածագոյն։ Առաջինն կոչի ռմկ. ռազիյանէ, ռէզինէ, պատեանէ, շիթ. յն. անիթօն. եւ երկրորդն՝ տուրագ օթու, տարաղ օթու, շիւրէք՝ չէօրէկ օթու. յն. մա՛ռաթրօն.
Գետնոյ բարձրագոյն կողերն, եւ մատերն, եւ տափերն. (Վստկ. ՟Մ՟Ձ՟Է։)
Ի բարձրագոյն լերանց գագաթունս բնակելով. (Պղատ. օրին. ՟Գ։)
φαίνων phaenon κρόνος saturnus Բարձրագոյնն ի մոլորակս։ (Արիստ. աշխ.։ Շիր.։ Շ. բարձր.։)
Խառնէ ըստ խոնարհսն զբարձրագոյնսն. զի խոնարհօքն բարձրագունիցն հորդեսցէ ճանապարհ. (Ոսկ. եբր.։)
Մի՛ բազմականս բարձրագոյնս կազմեսցուք խորանգ (կամ խորանկն) առնելով՝ յորովայնի զժայթքելն. իմացան՝ զժայռել ի խորոց, կամ լնուլ զխորս որովայնի՝ մինչեւ շարժիլ ի փսխումն. քանզի ոմն գրէ.
Մեծամեծ եւ բարձրագոյն աւանդութիւնս յերգոյ երգոցս մերձակայ ընթերցուածովս խրատիմք. (Նիւս. երգ.։)
ԿՌՈՆՈՍ կամ ԿՐՈՎՆ. Բառ յն. գռօնոս. Κρόνος Saturnus. (լծ. χρόνος tempus. ժամանակ, տարի) գրի եւ ԿՐՕՆՈՍ. Բարձրագոյնն յեօթն մոլորակաց, որ ի մեզ Երեւակ ասի. միանգամայն եւ անուն չաստուծոյ, որ համարեալ է հայր դիոսի, այսիննքն արամազդայ հօր չաստուածոց, եւ որդի ուռանոսի՝ այսինքն երկնից. նկարի որպէս ծեր որկորեայ՝ կերօղ ծննդոց իւրոց, վասն զի ժամանակն ծախէ զամենայն. (վասն որոյ կոչի ի լտ. սադու՛ռնուս, որպէս շատացեալ, յագեալ) զուհէլ, զօհալ, քէյվան.
Բարձրագոյն կողերն եւ մատներն եւ տափերն. (անդ. ՟Մ՟Ձ՟Է։)
Ծառ որքան ի խոնարհ զմացառսն արձակէ, այնքան ամրագոյն եւ բարձրագոյն լինի. (Երզն. մտթ.։)
Խորհուրդ էր ադամայ, զոր ստեղծն ի վեցեկի դիմաց աշխարհէ, վերացուցանել զնա ի վեցեկէ աստի ի բարձրագոյն փառս եօթներեկին. (Տօնակ.։)
(Երկինք) աւարտեալ ի բարձրագոյնսն. (Արիստ. աշխ.։)
Կողովս երիս ոսկեղէնս, եւ մի արծաթի. իսկ արծաթին կից էր ընդ միում յոսկեղինացն իբրեւ զերկաւորի ... իսկ զերկուորիսն բարձրագոյն եցոյց ի վերոյ կողմանէ հիւսիսային կողովոյն. (Ճ. ՟Զ.։)
Այլ ոչ զանգիտեալ երբէք զիջանէր ի բարձրագոյն հաւատոցն՝ որ ի Քրիստոս. (Նանայ.։)
Մի բազմականս բարձրագոյնս կազմեսցուք, խորան կանգնել որովայնի զժայթքելն. (Ածաբ. ծն.։)
Մի՛ օքանչանայք ընդ այսքան համարձակութիւնս մեր, մինչ զիխիզախել, մերձանալ մեզ ի բարձրագոյնսն քան զմեզ. (Վրք. ածաբ.։)
Մի՛ բազմականս բարձրագոյնս կազմեսցուք խորանգ (կամ խորանկն) առնելով՝ յորովայնի զժայթքելն. իմացան՝ զժայռել ի խորոց, կամ լնուլ զխորս որովայնի՝ մինչեւ շարժիլ ի փսխումն. քանզի ոմն գրէ.
Ոչ երբէք զինքեանց ճոխաբանել, կամ բարձրագոյնս ինչ ճառել. (Նանայ.։)
Քրտնաջան աշխատութեամբ մակացու լինել հոգեւոր իմաստից։ Բարձրագոյն ճառիցս մակացու լինել. (Սարգ. յռջբ. եւ Սարգ. ՟ա. յհ. ՟Ը։)
Իբրեւ զօրավար տեսանել՝ թէ ո՞ր մասն իցէ սպառազինեալ, կամ ներկուռ եւ դիւրեալ ըստ բարձրագոյն ճանապարհին. (Ոսկ. գծ.։)
Voir tout