s.

form, shape, figure;
formula, form;
mould, model;
plan, design;
dress, costume, apparel, garb;
attitude, deportment, bearing, carriage;
countenance, look, demeanour;

geom.

figure;
ի — ժառանգաւորի, in the garb of a clergyman, in clerical attire;
ի — սոսկական, in private clothes;
պարզ or անպաճոյճ, ազնուական ունել —ս, to have simple, noble, gentlemanly or ladylike manners;
— տալ, to give a shape to;
առնուլ զ— կրօնաւորական, to become a monk;
զայս — օրինակի, in this way, thus, so;
գրեաց — բանից օրինակ զայս, he wrote a letter thus conceived, or in these terms;
ի — առակաց, allegorically.

s.

σχῆμα habitus, figura ῤυθμός modulus ὐπόδειγμα , τύπος exemplum μορφή forma եւ այլն. Տեսիլ լրման քանակի. չափ եւ դիտակ մարմնոյ. յարդարուած. յօրինուած. զարդ. եղանակ. օրինակ. տարազ. տեսակ. կերպարան. կերպ. տիպ. նմանութիւն. համեմատութիւն. ունելութիւն.

Ձեւ վաստակին, կամ սեղանոյ, բարձից, տան, եւ այլն։

Աստուծոյ ո՛չ ձայն, եւ ո՛չ ձեւ։ Գոհանամ զքէն ... զձեւ աղօթիցն առնու։ Այլով ձեւով կազմակերպել կամեցան. (Ոսկ. յհ.։)

Զկերպարանս ծառայի առեալ, եւ ձեւով գտեալ իբրեւ զմարդ։ Յադամայ զձեւ առեալ զմարմինն։ Ոչ ըստ երեւեցելոյն ձեւի եւ զաներեւոյթն նորա բնութիւն սահմանել. (Աթ. ստէպ։ Պրպմ. ՟Լ. եւ ՟Լ՟Է. ձ։)

Ծառայական ձեւովն. (Սարգ. յկ. ՟Ը։)

Ոգիք մարդկան՝ իմացական բնութիւն, ձեւ սկզբնատպին (այսինքն պատկեր արարչին). (Եղիշ. հոգ.։)

Ողորմելի ձեւով։ Եղկելի ձեւով։ Ըստ ձեւոյդ։ Ըստ նմին ձեւի. (Պիտ.։)

Քննելի է (յերաժշտութեան) ձեւ բառի, եւ երգ, եւ դաշինք, եւ կաքաւք։ Բայց զի՞նչ զգեղեցիկ ձեւն, կամ զդաշն գոլ պարտ է ասել երբէք. (Պղատ. օրին. ՟Բ։)

Անցեալ է ձեւ աշխարհիս այսորիկ, եւ ժամանակս կարճեալ. (Բրս. կանոն.։)

Դիմոսթենէս տեսեալ զտգէտն ի ձեւ (կամ ի ձեւի) գիտնոյ՝ ասէ. երեւելիդ ինձ (լիցի), եւ գիտելդ՝ թշնամեացն իմ. (Պիտառ.։)

Ձեւն՝ մարդոյ, եւ անագորոնութիւնն որպէս չար դիւի. (Մանդ. ՟Ժ՟Ա։)

Ըստ ձեւոյ հրեշտակի։ Ըստ մարախի ձեւոյ ոստոստեալ։ Ո՛չ ըստ գինւոյ ձեւոյ։ Ի ձեւ առակաց։ Յայլ իմն կերպարան ձեւոյ. (Նար.։)

Ունի զզօրութիւն եւ զձեւ կերպարանաց տէրունական բանից։ Ձեւ բանիցս մարմնականք են. (Իգն.։)

Յայսպիսի ձեւ լինի նկարագրեալ։ Աշխարհս չորեքեզերեան ունելով ձեւ. (Շ. մտթ. եւ Շ. բարձր.։)

ՁԵՒ. որպէս Կերպարան, պատրուակեալ ինչ.

Հրաժարէր աղազ՝ երկիւղածութեան եւ հաւատոց ձեւով, թէ ոչ փորձեցից զտէր. կերղծաւորէր լնուլ զգիրն, թէ մի՛ փորձեսցես զտէր. (Գէ. ես.։)

ՁԵՒ. σχῆμα habitus. Որպէս Հանդերձ. զգեստ. մանաւանդ Սքեմ կրօնաւորական. յն. ըսխի՛մա. լտ. հա՛պիդուս. (որ են ձեւ, եւ ունելութիւն)

Զսպառազինի եւ զինուորի ձեւ զգեցեալ։ Ձեւ կատականաց արկեալ ի վերայ նորա. (Լաստ. ՟Ի՟Բ։ Ոսկ. յհ. ՟Բ. 38։)

Սուրբ ձեւոյն արժանի լիցիս։ Առնուլ զձեւ ուխտի։ Զկերպարանս ձեւոյ սրբութեան. (Մաշտ.։ Վրք. հց. ստէպ։)

Որ զարտաքին ձեւն կրօնաւորի զգեցեալ է. (Սարգ. յկ. ՟Ե։)

Ձեւ կրօնաւորութեան, կամ մեռելութեան. (Լմբ. պտրգ.։)

ՁԵՒ ԵՐԿՐԱՉԱՓԱԿԱՆ. σχῆμα figura.

Որ առ երկրաչափսն տեսանին ձեւք. (Փիլ. լին. ՟Դ. 194։)

Սպիտակն՝ գունոյ տեսակ, եւ եռանկիւնին՝ ձեւոյ տեսակ. (Պորփ.։ Տե՛ս եւ Արիստ. որակ. ՟Ը։ Սահմ. ՟Ժ՟Զ։ Նիւս. բն. ՟Ե։)

ՁԵՒ ՔԵՐԱԿԱՆԱԿԱՆ. σχῆμα figura.

Ձեւք անուանց են երեք. պարզ, բարդ, յարաբարդ. (Թր. քեր.։)

Երեք են ձեւք (բառից). պարզ, որպէս ուղղանկիւնին. բարդ, որպէս եռանկիւնին. յարաբարդ, որպէս քառանկիւնին. (Հին քեր.։)

adv.

ԶԱՅՍ ՁԵՒ. ԶՆՈՅՆ ՁԵՒ. մ. Այսու կամ նովին ձեւով. ըստ այսմ օրինակի. այսպէս. նոյնպէս. ըստ։ Իսկ ՆՈՅՆ ՁԵՒ. ա. իբր Նոյնպիսի։

Յիշէ զայս ձեւ օրինակ։ Գրէ զայս ձեւ օրինակի։ Զնոյն ձեւ օրինակի եւ աբիդենոս։ Զնոյն ձեւ ըստ մովսէսի պատմութեանն վիպագրեաց. (Եւս. քր. ՟Ա։)

Warning, for now, these are the entries' title sharing the same character string regardless of its position, not the entries sharing the same root.

Mots dérivés

Աղեղնաձեւ

Այլաձեւ

Այրաձեւ

Անասնաձեւ

Անձեւ, ի, ից

Անձեւանամ, ացայ

Անուաձեւ, ի

Աշտարակաձեւ

Առագաստաձեւ

Առնաձեւ

Ատամնաձեւ

Բագնաձեւ

Բազմաձեւ

Բարեձեւ

Բարեձեւութիւն, ութեան

Բաւղակաձեւ

Բեւեռաձեւ

Բոլորաձեւ

Բրգաձեւ

Գաւազանաձեւ

Voir tout