visit;
search;
inspection;
— առնել, յայց ելանել, to visit, to go to see, to make a visit;
— եւ խնդիր առնել, յայց եւ ի խնդիր ելանել, to search, to examine, to observe.
(լծ. հայեացք. ա՛չս, ակն. եւ հայց). դիտողութիւն եւ խուզարկութիւն լաւաց եւ վատթարաց, լաւութեան կամ կարօտութեան, եւ յանցաւորութեան. տեսչութիւն, խնամ. եւ վրէժխնդրութիւն;
cf. ԱՅՑԵԼՈՒԹԻՒՆ, cf. ՀԱՆԴԷՍ։
Ոչ կայր նոցա (յանցաւորաց) այց եւ խնդիր. (Խոր. ՟Գ. 27։)
Վասն որոյ եւ ձեզ այց եւ խնդիր եղեալ Հայաստան աշխարհիս. (Ագաթ.։)
ԱՅՑ ԱՌՆԵԼ. ἑπισκοπέω, ἑπισκέπτομαι. inspicio, observo, visito դիտել. զննել. հայել. նայել. աղէկ մը նայիլ, աչք անցնել. տըգգաթ իլէ պագմագ՝ նազար էթմէք, կէօզէթմէք, կէօզտէն կեշիրմէք.
Ա՛յց արա եւ տե՛ս ի տունս պահպանութեանց գրոց յիշատակարանաց։ Այց արար՝ խնդրեաց եւ եգիտ ի տունս թագաւորաց։ Կային ի վերայ գործոյն, եւ վերակացուքն նոցա ղեւտացիք՝ այց առնել։ Ես ինքնին խնդրեցից զխաշինս իմ, եւ այց արարից դոցա։ Եւ անդ այց արարից ընծայից ձերոց. եւ այլն։
Հայեցաւ ի խնորհութիւն աղախնոյ. յն. վերահայեցաւ. (Ղկ. ՟Ա. 48.)
Այց արար ի վերայ խոնարհութեան։
Որոց (բանից) եթէ ոք խնամով այց արասցէ, գտցէ բազմապատիկ. (Սարգ. յկ. ՟Դ։)
Կամ հայել ի կարօտութիւն եւ ի պէտս, եւ խնամարկել.
Այցելութեամբ այց արասցէ ձեզ Աստուած, եւ հանցէ զձեզ յերկրէս յայսմանէ։ Յայցելութեան՝ յորում այց արասցէ ձեզ Աստուած, հանջիք եւ զիմ ոսկերս։ Ուրախ եղեւ, զի արար Աստուած այց որդւոցն Իսրայէլի։ Եւ այց արար Տէր Աննայի, եւ յղացաւ։ Ո՞վ է որդի մարդոյ, թէ այց ինչ արասցես դու նմա։ Ա՛յց արա այգւոյս այսմիկ, եւ դարմա՛ն տար սմա։ Ա՛յց արա մեզ ի փրկութեան քում։ Այց արար Աստուած ժողովրդեան իւրում ի բարութիւն. եւ այլն։
Կամ ի տես երթալ. տեսանել եւ յանձանձել. զիյարէթ էթմէք.
Այց արար Սամփսոն կնոջ իւրում. (Դատ. ՟Ժ՟Ե. 1։) Ի սոյն եւ ի նախընթաց առումն անխտիր հայի ասելն.
Ես ինքնին խնդրեցից զխաշինս իմ, եւ այց արարից դոցա։ Որովք այց արասցէ մեզ ( Ժմ. երեւեցաւ) արեգակն ի բարձանց. եւ այլն։
Կենդանի մաղթանք նորա այց ինձ արասցէ։ Ոչ ձեռն կարկառի առ կիրս վտանգաւորին՝ այց առնել նմին. (Նար. ՟Ժ՟Ա. ԺԹ։)
Այց արարեր կորուսելոյն։ Ա՛յց արա փրկիչ յուսացելոցս ի քեզ. (Շար.։)
Կամ վրէժ խնդրել. քննութեամբ պատուհասել ի հատուցումն.
Յաւուր՝ յորում այց արարից, ածից ի վերայ նոցա զմեղս իւրեանց։ Այց արարից մեղաց նոցա։ Եւ այց արարից ի վերայ նոցա՝ որ նստէին յերկրին Եգիպտացւոց, որպէս արարի այց Երուսաղէմի, սրով եւ սովու։ Այց արարից անօրէնութեան մանկութեան քո. եւ այլն։
ՅԱՅՑ ԵԼԱՆԵԼ. cf. ԱՅՑ ԱՌՆԵԼ. ըստ պէսպէս նախկին առմանց.
Եւ Տէր յայց ել Սառայի, որպէս եւ ասաց։ Զի ելեալ է նոցա յայց Տէր Աստուած իւրեանց։ Յայց ել, եւ ծանեաւ Աստուած զիւրսն։ Օրհնեալ Տէր Աստուած Իսրայէլի, զի յայց ել մեզ. եւ այլն։
Զի Աստուած գթած է եւ մարդասէր, յայց ել ձեզ, եւ ետես. (Ագաթ.։)
Ո՜րչափ դու ինձ ահա յայց ելեալ առաւել ողորմեսցիս։ Փոխանակ զի ես ոչ խնդրեցի հետեւել լուսոյդ, դու ելցես ինձ յայց. (Նար. ԼԴ. ԾԵ. ՀԸ։)