σκληρότερος durior. Առաւել կամ կարի խիստ՝ ըստ ամենայն առման. որպէս սաստկագոյն. կարծրագոյն. պնդագոյն. ծանրագոյն. ուժգին. բուռն. անգութ. անագորոյն.
Որդիք շարուհեայ խստագոյն քան զիս են. (՟Բ. Թագ. ՟Գ. 39։)
Տկարն նախանձեցաւ ընդ նմա, զի խստագոյն էր քան զնա. (Եփր. ծն.։)
Խստագոյն անդաստան, կամ տեղի ձեռաց. մասունք. հողմ. դեղ. խիթք. ջերմն. հիւանդութիւն. խարան. տրտմութիւն. կշտամբութիւն. աղաղակ։ Քան զհուր խստոյն։ Քան զգազանս խստագոյն։ Խստագոյն բռնաւոր. (Պիտ.։ Ոսկ. յհ. ստէպ։ Կոչ. ՟Է։ Վրք. հց.։ ՃՃ.։ Շ. ընդհանր.։ Նոննոս.։)
Բազում անգամ երթեալք եկեալք պատգամաւորք՝ բազում խստագոյն քան զխստագոյն բանս կսկծանաց առ միմեանս յղէին. (Բուզ. ՟Դ. 24։)
Եւ մ. σκληρότερον, σκληρά, σκληρῶς, ἁποτόμως durius, dure, rigidius եւ այլն. Առաւել կամ կարի խստաբար, խստիւ. սաստկութեամբ, անխնայ.
Խստագոյնս խօսել, կամ պատուհասել, կշտամբել, յանդիմանել. (Ծն. ՟Խ՟Բ. 7. 30։ ՟Գ. Մակ. ՟Է. 4։ Տիտ. ՟Ա. 14։ Եղիշ. ՟Ը։ Յճխ. ՟Ժ։)
Յոյժ խստագոյնս պահէին ի ջերմոջ աշխարհին. այսինքն խիստ նեղութեամբ. (Եղիշ. ՟Ը։)
Խստագոյն իմն (այսինքն դժկամակութեամբ) ընկալան (զբանն) ... Դարձեալ որ նոցա խստագոյն (այսինքն ծանր) էր, զայն ասէ. (Կոչ. ՟Ժ՟Ա։)