Other definitions containing this entry
որ եւ ԲԱՐՈՅՔ. (լծ. վարք. եւ բերումն. եւ բար, այսինքն պէս) Բնաւորութիւն. բնութիւն. կամ խառնուած եւ յատկութիւն բնութեան. որ եւ ասի Բոյս բարուց. վարումն եւ սովորութիւն ընդաբոյս. ... որպէս յն. ἧθος, τὰ ἥθη mores, indoles, ingenium
Ո՛չ այսր անդր սայթաքել, այլ հաստատուն զոտս ի բոյս հարկանել ... պնդել ի պատերազմի. (՟Բ. Մակ. ՟Ժ՟Ե. 17.) իմա՛, տոկալ որպէս ընդաբոյս բերմամբ, կամ ի վերայ յարձակիլ. Յն. ἑμφύεντες կամ ἑμφέρεσθαι
ԲՈՅՍ. մնւնդ ԲՈՅՍ ԲԱՐՈՒՑ. որ եւ ԲԱՐՔ ԲՈՒՍՈՅ. ԲՈՅՍՔ ԲՆՈՒԹԵԱՆ. ἧθος, ἕθος proprietas naturae, indoles, ingenium, mores Ընդաբոյս բնաւորութիւն. բուն եւ բնածին սովորութիւն՝ որպէս բնութիւն. բարք. բնաւոր բերումն իրաց.
Ըստ ընդաբոյս բնածին բարի բարուցն բուսոյ. (Նար. խչ.։)
Գնել ընդ անցաւորիս զանանցն։ Անանց բոցոյն։ Անուն բարի յերկրի եւ անանց յազգաց ազգս. (Փարպ.) ուր եւ հաւախօսն անանց կոչի, իբր հաստատուն եւ ընդաբոյս։
ἑμφίλιος. gentilis, intestinus, innatus. Ցեղական, ազգային. առտնին. ներքին. ընդաբոյս
φυσικῶς· φυσικός, -κή, -κόν naturaliter, naturalis եւ այլն. Ի բնէ. ըստ բնութենան. բնութեամբ. բնաւորապէս. եւ մանաւանդ Բնաւորական. բնական. բուն. հարազատ. ընդաբոյս. որ ինչ է ըստ բուն բուսոյ բարուց. եւ Սովորական.
Ի բնէ ծնեալ եւ կարգեալ առ իմն. եւ Ընդաբոյս. բնաւորեալ.
Ըստ ընդաբոյս բնածին բարի բարուցն բուսոյ. (Նար. խչ.։)
ԲՆԱԿԻՑ. σύμφυτος, συμφυής connaturalis, cognatus Ընդակից. ընդաբոյս. բնաւոր. համաբնական, ազգակից, տնկակից.
φυσικός, ἕμφυτος naturalis, a natura insitus Բնական. բնիկ. ընդաբոյս. սեպհական. տնկակից.
Սեաւն ... ագռաւոյ առգո՛յ է (այսինքն ընդաբոյս), եւ եբենոսի. (Պորփ.) բայց կայ եւ արուեստականն՝ ներկեալ։
ἑνών, ἑνυπάρχων, -ουσα, -ον qui, quae quod inest. որ եւ ՆԵՐԳՈՅԱՑԵԱԼ. Որ ինչ ներգո՛յ. ի ներքս կամ ի միջի եղեալն, գտեալն ի բնէ. բնաւորեալ. ընդաբոյս տարրացեալ. մէջը եղածը.
ԱՌԼԻՆԻՄ կամ ԱՌԵՂԱՆԻՄ. հելլենաբանութեամբ՝ որպէս προσγίνομαι, προσγίγνομαι. adsum, adnascor. Առընթեր գտանիլ. առգոլ. ներգոլ. ընդաբոյս՝ եւ բնածին լինել.
Ընդաբոյս, բնածին. բնական.
Ընդաբոյս. (բնածին.)
cf. Ընդաբոյս. տե՛ս ի բառն ԸՆՏՈԾԻՆ։
Եւ փոխանակ գրելոյ Ընդածին. այսինքն ընդաբոյս. բնածին. բնաւորական. յն. սեռական. γενικώτατος generalis
Ծննդակից. իբր Հարազատ կամ երկուորեակ. եւ Ազգակից. համասեռ. եւ Բնածին. ընդաբոյս.
πάρων praesens, qui adest, vel inest. Ներկայ անմեկնելի. ընդաբոյս. տե՛ս եւ ՅԱՐԱԳԱՅ.
ՏՆԿԱԿԱՆ. որպէս Տնկակից. ընդաբոյս.
ՏՆԿԱԿԻՑ. σύμφυτος insitus, innatus, inhaerens. Ընդաբոյս. բնածին. իբր բնական.
Ի բնէ կրեալ կամ կրելի. բնածին. ընդաբոյս.
ՆԱԿԱԿԻՑ. συμφυής, σύμφυλος gentilis, ejusdem naturae, innatus Բնակից. ազգակից. համաբուն. տնկակից. ընդաբոյս.
ԲՆԱՒՈՐԵՑԱՒ, ցան, եալ է, են. դիմազ. πέφυκα, πέφυκεν (Ի φύω ), εἵωθε natus est, innatus est, solet Սովոր է ի բնէ, բնութիւն է. կամ սեպհական է, կամ ընդաբոյս է նմին. արմատացեալ է. սովորեալ է.
cf. ԸՆԴԱԲՈՅՍ։
αὑτόγονος, αὑτογενής, αὑτογένητος ipse per se genitus, ex se genitus եւ այլն. Ինքնին ծնեալ. ինքնին գոյացեալ. որպէս ինքնեղ. եւ Ինքնաբոյս, ինքնաբուղխ, դիւրածին. բնածին ընդաբոյս.
σύγγονος cognatus, germanus. Ի միասին ծնեալ. երկուորեակ. եւ Բնածին. ընդաբոյս.
ԿԱՆԽԱԿԱԼ ԿԱՆԽԱԿԱԼՈՒ. προληπτικός anticipans, praesumens, praerogativus. Որ ինչ ի վաղուց հետէ կալեալ է, կամ պահեալ. ընդաբոյս. բնաւորեալ. սովորական. իբրեւ օրէնք եղեալ.
σύντροφος, συνέκτροφος simuls nutritus, una educatus, familiaris ὀμοδίαιτος mensae socius. Համասուն. ի միասին սնեալ կամ դաստիարակեալ. դայեկորդի, ընտանի. ընդաբոյս. եւ Սեղանակից.
Որ կրթեալ է ի նոյն վարժս. եւ Ընդաբոյս. տնկակից.
Օրէնք ընդաբոյս՝ բարոյածինք՝ հաստատեալ կան ի բնութիւն նոցա (այսինքն ձկանց). (Վեցօր. ՟Է։)
ԲՆԱԿՑԱԲԱՐ ԲՆԱԿՑԱՊԷՍ. συμφυῶς connaturaliter եւ այլն. Համաբնապէս. բնաւորապէս. իբրեւ ընդաբոյս, տնկակից եւ ընտանի. ազգակցապէս . ի դէպ.
ԲՆԱԿՑԱԲԱՐ ԲՆԱԿՑԱՊԷՍ. συμφυῶς connaturaliter եւ այլն. Համաբնապէս. բնաւորապէս. իբրեւ ընդաբոյս, տնկակից եւ ընտանի. ազգակցապէս . ի դէպ.
αὑτοφυής innatus, vi naturae. որպէս ինքնաբոյս. ընդաբոյս. որ ինչ է ի բնէ.
Կամ Բնածին. ընդաբոյս. որ եւ ԻՆՔՆԱԲՆԱԿ.
ԻՆՔՆԱԲՈՒՆ αὑτοφυής nativus, innatus, naturalis, proprius որ եւ ԻՆՔՆԱԲՆԱԿ ասի. Բնածին. ընդաբոյս. բու՛ն. բնական. սեպհական. յատուկ. բնիկ.
Ի միասին ստեղծեալ. եւ Ընդաբոյս. բնածին.
Ի միասին ծնեալ. համածին. ընդաբոյս.
Ի ստեղծմանէ անտի կամ ի սկզբանէ հետէ եդեալ. ընդաբոյս ինչ. յօրինուած աստուծոյ.
Են բաղկացականք գոյացութեան. իմա՛, կամ ամբողջացուցիչ մասունք, կամ բաղկացուք, որք կան միշտ առընթեր, որպէս ընդաբոյսք։
φυσικός, σύμφυτος, ἑπιπεφυκός aturalis, innatos, proprius որ եւ ԲՆԱՒՈՐ. Բնական. եւ ընդաբոյս տնկակից. սեպհական. իւրական. բուն, եւ Ընտանի.
ԿԱՆԽԱԿԱԼ ԿԱՆԽԱԿԱԼՈՒ. προληπτικός anticipans, praesumens, praerogativus. Որ ինչ ի վաղուց հետէ կալեալ է, կամ պահեալ. ընդաբոյս. բնաւորեալ. սովորական. իբրեւ օրէնք եղեալ.
Համաբնական ձայնիւ. իմա՛, կա՛մ խոստովանելով համագոյ, կամ ընդաբոյս. ի բնէ յանկաւոր, աստուածավայելուչ, կամ մարդկավայելուչ բարբառով։
ἑπουσιώδης adjectitius, substantiae adjunctus. Որ ինչ յետոյ է մտեալ. ոչ ընդաբոյս. մակեղուտ. մակագոյեղ.
φυσικώτερος, -τατος magis vel omnino naturalis Առաւել կամ կարի բնական. ընտանեգոյն. հարազատ. ընդաբոյս.
Ընդաբոյս, կամ նորաբոյս, կամ արմատական.
Ի բնէ կամ ընդաբոյս բարութիւն.
μεγαλοφυΐα naturae eminentia, praestantia, magnanimitas. որ եւ ասի ՄԵԾԱԲՈՒՍՈՒԹԻՒՆ. Մեծութիւն բնութեան. մեծաբունն՝ մեծաբոյսն գոլ. մեծն լինել ի բնէ. մեծանձնութիւն, եւ ընդաբոյս գերազանցութիւն. ազնուականութիւն. լաւութիւն.
Voir tout