behaviour;
policy;
police;
good breeding, civility, urbanity, courtesy, politeness, affability;
— կենաց, personal conduct;
անսագիւտ —, unimpeachable morality or integrity;
ծայրացեալ —, deep policy.
πολιτεία, πολίτευμα respublica, civitatis regimen եւ vita civilis. Վարչութիւն կամ տնտեսութիւն քաղքական. քաղքականութիւն. կառավարութիւն քաղաքի, եւ մարդավարութիւն.
Զէգ ազգն ի քաղքավարութիւն անկար համարեալ։ Է որ քաղքավարութիւն է տնտեսութիւն առ ի քաղքա։ Արկանել զիս ի մեծալայնութիւն ծովու ի քաղաքավարութեան հոգս։ Պատրաստ առնելով զքաղաքավարութեան քանունսն. (Փիլ.։)
Պղատոն եւ ոչ զմի ոք կամի քաղաքավարութեան բնակչաց՝ ո՛չ համբակի եւ ո՛չ ծերոյ ասել ինչ։ Պղատոն իմաստասէր շարադրեաց գիրս. զոր եւ քաղքավարութիւն անուանեաց. (Ճ. ՟Ա.։ Նոննոս.։)
Քաղաքավարութեան սկիզբն զո՞ոք երբէք լինել ասասցուք։ Թերեւս ցուցցէ մեզ ցառաջին զքաղաքավարութեանց լինելութիւնն եւ փոխադրութիւն։ Քաղաքավարութիւնք եւ արհեստք եւ օրէնք։ Քաղաքավարութեանն իբրու մարք, մի իշխանութիւն (պարսից) եւ հրապարակակալութիւն (յունաց). (եւ այլն. Պղատ. օրին. ՟Գ։)
Ունիք զզօրականաց քաղաքավարութիւն, եւ ո՛չ զայնոցիկ՝ որ ի քաղաքս իցեն բնակեալ, այլ որպէս զձիս շամբուշ յերամակի՛ ճարակեալս ընդարձակ. (Պղատ. օրին. ՟Բ։)
Որ առատապարգեւ բնաւորաբար զքաղաքավարութեան ունիս զիշխանութիւն՝ առ ի յանդիմանել զվատթարացեալսն, եւ ի փառաւորել զլաւագոյնսն. (Քերթ. տաղ ի տրդատ.։)
Իսկ (Փիլ. բագն.)
Հալածեալք լիցին ի քաղաքէ եւ ի քաղաքավարութենէ. իմա՛ ի կենակցութենէ կամ ի հասարակութենէ.
ՔԱՂԱՔԱՎԱՐՈՒԹԻՒՆ. πολιτεία, πολίτευμα vitae institutum et ratio, vita virtuosa. Կենցաղավորութիւն գովելի. բարի վարք կամ կեանք. առաքինութիւն. ճգնութիւն.
Հաղորդակից լինել բարւոյ քաղաքավարութեան։ Քաղաքավարութիւն մաքուր։ Վասն բարւոք քաղաքավարութեան նորա։ Քաղաքավրութիւն նորա յերկինս է։ Գիտէին զնա մեծ քաղքավարութեամբ։ Զհայրենի սահմանադրութիւն քաղքավարութեան առ Աստուծ. (Յճխ.։ Ոսկ.։ Վրք. ոսկ.։ Վրք. հց. ՟Բ. ՟Ժ՟Թ։ Լմբ. սղ.։)
| Singulier | Pluriel | |
|---|---|---|
| nominatif | քաղաքավարութիւն | քաղաքավարութիւնք |
| accusatif | քաղաքավարութիւն | քաղաքավարութիւնս |
| génitif | քաղաքավարութեան | քաղաքավարութեանց |
| locatif | քաղաքավարութեան | քաղաքավարութիւնս |
| datif | քաղաքավարութեան | քաղաքավարութեանց |
| ablatif | քաղաքավարութենէ | քաղաքավարութեանց |
| instrumental | քաղաքավարութեամբ | քաղաքավարութեամբք |