Other definitions containing this entry
Իսկ վասն հին եւ նոր եկեղեցւոյ միանգամայն՝ այսինքն ամենայն աստուածապաշտից՝ ասէ (Եզնիկ.)
ի վերայ զօրաւորաց զօրաւոր քննութիւն հասանէ։ Արք զօրաւորք։ Զօրաւորք զօրութեամբ կամ ուժով։ Զօրաւորք ժողովրդեան։ Զօրաւոր քաղաք, կամ պատերազմ։ Այր հզօր, եւ կին զօրաւոր։ Զօրաւոր էր գրովք։ Քան զամենայն ինչ զօրաւոր է Աստուածապաշտութիւն.եւ այլն։
Յաստուածապաշտ եւ թագակալ տոհմէ. (Ագաթ.։)
Կայծակն կենդանութեան, կամ աստուածապաշտութեան, բանին, լուսոյ. (եւ այլն. Փիլ. լին.։ Վրդն. ել.։ Խոր.։ Նար.։)
Զամենեսին անդուստ ի վերուստ մտավարժս եւ աստուածապաշտս կամէր լինել աստուած. (Յռջբ. գծ.։)
Դէտ արձակեաց յուդա, զի տեսցէ զբանակս նոցա։ տեսանել՞, թէ որպիսի անցք անցցեն։ Տե՛ս խնդրեա՛ այր մի իմաստուն։ Եւ դու տե՛ս քեզ յամենայն ժողովրդենէդ արս զօրաւորս աստուածապաշտս.եւ այլն։
մարմնոյ կրթութիւն առ սակաւ ինչ օգտակար է. իսկ աստուածապաշտութիւն առ ամենայն ինչ օգտակար է։ Այն է բարի եւ օգտակար մարդկան։ Ամենայն գիրք աստուածաշունչք եւ օգտակարք։ Ոչինչ զանգիտեցի յօգտակարացն չպատմել ձեզ։ Օգտակար առողջութեամբ. քաջառողջաբար. եւ այլն։
cf. ԱՄԲԱՐԻՇՏ. (անխտիր ծագեալ ի հյ. անբարի կամ անբարեպարիշտ. եւ ի պրս. բէրէսթ որպէս անպաշտ, անաստուածապաշտ։)
εὑσεβής pius, religiosus որ եւ ԲԱՐԵՊԱՇՏՕՆ. Որ բարիոք պաշտօն մատուցանէ, կամ ծառայէ Աստուծոյ. երկիւղած յԱստուծոյ, աստուածապաշտ, պաշտօնասէր. արդար. ուղիղ. բարեկրօն. հակադրեալ ամբարշտի եւ անօրինի, հեթանոսի եւ չարափառի.
ԵՐԿԻՒՂԱԾ որ եւ ԵՐԿԵՂԱԾ, ԵՐԿԻՂԱԾ. φοβούμενος , εὑλαβούμενος, εὑλαβής timens, reverens, pius, religiosus. իտ. timorato Ակն ածօղ երկիւղիւ. մանաւանդ Ունօղ զերկիւղն աստուծոյ. աստուածապաշտ. առաքինի. աստուածավախ.
Գինին զեղծէ զըմպելիսն։ Մտանիցէ գաղտ ի տուն ընկերի իւրոյ զեղծել ինչ։ Չզեղծիցի յաստուածապաշտութենէ։ Վարուք ինչ զեղծիցին։ Ի խորհրդական զգուշութենէն զեղծիցի. (Եզնիկ.։)
ԻՄԱՍՏՈՒՆ. σοφός, συνίων եւ այլն. Ըստ աստուծոյ եւ ճշմարիտ իմաստուն կոչի եւ է արդարն, առաքինին, աստուածապաշտն.
Որ տաղտկայցէ եւ խուսափիցի մտանել ընդ լծով աստուածապաշտութեանն. (Սեբեր. ՟Գ։)
θρῆσκος, ἁσκητής, ἑγκρατής religiosus, temperans եւ այլն. Առանձին փութով եւ կարգոյ ճգնօղ ի կատարեալ կրօնս աստուածապաշտութեան հրաժարեալ յաշխարհային կարգաց. վանական. միաձն, միաբանակեաց կամ միայնակեաց. Սօֆի, փարսա, րուհպան, րահիպ, քեշիշ. (իբր կրօղ. ի քեշիտէն, քաշել, կրել. որպէս եւ կրօնաւորն է կրօղ, ժուժկալ, համբերօղ, խաչակիր)
Որպէս առ նորընծայս աստուածապաշտութեանն գրեալ. (Նախ. հռ.։)
Դատարկութիւն՝ որ առանց աստուածապաշտութեան իցէ, վարդապետ չարեացն լինի. (Վեցօր. ՟Ը։)
Նիկոդեմոս գիշերային աստուածապաշտն. (Ածաբ. պասէք։)
Իբր Դիցապաշտ. կռապաշտ. պաշտօնասէր չաստուածոց. որ ըստ հելլենացւոց՝ աստուածապաշտ. θεοσεβής religiosus
Ոչ մարդապաշտ են հաւատացեալքն ի քրիստոս, այլ ճշմարիտ աստուածապաշտք. (Նախ. եփես.։)
Սնափառք ո՛չ են աստուածապաշտք, այլ՝ մարդապաշտք. (Կիր. ՟ը. խհ.։)
Երեւի մարդապաշտ գոլ նոցա, եւ ոչ աստուածապաշտ. (Երզն. մտթ.։)
Ասէին, թէ մեք ոչ եմք նիւթապաշտք, այլ աստուածապաշտք. (Մագ. ՟Ա.։)
Որք շահավաճառ համարին զաստուածապաշտութիւնն։ Այլ շահավաճառ մեծ աստուածապաշտութիւն է բաւականութեամբ հանդերձ։ Զմեծութիւն ծովու դիեցուսցէ քեզ, եւ զշահավաճառաց առ ծովեզր բնակելոց. (՟Ա. Տիմ. ՟Զ. 5. 6։ Օր. ՟Լ՟Գ. 19։)
Աստուածապաշտութիւն իբրեւ զշահիվաճառ համարեալ է նմա. կա՛մ է բարդ՝ որպէս շահավաճառ, եւ կամ շահի վաճառ, շահ ի վաճառ։
Կամ որպէս σεβόμενος colens, venerans, adorans. Աստուածապաշտ երկիւղած.
Ես պատրաստեցի տու եւ տեղի ուղտոյցդ։ Զեն զենլիս, եւ պատրաստեա՛։ պատրաստեցին զպատարագսն։ Որոգայթ պատրաստեցին ոտից իմոց։ Ի նմա պատրաստել զանօթս մահու։ Որ պատասխանի տայ բանս դիմադարձութեան, պատրաստէ անձին իւում բանս հեռանալ։ Պատրաստեա՛ յելս զգործս քո։ Դու պատրաստեցեր զուղղութիւն։ Պատրաստեցեք զէնս։ պատրաստեաց զտիեզերս իմ առ իւրով։ Դիւրեալ եւ պատրաստեալ են ճանապարհք աստուածապաշտաց։ Պատրեաստեալք իբրեւ զհուր ի պատերազմ։ որպէս ոք զի պատրաստիցի առնել ուրախութիւն կոչնոց ընկերաց։ Գունդ գործէին, մարտի պատրաստէին. (յն. ձեռնարկէին). եւ այլն։
Տեսանէր զնոսա ջերմագոյն յաստուածապաշտութիւնն. (Եղիշ. ՟Բ։)
ՋԵՐՄԵՌԱՆԴ ՋԵՐՄԵՌԱՆԴՆ. calidus, fervidus, devotus. Ջերմութեամբ եռացեալ. ջերմ եւ եռանդուն. կարի ջերմ. եւ Եռանդագին. փոյթ յաստուածապաշտութեան.
cf. ԱՍՏՈՒԱԾԱՊԱՇՏ.
ԱՐԴԱՐԱԳՆԱՑ ԱՐԴԱՐԱԳՆԱՑԻԿ. Որ արդարութեամբ գնայ. արդար. արդարագործ. բարեգործ. Աստուածապաշտ.
cf. ԲԱՐԵՊԱՇՏ, ըստ ՟Ա նշ. աստուածապաշտ.
Լաւ համարէին զգազանաբար բնակութիւնն աստուածապաշտութեամբ ի քարանձաւս կելոյ. (Եղիշ. ՟Է։)
Ամենայն աստուածապաշտութեամբ, եւ մեծաւ ուրախութեամբ ծաղկաւետել ձեզ զկէտ հանդիսի աստուածավայելուչ հանգստեան ձերոյ. (Յհ. կթ)
Ողջամիտք, արդարք, հանճարականք, աստուածապաշտք։ Աւանդել հանճարականսն. (Փիլ. լին.։)
Յամենայն դարս աստուածապաշտք գտանէին, որք յանդիմանէին զհեշմակապատսն. (Եզնիկ.։)
ՋԵՐՄԵՌԱՆԴ ՋԵՐՄԵՌԱՆԴՆ. calidus, fervidus, devotus. Ջերմութեամբ եռացեալ. ջերմ եւ եռանդուն. կարի ջերմ. եւ Եռանդագին. փոյթ յաստուածապաշտութեան.
Քանզի աստուածապաշտութեամբ էր փութացումն. (Կոչ. ՟Ժ՟Է։)
φιλόθεος, θεόφιλος dei amans, pius Սիրօղ Աստուծոյ. ջերմ յաստուածապաշտութեան. բարեպաշտ.
Պաշտօնեայ եւ քարոզ ճշմարտութեան. աստուածապաշտ ճշմարիտ.
Ուր իցեն կրօնք եւ կարգք աստուածապաշտութեան.
ԱՐԴԱՐԱԳՆԱՑ ԱՐԴԱՐԱԳՆԱՑԻԿ. Որ արդարութեամբ գնայ. արդար. արդարագործ. բարեգործ. Աստուածապաշտ.
εὑσεβῶς, εὑσεβέως pie, reliogiose Իբրեւ բարեպաշտ. աստուածապաշտ կարգօք. բարեպաշտութեամբ, երկիւղածութեամբ, ողջմտութեամբ.
Եղիցի գնալ ձեզ աստուածապաշտութեամբ եւ նազելի սրբամտութեամբ. (Յհ. կթ.։)
Ոչ այնպէս աստուածապաշտութեամբ պատասխանատրեցին, որչափ բժշկապէս. (Ճ. ՟Գ.։)
εὑσέβεια pietas, religio Պաշտօն բարի առ Աստուած. որ եւ աստուածապաշտութիւն, երկիւղածութիւն, առաքինութիւն. ուղիղ հաւատք, եւ բարի վարք.
Քանզի աստուածապաշտութեամբ էր փութացումն. (Կոչ. ՟Ժ՟Է։)
Հոգ տարցեն աստուածապաշտութեան. (միանգամայն եւ օտարասիրութեան. Փիլ. լին.։)
Աստուածապաշտութիւն. քաջախորհրդութիւն. այն որ յամենայնի կենացն մասանց ընդ խորհրդոց եւ գործոց եւ բանից։ Բարեկամ քաջախորհրդութեամբ վարեսցի։ Իմաստութիւն եւ գիտութիւն եւ քաջախորհրդութիւն. (Փիլ.։)
Որ (պղատոն) քան զամենայն փիլիսոփայսն աստուածապաշտագոյն երեւի յունաց. (Եզնիկ.։)
θεοσέβεια, εὑσέβεια dei cultus, pietas Պաշտելն զԱստուած. պաշտօն ճշմարտին Աստուծոյ՝ ուղիղ հաւատով, եւ բարի գործովք. բարեպաշտութիւն. երկիւղածութիւն. տե՛ս (Ծն. ՟Ի 11։ Յոբ. ՟Ի՟Ը 28։ Բար. ՟Ե 4։ ՟Ա. Տիմ. ՟Բ 10։ ՟Դ 7 եւ այլն.) որպէս եւ Աստուածապաշտութեամբ. իբր յն. բարեպաշտաբար. (՟Բ. Տիմ. ՟Գ 12։)
Թէպէտեւ հեթանոսութիւնն եմուտ յաշխարհ, այլ աստուածապաշտութիւնն ոչ ամենեւին պակասեաց. (Եզնիկ.։)
Որովք միանգամ աստուածապաշտութեանս մերոյ կատարին կամք. (Յհ. իմ. պաւլ.։)
Գլուխ ամենայն առաքինութեանց աստուածապաշտութիւն է. (Սարգ. ՟բ. պետ. ՟Ա։)
Տնկել ի սիրտ մարդկան զերկիւղ տեառն աստուածապաշտութեան. (Ագաթ.։)
Ի տիս հասեալ միջակութեան։ Ի կատարեալ տիս ժամանակին։ Հասեալ ի ծերութեան տիս։ Յամենայն տինս եւ ի բոլոր ժամանակս պատրաստական մարդոյն գտեալ՝ զզեղծիցի յաստուածապաշտութենէ. (Յհ. կթ.։ Նար. ՟Ժ՟Ա։ Լմբ. ժղ.։ Եզնիկ.։)
Այնպիսի կարգաւորութեամբ վարել, որպէս աստուածապաշտութեանն բան պահանջէ ի նոցանէ. (Սարգ. բ. պ. Զ։)
Գուցէ ոչ գուցէ աստուածապաշտութիւն ի տեղւոջս յայսմիկ։ Գոն իմ վարձք առաջի քո։ Միթէ գո՞յ եւս մեր այսուհետեւ բաժին։ Պատմեցէք առնն, թէ գուցէ ձեր եղբայր։ Ոյր գուցէ. ոյր ոչն գուցէ.եւ այլն։
Եկն այր մի աստուածապաշտ՝ քո պէսդ. (Վրք. հց. ՟Ի՟Զ։)
Եթէ աստուածապաշտութեանն փողն գոչիցէ, մատնիջիր բազում խրախանօք ի պատերազմ. փլուզանիջիր զսահ թշնամւոյն. (Ոսկ. եբր. ՟Է։)
Եթէ աստուածապաշտութեանն փողն գոչիցէ, մատնիջիր բազում խրախանօք ի պատերազմ. փլուզանիջիր զսահ թշնամւոյն. (Ոսկ. եբր. ՟Է։)
ԿՐՕՆ ԿՐՕՆՔ. (որպէս թէ կրեալ եւ պահեալ, կամ կրելի օրինօք) πρόσταγμα, θεσμός, ἕθος ordo, ritus, mos νόμος, νόμισμα, δικαίωμα , κρίμα lex, jus θρησκεία religio δόγμα doctrina. Կարգ եւ կանոն եւ օրէնք. պատուէր. բարեկարգութիւն. հաւատք. աստուածապաշտութիւն. Դեն. տղանդ. վարդապետութիւն. պաշտօն. արարողութիւն. սովորութիւն. կերպ կելոյ. կեանք եւ վարք. եւ Միանձնական կարգ. վիճակ կրելոյ կամ համբերութեան.
Որ ոչ տացէ նմա տեղի ըստ կրօնից աստուածապաշտութեան վարիլ. (Սարգ. ՟ա. պ. ՟Է։)
Եւ երանի թէ ցայսվայր միայն տոյժն տուգանաց եւ վնասն հասանէր։ Գնաց աստուածապաշտն յակոբ ի նոցանէ խաղաղութեամբ եւ առանց տուժի. (Ոսկ. յհ. ՟Ա. 7։ Լմբ. իմ.։)
Գիտէ տէր զաստուածապաշտս փրկել ի փորձութենէ։ Գիտէք պարգեւս բարիս տալ որդւոց ձերոց։ Ոչ գիտեմ աչառել երեսաց. (՟Բ. Պետ. ՟Բ. 9։ Մտթ. ՟Է. 1։ Յոբ. ՟Լ՟Բ. 22։)
Աշակերտեցէ՛ք ընդ ամենայն լեզուս։ Լնուլ սերմամբ աստուածապաշտութեանն զամենայն լեզուս։ ամենայն ծագաց եւ ազանց, եւ լեզուաց, եւ ժողովրդոց քարոզք։ Ի մեր չար գործոցս հարհոյիյօտարասեռից լեզուաց։ (Ագաթ.։ Սարգ.։ Լմբ.։)
Կրթեա՛ զանձն քո յաստուածապաշտութիւն։ Նովաւ կրթելոցն (կամ կրթեցելոցն). (՟Ա. Տիմ. ՟Դ. 7։ Եբր. ՟Ժ՟Բ. 11։)
Դիպեցաւ նոցա կին ոմն աստուածապաշտ, զոր տեսեալ պօղոսի՝ ասէ ցնա. տո՛ւր ինձ զուրարդ քո ... (եւ կինն ետ ցզօրականս՝ ասելով) այդուիկ փակեղամբ պատեցէ՛ք զաչս գորա. (Ճ. ՟Բ.։)
Դիւրեալ եւ պատրաստեալ են ճանապարհք աստուածապաշտաց. (Ես. ՟Ի՟Զ. 7։ (յն. լոկ՝ պատրաստեալ)։)
Գինին զեղծէ զըմպելիսն։ Մտանիցէ գաղտ ի տուն ընկերի իւրոյ զեղծել ինչ։ Չզեղծիցի յաստուածապաշտութենէ։ Վարուք ինչ զեղծիցին։ Ի խորհրդական զգուշութենէն զեղծիցի. (Եզնիկ.։)
Աստուածապաշտութեանն ծաղկոցովք. (Նար. երգ.։)
Դիպեցաւ նոցա կին ոմն աստուածապաշտ, զոր տեսեալ պօղոսի՝ ասէ ցնա. տո՛ւր ինձ զուրարդ քո ... (եւ կինն ետ ցզօրականս՝ ասելով) այդուիկ փակեղամբ պատեցէ՛ք զաչս գորա. (Ճ. ՟Բ.։)
Սա է աստուածապաշտ առ ճշմարտութիւնն. վասն զի այնպէս պաշտէ զԱստուած, որպէս ինքն Աստուած պաշտիլկամի։ Ամպարիշտ է՝ որ ոչ պաշտէ զԱստուած՝ որպէս կամի պաշտիլ. (Իսիւք.։)
Աստուածապաշտութեամբ վճարեցին զկեանս. (Խոր. ՟Ա. 21։)
Voir tout