Տրամաբանեմ, եցի

ն.

ՏՐԱՄԱԲԱՆԵՄ ՏՐԱՄԱԲԱՆԻՄ. ըստ յն. διαλέγομαι, διαλογίζομαι, λογιστεύω ratiocinor, disputo, verba facio, dissero. Որպէս տրամաբան կամ բանական խորհել եւ խօսել. ձեռնարկել. ճառել. օրինօք վիճաբանել. տրամախօսել. խօսակցել.

Ի տրամաբանելն երեւին չորք այսոքիկ հնարք։ Հարկաւոր է տրամաբանողացն վարիլ հակակայիւք. իսկ զոչս հակակայիցն գիտօղս անհնար է տրամաբանել. (Անյաղթ պորփ. եւ Անյաղթ ստորոգ.։)

Զառաջինն ըստ բնութեանն տրամաբանէ ... ըստ միաւորութեանն տրամաբանեցան. (Յհ. իմ. երեւ.։)

Բանս ճշմարիտս դրուատեալ տրամաբանեաց. (Պրպմ.)

Տրամաբանել գովեստ գոհութեան։ Զսուրբն դատեալ, հարցափորձ եղեալ, եւ տրամաբանեալ. (Գանձ.։)

Մարդասիրաբար տրամաբանելով՝ խոստմամբ կըակղացուցանելով զարդարն. (Նիւս. թէոդոր.։)

Քաղաքն՝ յաղագս որոյ այժմ տրամաբանեմք. (յն. խօսիմք) (Պղատ. օրին. ՟Դ։)

Ո՛չ ինչս իսկ առնլով՝ տրամաբանիմ, եւ ոչ առնլով՝ ոչ տրամաբանել։ Սակաւ ժամանակ տրամաբանեցաք ընդ միմեանս. (Պղատ. սոկր.։)

Հեզաբար թերեւս տրամաբանեցայց վասն եղելոյ այժմիկ իրողութեանս. (անդ։)