nest;
niche;
dwelling, lodging;
—ս դնել՝ կառուցանել, to nestle, to make one's nest;
հանել ի բունոյ, to take out of the nest.
νοσσιά, νεοττία nidus եւս եւ οἱκία, καλιά, σκήνωσις եւ այլն. Բնակարան կամ դադարք թռչնոց. բուն.
Բոյն արագլի՝ ապաւէն է նոցա։ Անդ թռչունք երկնից բոյնս դիցեն։ Եթէ դիպեսցիս բունոյ հաւուց։ Եւ անգղ ի վերայ բունոյ իւրոյ նստեալ դադարիցէ։ Որպէս թռչուն որ թռանի ի բունոյ իւրմէ։ Աղուեսուց որջք դոն, եւ թռչնոց երկնից բոյնք, կամ դադարք.եւ այլն։
Զբունոյն առնելով յարմարութիւնս ի վայելչական սրահսն (աղաւնի). (Պիտ.։)
Ի բունի իւրում. (Վեցօր. ՟Ը։)
Ձագ նորափետուր թէ յառաջ քան զժամանակ ի բունոյն ելանիցէ, մայրն թեւօքն բարձեալ ի բոյնն տանի. (Ոսկ. մ. ՟Բ. 25։)
Զշարժումն օդոյ դիտէ, որպէս աղկիոնն, եւ բոյն կառուցանէ. (Մխ. երեմ.։)
ԲՈՅՆ. լայնաբար, Դադարք այլոց կենդանեաց. որջ. խշիտ. եւ Բնակարան մարդոյ. κοίτη cubile եւ այլն.
Ի բոյն կորեանց իժից արկցէ զձեռն իւր. (Ես. ՟Ժ՟Ա. 9։)
Եւ թէ դիցես ի քարանձաւս զբոյն քո ... եւ թէ լիցի ի բէովր բոյն խարդախութեան քո. (Թուոց. ՟Ի՟Դ. 21. 22։)
Ի ձմերանի որջիլ, կամ ի բոյն մտանել. (Մխ. երեմ.։)
Ի մէջ մորեաց բոյն առիւծուց. (Ներս. մոկ.։)
(Փափկութիւնն) զմարմինն բոյն վնասուց (յն. թոյլ կամ մեղկ) առնէ. (Ոսկ. մ. ՟Բ. 10։)
ԲՈՅՆ. նմանութեամբ, Խորշ. ծակ.
Բոյնս բոյնս արասցես զտապանն ... ծակք իմն եւ բոյնք՝ աչք ... ա՛յլ բոյնք՝ ականջք ... մեծ քան զառաջին բոյնսն՝ բերանն։ Զօրէն բունոց ոմանց. (Փիլ. լին. ՟Բ. 3։)
ԲՈՅՍ (բուսոյ, ով, ոց, ովք)
(լծ. յն) ποή, φυτόν, βοτάνη այլ առաւել βλάστος, -τη, ἁνατολή, ἕκφυσις եւ այլն. germen, germinatio, pululatio Ամենայն դալարի բղխեալ ի հողոյ. որպէս խոտ, բանջար, արմտիք, ծառք, ընձիւղ, շառաւիղ. բուս.
Օրհնեցէ՛ք ամենայն բոյսք երկրի զտէր։ Զամենայն բոյս երկրին։ Բոյս նորա եւ պտուղ նորա եղեւ ի ջուրց բազմաց։ Ի ցօղել նորա զուարթ եղիցի բոյս նորա։ Ցամաքեսցի հանդերձ բուսովն եւ շառաւիղօք իւրովք։ Եւ բոյս շուշանի (յօրինեալ) ի վերայ նորա.եւ այլն։
Բուսոցն՝ որ բուսանին։ Որ ի յերկրէ ելանէ, նախ բոյս արձակի, ապա դալարի լինի, եւ յետոյ գայ լինի խոտ կատարեալ ... Եւ եթէ ի սերմանէ արձակիցէ բոյսն, գայ յետ նորին դալարին, եւ ապա կարգի ի խոտ. (Վեցօր. ՟Ե.) հայի ի բուն բղխեալն յերկրէ՝ ըստ բանին ծննդոց, Բղխեսցէ երկիր։
Նախ բանջար կոչի բոյսն, ապա դալարի, ապա խոտ. ապա յազգին յորջորջի կոչումն՝ ցորեան կամ գարի։ Արմատ տայ ի վայր, եւ բոյս ի վեր. (Վրդն. ծն.։)
նմանութեամբ, որպէս Ծնունդ մտաց.
Քանզի ի վայրի դալարք բուսանին եւ ծաղկին, այսպէս բոյս մտացն՝ իմանալի է. (Փիլ. այլաբ.։)
Որպէս Ծնունդ մարդկան, սերունդ, զարմ, ծագումն տոհմի.
Բանական բուսոյ, կամ բուսոց։ Զզարմ զաւակի մարդկասերմ բուսոյ։ Ի յեսսեանն բուսոյ (այսինքն ի շառաւիղէ). (Նար. ստէպ։)
Ո՛չ այսր անդր սայթաքել, այլ հաստատուն զոտս ի բոյս հարկանել ... պնդել ի պատերազմի. (՟Բ. Մակ. ՟Ժ՟Ե. 17.) իմա՛, տոկալ որպէս ընդաբոյս բերմամբ, կամ ի վերայ յարձակիլ. Յն. ἑμφύεντες կամ ἑμφέρεσθαι
ԲՈՅՍ. մնւնդ ԲՈՅՍ ԲԱՐՈՒՑ. որ եւ ԲԱՐՔ ԲՈՒՍՈՅ. ԲՈՅՍՔ ԲՆՈՒԹԵԱՆ. ἧθος, ἕθος proprietas naturae, indoles, ingenium, mores Ընդաբոյս բնաւորութիւն. բուն եւ բնածին սովորութիւն՝ որպէս բնութիւն. բարք. բնաւոր բերումն իրաց.
Զպատանեացն խակութիւն եւ զբոյս. (Մագ. ՟Զ։)
Ոմանք ի բուսոց տհաս հասակին չարութեամբն յերկարաձգեալ. (Նար. ՟Ժ՟Ա։)
Զի ոչ եկն զբոյս բարուցն խլել, այլ ուղղել զբարսն։ Մովսես ի սորին բուսոյ բարուց ծննդենէ էր. (Ոսկ. հռ. եւ այլն։)
Բանսարկուն ... մեղաւ՝ ոչ եթէ ի ծննդենէ բուսոյ բարուցն, կամ ի հարկէ. (Կոչ. ՟Բ։)
Ըստ ընդաբոյս բնածին բարի բարուցն բուսոյ. (Նար. խչ.։)
Բարք բուսոյ իրացն զայս վճիռ տային. (Ոսկ. ՟բ. կոր.։)
Մարմնոյն բոյսք բնութեան՝ օտա՛ր է յիմաստութենէ, ցորչափ ժամանակս ցանկութեան ընտանի է. (Փիլ. լին.։)