Other definitions containing this entry
equally, justly, exactly, proportionately;
perpendicularly, directly over, vertically;
ծանրոցք կշռոյ, counterpoise, the weights of a steel-yard or beam;
— դահեկանաց, money-scales;
— անօթոց, tare, tare & tret;
— հաւասարութեան, equilibrium, counterpoise;
— տեսակարար, յարաբերական, բացարձակ, specific, relative, absolute weight;
— քաղաքական, balance of power;
— տաղաչափական, the scan or measure of verses, prosody;
— գտակաւ, exactly, precisely;
— վերուստ ի վայր, in equilibrium;
perpendicularly, vertically;
կշռով, by weight;
զնոյն կշռով, as much, equally, of like measure or weight;
պաշտօնեայ կարգեալ յուղղութիւն կշռոց, officer appointed to mark weights & measures;
սահմանել զ—ս, to stamp with the public mark;
— արդար, correct balance, scales;
just weight;
— նենգութեան, false weight;
— ստութեան առնել, to falsify weights or scales;
զմէտ կշռոյն անայլայլակ ունել, to hold the balance evenly;
to counter-balance, to counter-poise, to counter-vail, to equipoise, to equilibrate;
դնել ինչ ի — ոսկւոյ, to pay exceedingly dear for, or at an extravagant rate;
դնել զգլուխ իւր ի կշիռս, to risk oneself, to incur danger, to run into jeopardy, to expose oneself to death, to carry one's life in ones hand, to encounter danger or death;
ի — մտանել, to be weighed, carefully pondered or considered;
ի — դնել զոք ընդ ումեք, ի — ընդ միմեանս արկանել, to compare with;
ի — բերեալ համեմատել, ի — համեմատութեան բերել ընդ ումե, to be compared with, to compare oneself with;
զ—ն ընդունել, առնուլ անդրէն զ—ն, to receive the equivalent, or in exchange;
կորուսանել զ— կայից, to lose the balance or equilibrium;
— հաշուի, balance, balance-sheet;
առնել զ— հաշիւ, to strike the balance;
— առնել զհաշիւ, to balance or settle an account;
Voir tout
Other definitions containing this entry
Որ ինչ ա՛նկ է հոմերոսի իշխանի քերթողաց. եւ Քերթողական. բանաստեղծական. տաղաչափական.
ՉԱՓԱԲԵՐԵԼ. Չափով եւ կարգաւ յառաջ բերել, յարմարել. եւ Տաղաչափել.
ՏԱՂԱՉԱՓԵԼ. Չափով ոտից յօրինել զտաղս.
Ըստ հոմերայ տաղաչափեալ, ըստ պղատոնի պերճաբանեալ. (Շ. վիպ.։)
Այսինքն Բազմաժամանակ կամ յերկարաձիգ։ Է բառ երաժշտական եւ տաղաչափական, որ ասի զերկարաձայն տառից կամ հնչմանց.
Տաղաչափական. ոտանաւոր. ուստի՝ Ոչ ներչափական, է արձակ, հետեւակ (բան).
Տաղաչափական. չափաբերական. ոտանաւոր.
Ուր իցեն ոտք չորք տաղաչափութեան. չորս ոտքով.
Եւ իբր Արձակ՝ հետեւակ՝ առանց տաղաչափութեան.
Չափաբանութիւն, տաղաչափութիւն.
ՉԱՓԱԲԵՐԱԿԱՆ. μετρικός, ῤυθμικός metricus, rhythmicus, modulatus ac moderatus. Տաղաչափական. չափածոյ.
Յորում կայ տիպ կամ չափ չորրեակ թուոյ. որպիսի է ազգ ինչ տաղաչափութեան առ յոյնս.
(Գրիգոր աստուածաբանն արար տաղաչափութիւնս) ամպիկունս՝ երրաշարժս (կամ երրականս՝) եւ չորրորդատիպս. (Ճ. ՟Բ.։ եւ Հ=Յ. յնվր. ՟Ի՟Ե.։)
Որ ինչ անկ է տաղաչափութեան եւ տաղաչափից.
Տաղաչափական կշռոց ուսումնավարժից. (Երզն. քեր.։)
ՏԱՂԱՍԱՑՈՒԹԻՒՆ ՏԱՂԱՍՈՒԹԻՒՆ. Տաղաչափութիւն, եւ տաղերգութիւն.
ՔՈՂԱԲՈՐԲ. Ըստ տաղաչափից՝ եռավանկ բառ, որոյ միջին վանկն է աղօտ կմ սուղ.
Բան է՝ հետեւակ (եւ տաղաչափական) բառի շարադրութիւն, զտրամախոհութիւն ինքնակատար յայտնելով։ Շարադրեալ զմասունս բանին այնորիկ՝ առնեմք զշարադրութիւն. (Թր. քեր.։ Անյաղթ պերիարմ.։)
Որ է գիւտ բանասիրացն եւ ուսմնավարժից։ Ի տաղաչափական կշռոց ուսմնավարժից ոմանց. (Երզն. քեր.։)
Չափ բանից եւ բառից. քերթուած. տաղաչափութիւն.
Արուեստ տաղաչափելոյ. չափաբերութիւն տաղից. քերթողութիւն, եւ քերթուած, ոտանաւոր.
Զհագներգութիւն եւ զվանգ տաղաչափութեան շարադասեալ։ Պիտանիք այսոքիկ են ի տաղաչափութեանն, այլեւ օգտակարք ի պատմութիւնսն։ Եւ է լծորդութիւնս պիտանի ի տաղաչափութիւն յարմարութեան բանի. (Երզն. քեր.։)
ՏԱՂԱՍԱՑՈՒԹԻՒՆ ՏԱՂԱՍՈՒԹԻՒՆ. Տաղաչափութիւն, եւ տաղերգութիւն.
Տաղաչափութիւն, որ եւ բանաստեղծութիւն ասի. (Երզն. քեր.։)
ԲԱն է հետեւակ (եւ տաղաչափական) բառի շարադրութիւն, զտրամախոհութիւն ինքնակատար յայտնելով. (Թր. քեր.։)
Տաղաչափական կշռոց ուսումնավարժից. (Երզն. քեր.։)
πυκνός densus. Ստուար. թաւ. գէր. յոյր. լի եւ ըստ տաղաչափից՝Եռավանկ բառ, որոյ ամենայն վանկքն են երկար.
ՍՈՒՂ. βραχύς brevis. Ըստ քերականաց եւ տաղաչափից, նուազ կամ կարճ ամանակաւ. աղօտ. (հակակայ երկարի).
ՉԱՓԵԼ. μετρέω versibus complector. Չափաբանել. տաղաչափել.
ՔԵՐԹԵԼ. որպէս Կերտել. պ. քէրտէն. ποιέω facio, instituo. Առնել՝ շինել՝ կազմել, ձեւացուցանել, յաւէտ զբանաստեղծութիւն. յօրինել զտաղաչափութիւն.
ՔԵՐԹՈՂ կամ ՔԵՐԴՈՂ. (գրի ի հին մատեանս եւ ՔԵՐԹԱՒՂ, իբր ՔԵՐԹՕՂ, ի, աց) ποιητής poeta. Կերտօղ ոտանաւոր եւ չափաբերական բանից, եւ վիպասանութեանց. բանաստեղծ. չափաբան. տաղաչափ, ստէպ բեպհականել հոմերոսի առ յոյնս, եւ առ մեզ մովսեսի խորենացւոյ. (յն. բիիդիս. այսինքն արարօղ, արարիչ. յորմէ. լտ. բօէդա. հյ. պուետ. պուետէս, պուետիկոս) ոտանաւոր. շինօղ, կամ պէլիդ շինօղ. այսինքն շինօղ զտունս բանից.
Տաղաչափական. չափաբերութեամբ գրեալ իբրեւ երգ. որ եւ ՍՏԻՔԻՐՈՆ. ոտանաւոր.
ՄԱԿԵՌԱԿ ՄԱԿԵՌՈՐԴ. ἑπίτριτος sesquitertius. որ եւ ՎԵՐԵՌԱԿ. Վերյաւելեալ եռեակ. որպիսի է վեցն. եւ ինչ իմ աւելի քան զերրորդն. զոր օրինակ է տաղաչափութիւն յերից սուղ ոտից, եւ ի չորրորդէ՝ երկարէ.
μετρικός moderatus. Չափեալ. չափմամբ յօրինեալ. տաղաչափական.
ՉԱՓԱՒՈՐ. որպէս Չափածոյ. տաղաչափական.
յն. սդիխի՛զօ. στοιχίζω ordine dispono, carmina scribo. Ի ստիքս վերածել, տնատել, շարադասել. եւ Ոտանաւոր կազմել. տաղաչափել.
Իբրու քօղով ազօտացեալ, նսեմ։ Ըստ տաղաչափից՝ Բռ եռավանկ, որոյ առաջին եւ վերջին վանկք՝ են աղօտ, այսինքն սուղ.
ԱՄԲԻԿՈՒՆ կամ ՅԱՄԲԻԿՈՆ կամ ԱՄՊԻԿՈՒՆ. Բառ յն. ἵαμβος, ἱαμβικός. տաղաչափութիւն, որոյ ոտք բաղկացեալ իցեն ի սուղ եւ յերկար փաղառութեանց.
cf. ԱՄԲԻԿՈՒՆ կամ ՅԱՄԲԻԿՈՆ կամ ԱՄՊԻԿՈՒՆ. Բառ յն. ἵαμβος, ἱαμβικός. տաղաչափութիւն, որոյ ոտք բաղկացեալ իցեն ի սուղ եւ յերկար փաղառութեանց.
Տաղաչափութեամբ գրել. (որպէս դաւիթ զսաղմոսս).
Երիցս կամ երիւք շարժեալ, փոփոխեալ. երրական, ազգ տաղաչափութեան առ յոյնս.
ՄԱԿԵՌԱԿ ՄԱԿԵՌՈՐԴ. ἑπίτριτος sesquitertius. որ եւ ՎԵՐԵՌԱԿ. Վերյաւելեալ եռեակ. որպիսի է վեցն. եւ ինչ իմ աւելի քան զերրորդն. զոր օրինակ է տաղաչափութիւն յերից սուղ ոտից, եւ ի չորրորդէ՝ երկարէ.
ՈՏԱՆԱՒՈՐ. ա.գ. στίχος versus στιχηρός, στιχήρης per versus scriptus ῤυθμός, ῤυθμικός rythmus, rythmicus. Ունօղ չափաբերական ոտից. եւ Տաղաչափութիւն. ստիքս. ոտիքերովն.
ՔՈՂԱԲՈՐԲ. Ըստ տաղաչափից՝ եռավանկ բառ, որոյ միջին վանկն է աղօտ կմ սուղ.
ՍՏԻՔԷՐՈՆ գրի եւ ՍՏԻՔԻՐՈՆ, ՍՏԻՒՔԻՐՈՆ, ՍՏԷՔԵՐՈՎՆ. Բառ յն. սդիխիրօ՛ս, օն. στιχηρός, -ρά, -ρόν per versus scriptus, liber carminum. Բան տաղաչափեալ, եւ տնանեալ տող առ տող. դիրք ոտանաւորաց։
ἐξάμετρον sex pedibus constans, versus sexameter. Վեց ոտիւք ըստ տաղաչափութեան.
ποίημα poema Քերթած. կերտուած բանեղէն. գրուած բանաստեղծական. տաղաչափութիւն. ոտանաւոր վիպասանութիւն. շիր, շիւուր.
ποιητής poeta, vates Ստեղծաբան. բանահիւս. մանաւանդ քերթող. եւ յն. ձայնիւ, պուետէս, պուետիկոս. (այսինքն արարօղ, կերտօղ՝ իմա՛ տաղաչափական բանից).
Voir tout