the eighteenth letter of the alphabet, and the thirteenth of the consonants;
ninety, ninetieth;
It has much affinity with the letters խ and լ, and is sometimes confounded with them, for example : մժեղ — մժեխ, բաղդ — բաղտ;
In foreign words with a comma placed above, it is always pronounced լ.
Գիր բաղաձայն, Ղատ յորջորջեալ, ձայնակից գոգցես ընդ կրկին լլ, կամ ընդ թլուատ ր, կամ ընդ նչ. մեղմ քան զարաբական ղայն, եւ թանձր քան զյունականն ղամմա. ընդ որում երեւի նոյնանալ մերս ղ՛, ղիւն կոչեցեալ. որ գրի եւ ղ՛. լ՛. լ՝։
Նշանն որպէս փշիկ՝ է ի վերայ այնց գրից, որոց գլուխ որպէս ղատի է, եւ չէ ղատ, եւ ոչ լիւն. զի որք որպէս զղատ զնա խօսեցնեն, այն աւե՛ր է եւ շաղփաղփ, եւ որք որպէս զլիւն խօսեցնեն, այն թանձր է եւ անյարմար։ (Արիստակ. գրչ.)
Ղ. Դնի ի մեզ, ուր ուրեք յայլ լեզուս է լ. որպէս ղեւի, ղեւոնդ, ղամբար, էղի էղի. եւ այլն։ Իսկ γ տառն յունաց դուն ուրեք լինի ի մեզ ղ. այլ հասարակօրէն փոխի ի գ. զոր օրինակ ղաթոն, կամ ագաթոն. գէորդ, գրիգոր եւ այլն։
Ղ. Երբեմն ի հայկական բառս լծորդ է ընդ խ. զի անխտիր գրի յոմանց բախտ, բաղդ. մժեղ, մժեխ. սանդուղք, սանդուխք. վախճան, վաղջան. եւ այլն. որպէս եւ եղբայր՝ ռամկօրէն ասի եխպար, ախպար։
Ղ. ղ. որպէս նշանակ թուոյ՝ է Իննսուն, կամ իննսներորդ։
Ի խրատ մանկանց ըստ ձայնի եւ ըստ ձեւոյ տառիս բարւոք ասի.
Ղատն ղեկ առնուլ քեզէն ճարտար, նաւել յայս ծով տայ հմտաբար։ Ղատն՝ ղամբար վարէ քեզ լուսաւոր, եթէ իցես մարդ մըտաւոր. (Շ. այբուբ.։)
Ի սկզբնատառս բառից մերոց դուն ուրէք գտանի ղ. բաց յայլազգականաց վերածելոց ի լիւնէ ի զատ, եւ կամ ի հայկականաց կրճատելոց. զոր օրինակ ղեկ կամ ղեակ, է Ուղղեակ. եւ այլն. որպէս տեսցի ի կարգիս։