իմացողական. իբր իմանալի, եւ իմացօղ.
Վերահայեցողութեամբ իմացողական աչացս։ Տկար են իմացողական հայեցողութեամբ զքեզ տեսանել. Իմացողական մտաց հաւատով. (Լմբ. պտրգ.։)
Կամ որպէս յն. διανοητικός ad cogitationem pertinens. Մտաւորական, խոկացողական.
Ոչ նի ի բանականացն շարժութեանց երեւի յանբան կենդանիս ... եւ ոչ այլ ինչ յիմացողականացն է ի նսա։ Մաքրագոյն է տեսականն (հեշտութիւն) քան զգործականն, եւ մարդոյ՝ իւր, ըստ որում մարդ է, իմացողականքն. (Նիւս. ՟Գ. եւ ՟Ժ՟Է։)
ԻՄՆՑՈՂԱԿԱՆՆ. գ. διανοητικόν cogitatio. միտք. խորհուդ.
Իմացողականին են սեռականապէս դատելն եւ հաւանելն։ Տեսողականն աւանդէ իմացողականին զերեւեալն. իսկ իմացողականն կամ խորհեցողականն յինքն առեալ եւ դատեալ՝ առաքէ առ յիշողականն։ Զգայութեանցս սկզկունս եւ արմատս զառաջով կուսէ փորուածս խելացն ասեմք գոլ. եւ իմացողականին զմիջինն, եւ յիշողականին զմիջինն, եւ յիշողականին զյետուստն կուսէ. (Նիւս. ՟Ժ՟Բ. ՟Ժ՟Գ։)