va.

cf. Տարածեմ.

ՏԱՐԱԾԱՆԵՄ ՏԱՐԱԾԵՄ. διαπετάννυμι, διαπετάζω , ἑκπετάζω expando ἑκτείνω, ἑπιτείνω, προτείνω extendo, intendo, protendo δρωννύω sterno ἁνοίγω aperio եւ այլն. Ի տար կամ տարեալ՝ ածել. Ընդարծձակել. բանալ. սփռել. ծաւալել. լայնել՝ երկայնել. պարզել. ձգել. ձկտել. տարածել. փռել. երկնցընել.

Զմատեանս օրինացն տթարածանէին։ Ա՛ռ զհրովարտակսն, եւ տարածեաց առաջի տեառն։ Քուրձ եւ մոխիր ի ներքոյ տարածանիցես։ Տարածեցին զհանդերձս իւրեանց ի ճանապարհին։ Եւ այլք հատանէին ոստս, եւ տարածանէին ի ճանապարհին։ Զձեռսն քաջասիրտս տարածանէր։ Բարակ ի հովիտսն տարածեաց զոտս իւր։ Տարածեաց զթեւս, կամ զբազուկս.եւ այլն։

Անմիտն տարածէ յանձն իւր զչարիս։ Տարածեսցեն զգեղ քո ի կորուստ։ Տարածեցեր զճանապարհս քո օտթարաց։ Գիր առնէր, եւ ի հրապարակս տայր տարածանել բամբասանս եւ հայհոյութիւնս։ Եթէ իմանայցե՞ս զտարածանել ամպոց։ Իմաստութեամբ տարածեալ է համատարածն։ Քո՛ւրձ զգեցիր, մոխի՛ր տարածեա։ Ի ներքոյ քո մէցս տարածեսցեն։ Ի միդի տարածեալ են անկողինք իմ։ Ի վերայ նոցա տարածանէր ծանր գիշեր։ Ի վախճանի իբրեւ զօձահար տարածանիցիս. եւ այլն։

Ի տարածանելն ազգի մարդկան ընդ լայնութիւն ամենայնի երկրի։ Ամենեցուն հասարակաց հնարէր զխնամոցն իւրոց ի վերայ տարածանել (կամ տարածել) զգեստս։ Քրիստոնէութիւնն տարածանէր ընդ ամենայն կողմանս։ Չեւ եւս սփռեալ տարածանէր համբաւս այս ի դվին։ Ուստի՞ բան հրամանացն ընդ աշխարհ տարածեալ իցէ. (Խոր. Եղիշ.։ Փարպ.։ Եզնիկ.։)

Որ զցնծութիւն տարածանես մարդկան. (Շ. տաղ.։)

Սաղարթ տարածէ ընդ տիեզերս երկրի. (անդ։)

Տարածէ զվարդապետութիւնն։ Ոչ է ժամ տարածել զբանս իմ ընդդէմ քննողաց։ Տարածեցաւ զամենայն տիեզերօք առ հասարակ անունս այս։ Զի այնպէս ամենայն ուրեք տարածեսցի բանն։ Ընդ բնաւս տարածեալ էր, թէ նա իցէ քրիստոսն։ Տգիտութիւն եւ ամայութիւն յաշխարհի տարածի. (Ոսկ.։ Ճ. ՟Բ. Խոսր.։ Իգն.։ Խոսր.։)

Դրօշքն տարածանէին։ Հուր ի փոքր շառաւիղէ յանբաւս տարածանի ըստ նիւթոյն եւ զօրութեան։ Ոչ միայն ոչ կարճեն զվնասն, այլեւ տարածանեն եւս. (Արծր. ՟Բ. 6։ Շ. մտթ.։ Գէ. ես.։)