number;
enumeration;
list, order, rank;
quantity;
era, epoch;
number of chapters (in a book);
—ք, arithmetic;
վերացեալ —, abstract number;
—ք or Գիրք Թուոց, Book of Numbers;
ոչ էր or ոչ գոյ նոցա —, բազում էին քան զ—, their multitude was innumerable;
թուով ամք, մարդիկ, few years;
few men, persons;
թուով են առաքինիք, virtuous people are rare;
ի թուոյ փախչել, to be innumerable, numberless;
անցուցանել ընդ —, ի — արկանել or — համարոյ առնել, to number, to count, to calculate;
to range, to set in order;
ի — արկանել զզօրս, — համարոյ առնել զօրաց, to review the troops;
ի — or ընդ — մտանել, ի — անկանել, to be of, or among the number;
կարգել ի — այլոց, to reckon or rank among;
կարգել զոք ի — սրբոց, to canonize, to number among the saints;
ի — ասել, to recite;
ի — գիտեմ, ուսեալ եմ, I know by heart, memory or rote;
— համարուց, — համարոյ ամենայնի, the detail;
the sum total;
cf. Ոսկեթիւ.
number.
ἁριθμός numerus Չափ տարորոշ քանակի. բազմութիւն միութեանց. հաշիւ. գումար իրաց եւ ժամանակաց. համրանք, սեպ. ... Ստէպ վարի որպէս թիւ թուեալ. այսինքն ասի զիրաց ի թիւ արկելոց.
Ըստ թուոյ անձանց կամ արանց, անուանց, աւուրց, ամաց։ Սակաւաւոր կամ սակաւք թուով։ Քառասուն կամ բազմաւոր թուով։ Թիւ համարոյ կամ համարուցն։ Բազում եղեն քան զթիւ։ Որոյ ոչ էր նոցա թիւ։ Ոչ գոյր թիւ։ Զամենայն չափով եւ թուով եւ կշռով կարգեցեր.եւ այլն։
Հովանի ունիցի ամպն զաւուրս թուով ի վերայ խորանին. (Թուոց. ՟Թ. 20։)
Թուով բերէին զսպասսն, եւ թուով տանէին. (՟Ա. Մնաց. ՟Թ. 28։)
Ամք թուով տուեալ են հզօրի։ Ամք թուով հասին ինձ. (Յոբ. ՟Ժ՟Ե. 20։ ՟Ժ՟Զ. 23։)
Բարկութիւն ի վերայ ամենայն թուոց նոցա. այսինքն բազմութեան զօրաց. (Ես. ՟Լ՟Դ. 2։)
Դաւթի ի միտ արկ Աստուած անցուցանել ընդ թիւ զժողովուրդն, զի թուոյն պատճառանօք սատակեսցէ զյանցաւորսն. (Կիւրղ. ել.։)
Թերեւս թիւ ամենայն ումեք դիւրին է առնել, բայց նշանս եւ սքանչելիս դժուարին է գործել. (Եփր. ել.։)
Իսկ իբրեւ Թիւ թուօղ.
Եօթներեակն ի թիւսն կոյս է. գոլով անկատար եւ կոյս. (Փիլ. ՟ժ. բան.։ Լմբ. սղ.։)
Ի թուոցն ոմանք կատարեալք գոն, եւ ոմանք անկատարք. (Սահմ. ՟Ե։)
ԹԻՒՔ. իբր Թուաբանութիւն.
Լոյս է իմաստութիւն. իսկ ձէթն նիւթ եւ պատրաստութիւն է իմաստութեան. եւ սա է թիւք, երկրաչափութիւն, եւ այլն. (Փիլ. ել.։)
ԹԻՒՔ. Անուն միոյ ի հինգ գրոցն Մովսէսի, որ եւ ԳԻՐՔ ԹՈՒՈՑ.
Ի թիւսն ասէ Մովսէս առ Յեսու. (Աթ. ՟Ժ՟Բ։)
Որպէս որ նախ քան զթիւսս նախակարգեալ մատեանքս, այսպէս եւ թիւքս յիրէն ընկալաւ զանուն. զի հրամայեաց Աստուած թուել զժողովուրդն։ Ունի գիրք թուոցս պատմութիւն ժամանակի ՟Լ՟Թ. ամաց. (Նախ. թուոց.։)
Որպէս ի թիւսն եւ ի յոլով տեղիս գտանելի է. (Վահր. յար.։)
ԹԻՒ. ըստ քերականաց՝ է Յայտարար եզական կամ յոքնական գոլոյ. զոր օրինակ բան, բանք. ես, մեք. կոփեմ, կոփեմք։ Թո՛ղ զերկականն ըստ յն. եւ եբր. արաբ։ (Թր. քեր. եւ այլն։)
ԹԻՒ. իբր Գլուխ գրոց ըստ կարգի.
Գտցես յառաջին հագներգութեանն յերեքտասաներորդ թուին. (Խոր. ՟Բ. 9։)
ԹԻՒ. իբր Թուական.
Ի հինգ հարիւր թիւ կատարեալ, եօթանասնիցն ի նոյն յարեալ. եւ այլն. այսինքն ի թուականութեան հայոց ՟Շ՟Հ. (Շ. վիպ.։)
Ի թուիս մերում։ Ի թուին հայոց։ Ի թվին։ Թվին. (Յիշատ. եւ Արձանագր։)
Ի ԹԻՒ ԱՍԵԼ. իբր Առանց եղանակի երգոց.
Ասել զչորեսին սաղմոսսն միաբանութեամբ ի թիւ խոնարհ ձայնիւ. (Յհ. իմ. ատ.։)
Առաջի բեմբին սաղմոս ՟Ձ՟Գ. ի թիւ, Իբրեւ սիրելի. ապա ի ձայն։ Դարձեալ ի թիւ երիցս. (Ի գիրս խոսր.։)
Ի ԹԻՒ ՈՒՍԱՆԵԼ, ԳԻՏԵԼ. իբր Սերտ ի բերան. բերնուց.
Զհին եւ զնոր կտակարանաց գիրս ուսեալ եմ ի թիւ։ Գիրս չորեքտասան գիտեմ ի թիւ. (Վրք. հց. ՟Ժ՟Ա։)
Ի ԹԻՒ կամ ԹԻՒ ԱՐԿԱՆԵԼ, ԲԵՐԵԼ, կամ ԹԻՒ ՀԱՄԱՐՈՑ ԱՌՆԵԼ, եւ այլն. ն. Ի ԹԻՒ կամ ԸՆԴ ԹԻՒ ՄՏԱՆԵԼ, եւ այլն. չ. որպէս Թուել, իլ. հաշուել, իլ.
Արկ ի թիւ զժողովուրդն. (Շ. բարձր.։)
Ո՞վ կարէ զմարդկան՝ որ ի կենցաղս՝ զգայթագղութիւնս ի թիւ արկանել։ Զորոց ո՞ր բան ի թիւ կարէ զնեղելն բերել. (Լմբ. սղ.։)
Թիւ համարոյ եւս առնէր. (Եղիշ. ՟Զ։)
Մտին ի թիւն յերեսնամենից եւ ի վեր։ Որ մտեալ էր ի թիւ ղեւտացւոցն. (՟Ա. Մնաց. ՟Ի՟Գ. 3։ ՟Բ. Մնաց. ՟Լ՟Ա. 19։)
Ապա եւ քո զաւակ ընդ թիւ մտցէ. (Ծն. ՟Ժ՟Գ. 16։)
Պակասեալն ոչ կարասցէ ի թիւ անկանել. (Ժղ. ՟Ա. 15։)
ԿԱՐԳԵԼ Ի ԹԻՒ. Դասել. համարել ընդ այլս. սեպել.
Կարգէ ի թիւ նախարարութեան ազգաց, կամ ի թիւ նախարարութեանց. (Խոր. ՟Բ. 7. եւ 87։)
Կարգեա՛ զսա ի թիւ սրբոց. (Շար.։)
ԹՈՒՈՎ ՏԱՐԲԵՐԻԼ. այսինքն ըստ անհատի կամ եզականութեան։ (Պորփ.։)
Ի ԹՈՒՈՅ ՓԱԽՉԵԼ. Չանկանել ընդ թուով. անհամար լինել. (ոճ յն) διαφεύγω ἅριθμον nummerum effugio
Այսչափ են բազմութիւնք, իբր զի ի թուոյ փախչին. (Բրս. հց.։)