Other definitions containing this entry
Եթէ ոչ փութամք զերիցս այսոցիկ քննել զբանն, ընդունայն ընթանամք. (Վրք. հց. Դ։)
Որք ընդունայն աշխատին, եւ բե՛կ ենսրտիւ. (Ոսկ. յհ. ՟Ա. ըստ ձ. ուր տպ. բեկին։)
Ոչ ընդունայն ինչ գրեցի, եւ կամ զբնաւ իսկութիւնն սահմանեցի։ Չի՛ք իսկ առ քեզ զասումն սրտի, եւ կամ բորբոքումն բարկութեան. որպէս ոչ կրին նենգութիւնք, եւ կամ նշամամարանք մթութեան. (Նար.։)
Եւ որպէս Ընդունայն, տարապարտ. վայրապար.
κενός inanis, vanus, vacuu. (լծ. հյ. ոսին. յն. քէնօս. ուստի Սնոտի. Ունայն. ընդունայն, թափուր. զուր. դատարկ. նանիր. դարտակ, փուճ, պարապ. ...
Ընդունայն խօսի զառաջինսն եւ զկնիսն. (Իսիւք.։)
Հատցեն զխաբս իւրեանց ի խոփս։ Իշխանն ոչ ընդունայն զխարբն կրէ. (Իրեն. ՟Ա. ՟Դ. առ Լեհ.։)
Մի՛ ի ընտրութեան կոչեր դատաւորաբար։ Չտան ընդունայն յածել ի ծուփս ընդ վայրաքննին խուզից. (Նար. ՟Ի՟Գ. եւ երգ։)
Ի ժամ աղօթիցն յոռի եւ ցոփ մտօք յընդունայն իրս զպաղատանսն ծախէ. (Երզն. մտթ.։)
Զի մի՛ ի շփոթս արկցես զքեզ։ Ընդունայն շփոթիւք խարբալին. (Վրք. հց. ՟Բ։)
ՅԱՆԳՈՅՍ. Ընդունայն. ի զուր.
Ի դերեւ ի նեղչացն ելանել. (Յհ. կթ.) այսինքն ճողոպրիլ՝ ընդունայն լինելով հնարից նեղչաց։
Ընդունայն է ամենայն մարդ մսեղի (յն. կենդանի). (Սղ. ՟Լ՟Ը. 6։)
μάταιος, -ια inanis, vacuus, -a ματαιότης vanitas, inanitas. Ունայն իր. ընդունայն. սին. սնոտի. եւ Ունայնութիւն. (լծ. լտ. ինա՛նիս, ինա՛նիդաս, վա՛նուս, վա՛նիդաս. եբր. ավան. թ. ավարա. պօշ. որ եւ ԱՒԻՐ, ԱՌԱՒԻՐ. ՎԱՅՐԱՊԱՐ).
Ի ՆԱՆԻՐ. ա.մ. μάτην, εις μάτην, ματαίως insaniter, vane, in vanum, frustra ἁδίκως injusto. որ եւ ՆԱՆՐԱՊԷՍ. Ի զուր. ընդ վայր. ընդունայն. տարապարտ. վայրապար. յանիրաւի.
Ընդունայն ործալով աղեքսանդր, զգիշերն ամենայն անցուցանէր ցաւագին հեծեծանօք. (Պտմ. աղեքս.։)
ՊԱՐԱՊ ա. իբր ռմկ. այսինքն Պարապորդ. դատարկ. անգործ. եւ Ընդունայն. ... ἁπράγμων otiosus.
κενός (լծ. ընդ սին). διάκενος, μάταιος vacuus, inanis, vanus, futilis ἁδηλότος incertus. Սին. ունայն. եւ Ընդունայն. անհաւաստի. չնչին. պարապ, փուճ.
Զժամանակս գործոյ յընդունայնս ծախեն, եւ սնոտեաց հետեւին. (Երզն. մտթ.։)
Ի տապանի տքնեցաւ։ Տքնեցայ, եւ եղէ ես որպէս ճնճղուկ միայն ի տանիս։ Եթէ ոչ տէր պահէ զքաղաք, ընդունայն տքնին պահապանք նորա։ Տքնիցի առ դրունս իմ հանապազ։ նոքա տքնին վասն ոգւոց ձերոց։ Աղօթս առնել յամենայն ժամանակի հոգւով. եւ ի նոյնս տքնեսջիք ամենայն ժուժկալութեամբ. եւ այլն։
Ջուր յաղբերի մինչ ոչ գոյ, տուն դատարկ եւ ընդունայն է. (Կլիմաք.։)
ԶՐԱՀԵՏ ՎԱՐԻԼ, ԲԵՐԻԼ, ԼԻՆԵԼ, եւ այլն. Ի զուր զհետ վարիլ, պնդիլ. եւ զհետ սնոտեաց կամ յընդունայն շաւիղս ընթանալ. ըստ յն. միջամուխ լինել. ἑμβατέω ingredior, ineo
Յայնժամ զընդունայն լալիւնն լան. (Նար. երգ.։)
Կարծիքն իմ ընդունայն եղեն ինձ. (Յոբ. ՟Ի՟Թ. 20։) (cf. ՓԱՌՔ.
Կուտեալ հաւաքեցի։ Յաճախեա կուտեա՛, բարդեա՛ եւ դիզեա՛։ Կարդացի կուտեցի, արձանացուցի, դիզի, բարդեցի։ Կուտին քեզ համբարք։ Ահա բարդեցան կուտեցան շրջանակք ամացս ընդունայնութեան. (Նար.։)
Համբերութիւն մեծ ստացեալ ունիք յանձինս, ոչ ընդունայնութեամբ, այլ մտառու իմաստութեամբ. (Ածազգ. ՟Ե։)
Ի նաւաքարշութիւնս եւ յընդունայն վաստակս, յորոց յարաժամ յոգնեալ (կամ յօգնեալ՝) անկանին յուժոյ. (Պիտ.։)
Ընդունայն է ամենայն մարդ մսեղի. սիմաքոս, իբրեւ շոգոլի է։ Աղեղնդ ո՛չ է գոյաւոր, այլ՝ պատահումն, եւ շոգոլիք գէճ ամպոյ եւ արեւու. ոչ գոյից երեւումն. (Վրդն. ծն. եւ Վրդն. սղ.։)
κενός (լծ. հյ. սին, սնոտի). μάταιος vacuus, vanus, inanis (լծ. նանիր, եւ ունայն). իտ. voto, vodo. Այն՝ որ չունի ինչ յինքեան. թափուր. դատարկ. դատարկաձեռն. պարապ, պարապորդ. նանիր. սին. սնոտի. ընդունայն. անմասն. մերկ. լոկ. պարապ, դարտակ, փուճ.
ՈՒՆԱՅՆ. մ. cf. ԸՆԴՈՒՆԱՅՆ. inaniter, in vanum.
ματαιόομαι vanus reddor. Սնոտի լինել. ընդունայնանալ. փճանալ.
Զո՛ր օրինակ ի բուրվառ ոք եդեալ խունկ անոյշ, եւ առ նմին գարշ եւ ընդունայն է սրբոց. (Եփր. ապաշխ.։)
Չյաւելուլ զանեղեալսն յընդունայն աճմունս բանից, չնուազեցուցանել զեղեալսն. (Փարպ.։)
ἅκυρος, irritus, οὑκ ἁξιόπιστος, fide non dignus, ἁβέβαιος, inconstans, invalidus, παραλειπτέον, rejiciendum. Ապախտ. ընդունայն. ոչ արժանահաւատ. անհաստատ. անոյժ. անզօր. տկար. անընդունելի. ոչինչ. մերժելի. ի դերեւ ելեալ. (լծ. պ. պավեր, հաւատալի). պադալ, գարարսըզ, գուվվէթսիզ.
invalidum, non valens. ասի ըստ իրաւաբանից՝ Յոչինչ գրելին. ի դերեւ ելեալն. ընդունայն. որ չանցնիր, բան չի սեպուիր, փուճ. կեչմէզ, պադալ, պօշ.
ἁνωφελής, ἁνόητος, ἁλυσιτελής, ἁσύμφορος. inutilus, μάταιος vanus. Որ չունի կամ չբերէ ինչ օգուտ. անշահ. անպիտան. անպտուղ. ումպէտ. ընդունայն. ֆաիտէսիզ, մէնֆաաթսըզ.
Զի էր խորհուրդն այն եւ արշաւան նորին ընդունայն։ Վասն նիկանովրայ արշաւանին։ Զգայր զարշաւանն մակբէացւոց ի վերայ նորա։ Այն արշաւան ասպատակի թագաւորին այսպիսի դարձիւ վճարեցաւ. (՟Ա. Մակ. ՟Թ 68։ ՟Բ. Մակ. ՟Ը 12։ ՟Ժ՟Բ 21։ ՟Ժ՟Գ 26։ ՟Ժ՟Դ 15։)
Ընդունայն եւ վայրապար ոչ ստեղծիչն ստեղծ, ոչ բնութիւն, եւ ոչ արհեստ։ Քերականութիւն ընդ հանուր արհեստիւ է։ Իմաստասիրութիւն է արհեստ արհեստի։ Անբան արհեստք (ձեռաց)։ Բազում անգամ զանուն արհեստիդ եւ ի վերայ մակացութեան առնու. (Սահմ.։)
περισσός, -όν, πλεονάζων redundans, superfluus Աւելի քան զպէտս. յաւելեալն քան զարժանն. անկարեւոր. ումպէտ. ընդունայն. անդէպ. էւելորդ, փուճ.
Կենցաղոյս բերմունք։ Ի բերմանէ ընդունայնութեան. (Նար.։)
Յընդունայն թաթաւեալ ցանկութիւնն. (Փիլ. ՟ժ. բան.։)
Ոչ ընդունայն թեւօք կիտոսին թեւացայ. (Փիլ. յովն.։)
Ընդունայն եւ ձիավարժն պերճանայ, յորժամ ոչ վարժէ զձիսն. (Իսիւք.։)
Ահա բարդեցան կուտեցան շրջանակք ամացս ընդունայնութեան։ Ի յաւարտումն լրման շրջանակի եօթնեակ դարուց վախճանի. (Նար. ՟Ձ՟Գ. եւ Նար. խչ.։)
Իբր զապաժաման ընդունայնութիւնք արհամարհեալք լքանին. (Նար. ՟Հ՟Թ։)
Աշխատութիւնք ընդունայնք, եւ վայելմունք երազականք. (Նար. ՟Ծ՟Ե։)
ԶՐԱԽՆԴԻՐ ԵՄ, կամ ԼԻՆԻՄ. Տարապարտ ի խնդիր ելանել. զրահետ վարիլ. յն. ματαίομαι ընդունայնանալ.
ԸՆԴՈՂՆԻՄ որ եւ ՅՈՂՆԻԼ. Յողն անկանիլ. յորսայս անկանիլ ի վերայ ողին. յուլանալ. յանհոգս նստիլ. անգործ կալ. եւ Զհետ լինել ընդունայնութեանց եւ պաճուճանաց. (յն. պէսպէս)
Որպէս զորդիս մարգարէիցն կամիք թարթափել յընդունայնս, որք զեղիայն խնդրէին ափշեալք. (Փարպ.։)
Ընդունայն շփոթիւք խարբալին. (Վրք. հց. ՟Բ։)
Խորհրդոց ոչ ոք է որ մանի քեզ ոչ ոք է որ նմանի քեզ։ Յոյժ խոր են խորհուրդք քո։ Տէր ճանաչէ զխորհուրդս մարդկան, զի են ընդունայն։ Խորհուրդք նոցա՝ խորհուրդք անզգամաց։ Եմուտ խորհուրդ ի նոսա։ Ծանեցաւ զխորհուրդս նոցա.եւ այլն։
Ընդունայն եղեւ հրաժարումն քո յաշխարհէս, յորժամ ի կամապաշտ բարուցդ ոչ մերկացար. (Մաշկ.։)
Ձգողական խոնաւութեան թզենի։ Ըստ ձգողական ընդունայնաբանութեան ի նոսին ի բանս պատել. (Նիւս. երգ.։)
Երանելի՛ է մանաւանդ տալն՝ քան առնուլն։ Մորմոքէին մանաւանդ ի վերայ բանին։ Լա՛ւ է ինձ մանաւանդ մեռանել, եւ ոչ զի զպարծանս իմ ոք ընդունայն համարիցի։ Այլ այժմիկ ծաներուք զաստուած, մանաւանդ թէ ծանուցայք յաստուծոյ։ Միթէ ո՞չ լուան. մանաւանդ զի ընդ ամենայն իսկ երկիր ել բարբառ նոցա. եւ այլն։
որպէս յն. φλύαξ, φλύαρος garrulus, scurra, nugax, nugator, stultiloquus, loquax, vanus et futilis . (լծ. հյ. շար. եւ ագռաւ. եւ յն. գրա՛զօն. լտ. գռօ՛լիդանս. իբրեւ կռկռացող). Շաղփաղփ. շաղաւաշուրթն. շատախօս. ունայնաբար. երազապատում. բանդագուշեալ. ընդունայնախորհ.
Պակշոտեալ եմք ի յընդունայնութեան աշխարհիս. (Իսիւք.։)
Ընդունայն եւ ձիավարժն պերճանայ, յորժամ ոչ վարէ զձիսն. (Իսիւք.։)
Վայրապար եւ անչափ նիրհումն։ Վայրապար յետոյ եւ ընդունայն աղօթքն գտանիցին. (Բրս. հց.։)
ՎԱՅՐԱՊԱՐ, ի, աց. ա. (յն. պէսպէս բացատրեալ). Նանիր. սնոտի, ունայն, չնչին. ումպէտ, հասարակ. անպատճառ. անխորհուրդ. անիմաստ. աննշան. ընդունայն եւ ընդվայրայածու. փուճ. պօշ, ավարա, պալպօշ.
Վաստակոց իմոց՝ զոր ես վաստակեցի (կամ ջանացայ)։ Ի վաստակս՝ զոր վաստակեցայ (կամ ջանացայ)։ Մի՛ եւս վաստակեցեն ընդունայն։ Զուր ուրեմն վաստակէի։ Ոչ քաղցիցէ, եւ ոչ վաստակեսցի։ Վաստակեսցին մանկունք։ Ընթասցին, եւ մի՛ վաստակեսցին։ Մինչ ի վաստակել սրտի իմոյ.եւ այլն։
κενός vanus ἁναίτιος, ἁνάξιος indebitus, immercus, immeritus. Որ ինչ է արտաքոյ պարտեաց եւ իւաւանց. վայրապար. անպատճառ. ընդունայն. սնոտի. անպիտան. անիրաւ. փուճ.
Զի՞նչ է իմացական, զի՞նչ է ցուցականն. ոչ ինչ է ընդունայն, այլ՝ ամենայն ինչ օրինակաւ եղեւ. (ՃՃ.։)
ԸՆԴՎԱՅՐԱԾ որ եւ ԸՆԴՎԱՅՐԱՅԱԾ. Վայրապար կամ այսր անդր յածեալ, մանաւանդ լեզուաւ. շաղփաղփ. ընդունայնախօս.
Թեթեւացի՛ր յընդունայն խորհրդոցդ. (Ճ. ՟Բ.։)
ԽՕՍՈՒԹԻՒՆ՝ ՆԱՆԻՐ կամ ՆԱՆԻՐԽՕՍՈՒԹԻՒՆ (որպէս բարդ). Ընդունայնաբանութիւն. զրախօսութիւն. շատախօսութիւն.
Վասն բազմացն հաճութեան ջան յանձն առաք։ Սուտ հաճութիւն, եւ ընդունայն գեղ կնոջ գոյ ի քեզ։ Գնալ ձեզ արժանի տեառն յամենայն հաճութեան. (՟Բ. Մակ. ՟Բ. 28։ Առակ. ՟Լ՟Ա. 30։ Կող. ՟Ա. 10։)
Ի բերմանէ ընդունայնութեան ողորմութեամբ հանդարտեցուցանես. (Նար. ՟Լ՟Զ։)
Հողմք եւ ծով հնազանդին սմա։ Ծառայ էք՝ որում հնազանդիքն։ Հնազանդեցարուք ի սրտէ՝ որում աւանդեցայք յառակ վարդապետութեան։ Եւ դեւք հնազանդին մեզ յանուն քո։ Ընդունայնութեան արարածք հնազանդեցան։ Հնազանդեցա՛յք այսուհետեւ աստուծոյ։ Հնազանդել իւրեանց արանց։ Ազգք հնազանդեսցին ինձ։ Հնազանդեցաւ երկիրդ առաջի տեառն.եւ այլն։
Դու մի՛ լինիր ձեռնկալու նորա, եւ մնացել լինի ընդունայն. (Վրք. հց. ձ։)
Նոցա մեծութիւնքն աճէին, եւ սորա ախքատութիւնս յոլովէր։ Զընդունայն մեծութենէս բազմա՛ց է փոյթ. (Իսիւք.։)
κενόσπουδος rebus inanibus studens եւ բայիւ κενοδοκέω laborem inutilem suscipio. Որ ի սնոտիս վաստակի. ի դերեւ ելեալ ի վաստացոց. եւ Յոր ինչ լինի ի զուր աշխատիլ. ընդունայնավաստակ. փուճ աշխատօղ կամ աշխատած.
Ի սնավաստակ գործոց։ Ի սնավաստակ աշխատութենէ։ Սնավաստակ տքնութիւնս կամ տքնութեամբ։ որով եւ զվարձսն սնավաստակ աշխատութեան հատուցաւ նոցին։ Ի սնավաստակ աշխատութենէ կռապաշտութեանն զերծեալք։ Սնավաստակ եւ ընդունայն եղեւ աշխատութիւնս իմ առ քեզ. (Ագաթ.։ Յհ. կթ.։ Անուն. եկեղ։ Գէ. ես.։ Մաշկ.։)
Ընդունայն աշխատութեամբ վարանեալ, անըստնանելի մնալով ամրոցին. (Արծր. ՟Գ։)
Որ ձեզ ընդունայնութիւնք եւ բարբանջմունք թուին։ Ցանկայք մոլորութեան բարբանջմանց։ Անմիտ մարդոյ բարբանջմունք. (Փարպ.։)
Ոյր հետք եւ ընթացք են ընդունայն. անպիտան. անշահ.
Կենդանասէրն անկաւ անօրինեալ ընդունայնութեամբ ի մահ. (Բրս. ՟խ. մկ.։)
Նիւթ ընդունայն քաղաքավարութեան եւ կեղծաւորութեան՝ արդարութիւն նոցա, եւ հպարտութիւն՝ հեգնութիւն նոցա. (Իսիւք.։)
ματαιότης, ματαίον, κενόν, ἅδικον vanitas, inanitas, vanum, injutum Ունայնութիւն. ընդունայնութիւն. իրք նանիրք. սնոտիք. եւ Անիրաւ ինչ. անիրաւութիւն. Տե՛ս (Սղ. ՟Դ. 3։ ՟Լ՟Թ. 6։ ՟Ծ՟Ա. 9։ ճժը. 37։ ճխգ. 8. 11։ եւ Ես. ՟Ի՟Բ. 1։ ՟Լ՟Բ. 6։ Եզեկ. ՟Ի՟Ա. 29։ Սղ. ՟Ի՟Գ. 4։ Ովս. ՟Ժ՟Ա. 1։ Երեմ. ՟Ի՟Ը. 15։ ՟Ի՟Թ. 31։)
ματαιολόγος, κενολογῶν vaniloquus, inaniloquus, inanis. Ընդունայն խօսօղ, եւ խօսեցեալ. փճախօս, փուճ.
Ընդունայն. ի նանիր. վայրապար. ի զուր.
ՈՒՆԱՅՆԱՋԱՆ ԼԻՆԵԼ. Ընդունայն ջանալ՝ աշխատիլ.
Այսօր զիս ընդունայն սուրհանդակ կամէին առնել. (Վրք. հց. ՟Ի՟Զ։)
Զաւանդութիւնս հարցն սրբոց (գրաւորս)։ Ընդունայնախօս աւանդութիւնք. (Կորիւն.։)
Զբազմախորտիկս զճաշոյ կազմածս ընդունայն է՝ յառաջ քան զայնոսիկ, որ զծախսն տան, դնել. (Փիլ. նխ. ՟բ.։)
Որ ձեզ ընդունայնութիւնք եւ բարբանջմունք թուին։ Ցանկայք մոլորութեան բարբանջմանց։ Անմիտ մարդոյ բարբանջմունք. (Փարպ.։)
Զի մի՛ ընդունայնամիտ զրախորհուրդ հեթանոսք պարծեսցին առաջի սնոտեաց իւրեանց. (՟Գ. Մակ. ՟Զ. 9։)
Ընդունայնախօս. փճախօս.
Ժանտապատուհասն զընդունայն զժողովրդակեր զկզակն շուրջ արկեալ. (Փիլ. նխ. ՟բ.։)
Մահս՝ որ յանկարծահաս եղեւ քեռս իմոյ, ոչ եթէ ընդունայն ինչ եղեւ. (Ճ. ՟Ժ.։)
Մեծավաստակն արուեստագտաց ընդունայնասոյր է. (Շիր.։)
ԶՐԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ որ եւ ԶՐԱԽՕՍՈՒԹԻՒՆ. Ընդունայն խօսք. բաջաղանք. եւ զրպարտութիւն. փճախօսութիւն.
Քամահել զամենեքումբք, զորս սնոտի փառք կուրաստեղծեն։ Ըստ սնոտի կարծեացն ի կոյր կեանս կուրածտեղծեալ լինին։ Որ ինչ միանգամ կուրաստեղծեն, ընդունայն եւ սնոտի եւ անօգուտ կարծիք. (Փիլ. նխ. ՟Բ։ Փիլ. լին. ՟Դ. 121։ 185։)
Բազումք սպրդեցին գալ յայսպիսի յայրատութիւնս, արք տգէտք եւ յանդգունք գրեցին յինքեանց ճառս ընդունայնս. (Փարպ.։)
ներգործական բայ չէզոքական բայ ՈՒՆԱՅՆԱԲԱՆԵԼ. κενολογέω inania loquor. Ընդունայն բարբառել, վայրապար խօսել. փճախօսութիւն ընել.
ματοιότης vanitas. Ունայնն գոլ. նանրութիւն. ընդունայնութիւն. եւ Չնչին ինչ կամ անցաւոր.
Կորեան յունայնութեան յուսոյ։ Ամաչեսցեն անօրէնք յունայնութեան իւրեանց։ Ընդունայն են որդիք մարդկան, եւ ինքեանք յունայնութեան են ի միասին։ Ունայնութիւն ունայնութեանց, ասաց ժողովօղն. ունայնութիւն ունայնութեանց, ամենայն ինչ ընդունայն է, եւ այլն.
Փախչել յամենայն ի սնափառութեան օրինակէ։ Մի ինչ ըստ գրգռութեան, եւ կամ սնափառութեան։ կարծեմ սնափառութիւն լինել, որ յընդունայն իրս խնդրէ զփառս. եւ փառասիրութիւն՝ որ առնէ իրս փութոյ. (Բրս. հց.։)
Թողցուք ի բաց զընդունայնաբանս, եւ յաստուածաբան քարոզսն ընթասցուք. (Ճ. ՟Ժ.։)
Ընդունայնաթոպ քիրտն, վնասակար փափաք. (Նար. ՟Խ՟Ը։)
Որ խօսի զսնոտիս. եւ Ընդունայն բարբառեալ.
Ընդունայնախօս աւանդութիւն. (Կորիւն.։)
ԸՆԴՈՒՆԱՅՆԱԿԱՑ կամ ԸՆԴՈՒՆԱՅՆԱԿԱՅ. cf. ԸՆԴՈՒՆԱՅՆԱԿԱՐԾ. (գուցէ եւ նոյնպէս գրելի)
Արտաքս բերէր միշտ զինքն յընդունայնակաց հպարտութենէ։ Պատճառս առեալ զընդունայնակայ հպարտութիւն ապիրատութեան. (Յհ. կթ.։)
cf. ԸՆԴՈՒՆԱՅՆ. ա. κενός vanus.
Ընդունայնական բանս մուծանել. (Սեբեր. ՟Է։)
ԸՆԴՈՒՆԱՅՆԱԿԱՑ կամ ԸՆԴՈՒՆԱՅՆԱԿԱՅ. cf. ԸՆԴՈՒՆԱՅՆԱԿԱՐԾ. (գուցէ եւ նոյնպէս գրելի)
Արտաքս բերէր միշտ զինքն յընդունայնակաց հպարտութենէ։ Պատճառս առեալ զընդունայնակայ հպարտութիւն ապիրատութեան. (Յհ. կթ.։)
Ընդունայնամիտ զրախորհուրդ (յն. մի բառ) հեթանոսք. (՟Գ. Մակ. ՟Զ. 9։)
Մեղայ յոյժ ... վասն զի ընդունայնացայ յոյժ. (՟Բ. Թագ. ՟Ի՟Դ. 10։ ՟Ա. Մնաց. ՟Ի՟Ա. 8։ (ռմկ. պօշ գտնուիլ) Տե՛ս եւ ՍՆՈՏԻԼ։)
Ասաց, եւ ոչ ընդունայնացան բանք բերանոյ նորա. (Յուդթ. ՟Զ. 4։)
Մի՛ մեզ դնիցէք, եթէ ընդունայնաջան լինել չկամիցիմք. (Ոսկ. յհ. ՟Ա. 1։)
Ընդունայնաջան վաստակ. (Պիտ.։)
Իբր Այն՝ որոյ ընդ վայր եւ ընդունայն է պատիւ. անարգ. արհամարհ.
Ժանտապատուհասն զընդունայն զժողովրդակեր զկզակն շուրջ արկեալ լնու՝ մեռելոց մարմինս թաղելով. (Փիլ. լիւս.։)
Ըղձութիւնք եւ հաւադիտութիւնք (կամ հաւագիտութիւնք) եւ երազք ընդունայն են. (Սիր. ՟Լ՟Ա. 5։)
Այսպէս նեղութիւնակիր ամենայն արարածք ընդունայնութեան ծառայեցին. (Ագաթ.։)
Յաւելորդ կամ յընդունայն վիճաբանութիւնս. (Ածաբ. կարկտ.։ Ասող. ՟Գ. 23։)
Զի՞նչ զանազանութիւն է սնափառութեան եւ փառասիրութան։ Կարծեմ սնափառութիւն լինել, որ յընդունայն իրս խնդրէ զփառս. եւ փառասիրութիւն, որ առնէ իրս փութոյ՝ վասն իւր, եւ ո՛չ վասն Աստուծոյ. (Բրս. հց.։)
ἁστασία, τὸ ἁσύστατον. inconstantia. Անհաստատն գոլ. յողդողդութիւն. տկարութիւն. անստուգութիւն. ընդունայնութիւն.
περισσολογία sermo supervacuus Աւելորդ բան կամ խօսք. ընդունայնաբանութիւն, զրախօսութիւն. աւելորդաբանութիւն, փճախօսութիւն.
Այլ այս ընդունայնակարծ հպարտութեան ժամանակագրացն ասասցի ի կշտամբութիւն. (Եւս. քր. ՟Ա։)
Զընդունայնակարծ կարծիսն պատմութեանց հեռացուսցուք ի մէնջ. (Վեցօր. ՟Բ։)
Մի՛ լիցուք ընդունայնակարծք, միմեանց ձայն տալով պահել զօրէնս հնոյն. (Եփր. գաղ.։)
Ընդունայնաձեռն եւ դատարկ. (Տօնակ.։)
κενόδοξος Սնապարծ. սնափառ. ընդունայնակարծ.
Ստգտանիցեն իբրեւ թեթեւ ոք եւ ընդունայնապարծ. (Ոսկ. մ. ՟Ա. 19։)
Ընդունայնապարծ բռնութիւն ըմբշաց. (Ոսկ. յհ. ՟Ա. 1։)
Իբր Ընդունայնաթոպ. զրաջան.
Ոչ ընդունայն զաստուածային բանն լեզուօք թաւալեցուցանել, այլ հաստատել վարուք. իբր յածեցուցանել. (կամ ռմկ. լըղըրճըկել) (Վանակ. յոբ.։)
Ունայնութիւն. ընդունայնութիւն. զրախօսութիւն.
Ի նաւաքարշութիւնս եւ յընդունայնաջան վաստակս. (Պիտ.։)
ԸՆԴՈՒՆԱՅՆԱԿՈԽԵԼ. Որպէս Իզուր թեւակոխել. ջանալ բարձրաթռիչ լինել.
Բայց քո մի՛ ընդունայնակոխեսցեն միտք գերազանցելով ի յաւիտեանս. (Բրս. ծն.) (իբր յն. κενοπατέω թերեւս լաւ եւս՝ κενοπαθέω vanis ducor adfectibus ցանկալ ի սնոտիս)։
Ահա ամենայն ինչ ընդունայնութիւն է. (Ժող. ՟Ա. ՟Բ։)
Ընդունայնութեան արարածքն հնազանդեցան. (Հռ. ՟Ը. 20։)
Զընդունայնութեանն կարծեաց։ Ի բերմանէ ընդունայնութեան։ Իբր զապաժաման ընդունայնութիւնք։ Շրջանակք ամացս ընդունայնութեան։ Ընդունայնութեան գնացիւք ունայնացուցի. (Նար.։)
Ընդունայնարհեստութիւն է լարախաղացութիւն, ձողախաղացութիւն, որ ոչ օգտեցուցանէ զկենցաղս. (Սահմ. ՟Ծ՟Բ։)
Ընդունայն խաբէութեամբ, որ պառակտեցուցանէ զհաւատս. (Ոսկ. կող. ՟Զ։)
κενοσπουδία inane studium. Ընդունայն աշխատութիւն. զուր ջան. պարապ կամ փուճ աշխատանք.
Մի՛ դատարկաբանութիւն թուիցի ինչ քեզ այսպիսի խնդրուածս աղջկանն. (Եղիշ. դտ.։ (իբր փուճ բան. այսինքն ընդունայն իր կամ զրոյց։))
Ի խրատ իմաստութեան ընդունայնավաստակացն. (Փիլ. լին. ՟Ա. 53։)
Ի բերմանէ ընդունայնութեան ողորմութեամբ հանդարտեցուցանես. (Նար. ՟Լ՟Զ։)
Որ ոչ պահեսցէ զայսոսիկ, ընդունայն է միանձնաւորութիւն նորա։ Միանձնաւորութեամբ եւ արտասուաբուխ աղօթիւք լինէր անդ. (Վրք. հց. ՟Բ։ Տէր Իսրայէլ. դեկտ. ՟Ժ՟Ե.։)
Վասն ընդունայնարուեստութեանց եւ չարարուեստութեանց։ Չարարուեստութիւն է կախարդութիւն եւ գիտութիւն. (Սահմ. ՟Ժ՟Բ։)
Ընդունայնաբանութիւն. վայրապար խօսք. շաղփաղփութիւն. շատխօսութիւն. փճախօսութիւն.
Ընդվայրաբանութեամբ շատխօսութեամբ։ Շատխօսութեան ընդունայնաբանութեամբ. (Փիլ. տեսական.։)
Բան զուր եւ ընդունայն, եւ դիւթական.
Ընդունայն էին մարդիկ բնութեմբ, յորս էր աստուածագիտութիւն. (Իմ. ՟Ժ՟Գ.)
Ի ձեռն քոյինդ իմաստութեան ուսեալ եղբարց՝ ըստգտցեն զընդունայնաբանութիւնս նոցա. (Աթ. ՟Է։)
Զընդունայնաբանութիւնս ի բաց վարէր. (Սկեւռ. լմբ.։)
Ոչ երբէք ընդունայնագործութիւն կալեալ յանձին. (Ճ. ՟Գ.։)
ԸՆԴՈՒՆԱՅՆԱՐՈՒԵՍՏՈՒԹԻՒՆ (ԸՆԴՈՒՆԱՅՆԱՐՀԵՍՏՈՒԹԻՒՆ) Ընդունայն եւ անօգուտ արուեստ.
Վասն ընդունայնարուեստութեանց եւ չարարուեստութեանց, որք ոչ ունին պիտանի կատարումն ի կենցաղումս. եւ ընդունայնարհեստութիւն է՝ լարախաղացութիւն, եւ այլն. (Սահմ. ՟Ժ՟Բ։)
ԸՆԴՈՒՆԱՅՆԱՐՈՒԵՍՏՈՒԹԻՒՆ (ԸՆԴՈՒՆԱՅՆԱՐՀԵՍՏՈՒԹԻՒՆ) Ընդունայն եւ անօգուտ արուեստ.
Վասն ընդունայնարուեստութեանց եւ չարարուեստութեանց, որք ոչ ունին պիտանի կատարումն ի կենցաղումս. եւ ընդունայնարհեստութիւն է՝ լարախաղացութիւն, եւ այլն. (Սահմ. ՟Ժ՟Բ։)
Voir tout