Other definitions containing this entry
Անխտիր գոյական կամ ածական ճանաչի, երբ ընդ մէջ յարաբերականի եւ յարաբերելւոյ անկցին այլ բառք՝ վայելուչ հայկաբանութեամբ. իբր բացայայտիչ զոյգ ընդ բացայայտելին.
Ա՛յլ է նախադաս եդեալն, ուր պահի բուն նշանակութիւնն մակբայի, եւ յարակից անունն կարծի իբր բացայայտիչ նորա.
Է՞ ոք քո աստ՝ փեսայ, կամ որդիք։ Նի՛ստ նստ առ իս։ Չէ՛ աստ։ Ունի՞ք ինչ կերակուր աստ։ Ամենեքին աստ եմք։ Յերուսաղէմ, եւ աստ։ Մատիցու՛ք աստ առ աստուած։ Զի՞ դու աստ ե՛ղիա։ Նի՛ստ դու աստ։ Ագարու՛ք աստ զայս գիշեր։ Դու աստ կա՛ց առ իս. եւ այլն։ Որպէս եւ զոյգ ընդ բացայայտիչ անուան.
Վերինն Երուսաղէմ՝ երկոտասան պարսպօք պատօք, եւ երկոտասան դրամբք յօրինեալ. (Մխ. այրիվ.) (որ կա՜մ է բացայայտիչ պարսպաց, եւ կամ ա. որպէս պատօղք)։
Ինքն տէրն մեր. ինքն քրիստոս. ոչ է ի մեզ ածական, այլ գոյական՝ որ ունի զբացայայտիչ, իբրու Նա ինքն։
Ծանծաղ է եւ այսոցիկ խորութիւն, եւ բացայայտեալ մեզ. (Շ. թղթ.։)
ՄԵԿՆԵԼ. φράζω, μεταφράζω dico, indico, doceo, interpretor ἑπιλύω dissolvo, resolvo, explico διασαφέω declaro, explano συγκρίνω dijudico, conjecto եւ այլն. Մեկին առնել, ըստ որում պարզ եւ յայտնի կացուցանել. պարզել զմթութիւն բանից. յայտնաբանել. բացայայտնել, վերլուծանել. թարգմանել. խելամուտ առնել. մեկնիլ, բացատրել, հասկըցընել պարզ կերպով.
Որոճալ անդրէն՝ որ ի նմա չարութեանց էին վէրք։ Ոչ որոճայ զդժոխս։ Որոճացեալ եւ բացայայտեալ զգերակայ եւ զանհաս աւետարանութիւնս յոհաննեան. (Իսիւք.։ Վրք. հց. ձ։ Յիշատ. նանայի.։)
Պատրուակաւ ասացաւ. վասն որոյ սրտնեցաք, եւ բացայայտեցաք զառ ի քէն ծածկեալն։ Դաւիթ սրտնեալ ի վերայ նաբաղայ՝ խորհէր ի սպտնութիւն։ Ի հիւանդանալոյ, ի սրտնելոյ. (Լմբ. առակ. եւ Լմբ. ժղ.։)
Ո՛չ մեկին. Չմեկնեալ. իբր Անբաժան. անանջատ. եւ Անբացայայտ.
Յայտնի ճառեալ. բացայայտ. կամ Վիճաբանական. Բաց խօսած կամ հակաճառութենէ տակ ընկած.
Յերիկեան եւ ի սերկեանս փութասցուք բացայայտութիւնս հրաշից. (Մամբր.։)
որ գրի եւ ԲԱՑԱԴՐԵԼ. որպէս Բացայայտել, մեկնել, մեկնաբանել, պարզել.
Զի նոյնագոյ եւ ազգակից զիւրն առաջնոյն բացայայտեսցէ երկրորդն ադամ. (Խոսրովիկ.։)
ԲԱՑԱԳԱՅԻԼ. Ի յայտ գալ. բացայայտիլ.
Եւ եւս՝ ἁφορίζω finio, termino, designo Բացայայտ որոշել, սահմանել, որոշակի նշանակել.
Ոչ այնպէս զմարմնոյն նկարագրութիւն, որչափ զիւրութիւն զառ ի նոցանէ ուղղելոց առաքինութեանցն բացայայտէ. (Բրս. ծն.։)
Տեսութիւն է՝ որ ի ձեռն աչաց՝ յամենեսին ի զգայութիւնսն գեղեցիկ։ Ըստ բաւականութեան աչաց տեսութեանց։ Ընդ տեսութիւն եղբարցն խնդամք։ Մարիամ առիթ տեսութեան նոցին զանզնին որդւոյն կերպարան։ Եւ ոչ տեսութեամբ աչաց բացայայտի. (Փիլ. իմաստն.։ Արծր. ՟Ա. 11։ Վրք. հց. ՟Թ։ Նար. կուս.։)
Օգնութիւն ցաւակցաբար գթոց է բացայայտիչ։ Յօգնութիւն մեզ ժամանեա՛ կարօղ տէր. (խոր։ Շար.։)
Ուր չիցէ պատրուակ. առանց պատրուակի. բացայայտ.
կամ Որոշ ձայնիւ եւ բանիւ կամիլ բացայայտել զիրս մթինս. եւ պիտակաբար՝ լայնաբար խօսելով՝ ասել.
Ընտանիս հաւատոց զաւազանաւն ծնեալսն բացայայտէ. (Ոսկ. գաղ.։)
(Հոգին սուրբ) ի յորդանան՝ բացայայտեաց տեսողացն զքեզ Աստուած կատարեալ. (Ճշ.։)
Զհանդէս մտերմութեանն բացայայտեն երկրաւորացս եւ երկնաւորացն։ Զխնամոցն Աստուծոյ բացայայտել առ պէտս արարածոց։ Զյակովբ սիրէ, որ բարի բացայայտի. (Ագաթ.։)
Զի եւ Քրիստոսի ոչ բացայայտեալ եղեւ յարութեանն ժամ. (Յհ. իմ. ատ.։)
Զմարդկային բնութիւնն բացայայտեալ ծանուցանեն։ Բացայայտեսցէ մեզ զճանապարհս իւր, եւ գնասցուք ընդ նա. (Զքր. կթ.։)
Բացայայտել որ ի պաշտամանն եկեղեցւոյ քարոզութիւն եւ աղօթք. (Խոսր.։)
Եւ բացայայտեալ եւս զմիոյ միոյ կարգացն զմեկնութիւնս. (Յհ. կթ.։)
ԲԱՑԱՅԱՅՏԵԼ. Ի դուրս տալ, վերբերել. եւ Բանալ. մերկանալ.
Երկիր զբոյսս եւ զծաղիկս բացայայտէ. (Յճխ. ՟Ժ՟Թ։)
Ոչ զօրեաց զանխլաբար ունել, այլ առժամայն բացայայտէր զախտն. (Զքր. կթ.։)
Կամեցաւ բացայայտել զծածկոյթ հանդերձի նորա. (Ճ. ՟Զ.։)
որ եւ ԲԱՑԱՅԱՅՏԱԿԱՆ. Յայտարար, արտայայտիչ, ցուցակ, յայտիչ.
Առաւել սիրոյ բացայայտիչ այս է. (Ի գիրս խոսր.։)
Այսորիկ բացայայտիչ կամելով. (Լմբ.։)
Կարծի նշանակել Բացատրելով. բացայայտելով։ Բայց առաւել իմա՛ որպէս Բացադրապէս, այսինքն ի բաց դնելով, ի բաց որոշելով. զատանելով. ընտրողութեամբ.
Եւ Յայտնել. ցուցանել. ծանուցանել. պարզել. բացայայտել. բանալ. Ոչ լուսաւորէր մեզ զայն ամենայն. (Դտ. ՟Ժ՟Գ. 23։)
Յայտնագոյն. բացայայտակի. մերձաւորապէս.
Եւ ն. Արտայայտել. բացայայտել.
Ոչ բաւական գոլ ըստ մեկնութեանն բացայայտել՝ կարողաց շտեմարանեցի. (Տօնակ.։)
ՎԵՐԱՅԱՅՏԵԼ. Բացայայտել. յայտնել. ի վեր երեւեցուցանել.
Գայր առ նա ի ցաւակցաբար վշտակցութիւն։ Օգնութիւն՝ ցաւակցաբար գթոյ է բացայայտիչ. (Յհ. կթ.։ Խոսր.։)
Բացայայտակի զկռապաշտիցն հոլանեցաք զյիմարութիւն։ Բացայայտակի ի գրեցելոց անտի բանից ծանեաք. (Յհ. իմ. պաւլ. եւ Յհ. իմ. երեւ.։)
ԲԱՑԱՅԱՅՏՆԵԼ. cf. ԲԱՑԱՏԱՅՏԵԼ.
Բացայայտնիցեն զծածկեալ խորհուրդն. (Զքր. կթ.։)
ἁφορισμένως, ὀρισμένως definitive, et separatim Բացայայտ, որոշակի. եւ Առանձինն. ուրոյն.
Ի մեծի մարգարէարան մատրանն յովհաննու. (իբր ածակ. կամ բացայայտիչ) (Բուզ. ՟Գ. 3։)
φανέρωσις, δῆλος, δήλωσις manifestatio, patefactio, declaratio ἑπιφάνεια apparitio σαφήνεια perspicuitas եւ այլն. (լծ. թ. այտընլըգ ). Յայտնի եւ երեւելի գոլն. յայտնելն, եւ յայտնիլն. արեւանման երեւումն. տեսիլ. բացումն. բացերեւութիւն. բացայայտութիւն. պարզութիւն. պայծառութիւն. լոյս կամ ազդեցութիւն աստուածային.
ἑκτυπότερος, -ρῶς espressior, -ius Նմանագոյն. յար եւ նման. բացայայտագոյն. իսկագոյն.
ἕκθεσις expositio, πόνος elaboratio Բացադրութիւն, եւ բացատրութիւն. այսինքն առաջի դնելն զբան ինչ, եւ մեկնել. արտաճառութիւն. ճառ աշխատասիրութիւն բանի. բացայայտութիւն. վարդապետութիւն, յայտարաութիւն մտաց եւ կամաց.
Ոչ բաւականանամ իմով աղքատիմասն բանագիտութեամբ զսորայս բացայայտել զչափ ներբողականին։ Զմեծս զայս բանագիտութեան ընթանալ ասպարեզ։ Երանելին Մաշտոց (երկրորդ) ուսումնական բանագիտութեանն քաջահմտագոյն. (Արծր. ՟Գ. 12։ ՟Դ. 2. եւ 8։)
cf. ԲԱՑԱՅԱՅՏԻՉ.
Հոգեւորական աստուածայնոցն երգոց հրճուանք՝ զբացայայտականն զեկուցեալ ասէր աստուածայնոցն բարութեանց զհեշտակրութիւնս. (Մաքս. եկեղ.։)
cf. ԲԱՑԱՅԱՅՏԱԿԻ.
Բացայայտապէս տայ մեզ զայսր խորհրդոյ հաստատութիւն. (Լմբ. պտրգ.։)
Ըստ աճմանն եւ զշնորհացն ասէ զբացայայտումն. (Կիւրղ. ղկ.։)
Եղիցի համառօտագոյն (բանն)։ Համառօտագոյն առնէր զբանիցն պատասխանիս։ Զի՞նչ ունիմ զբնաւն բացայայտել համառօտագոյն դուզնաքեայ բանիւք. (Ածաբ. ծն.։ ՃՃ.։)
Գեղմն լուսակիզն եւ անթանալի՝ մարգարէափորձ պիտառութեամբ բացայայտեալ. (Թէոդոր. կուս.։)
Արտաճառութիւն. բացայայտութիւն. նշանակութիւն. իմաստ.
λευκότατα lucidissime, apertissime. Կարի հստակութեամբ. յայտնագոյնս. բացայայտագոյն.
Ողորմութիւն ի յանձնէ առ կարօտեալս հանդերձ հեշտակրութեամբ եւ ուրախութեամբ առաջի բերեալ։ Հոգեւորական աստուածայնոցն երգոցն հրճուանք զբացայայտականն զեկուցանել ասէր աստուածայնոցն բարութեանց զհեշտակրութիւնս։ Յիմանալին հեշտակրութեան եւ հրճուանաց, եւ այլն. (Մաքս. եկեղ.։)
Վասն բացայայտութեան աստուածային խորհրդոց պատարագին. (Լմբ. պտրգ.։)
Զոր եւ պօղոս հոգացաւ բացայայտել զեօթնաստիճանեան մասունս ի հոգւոյն սրբոյ աւանդեալ եկեղեցւոյ սրբոյ. (Արծր. ՟Դ. 11։)
Յայտնութիւն. բացայայտութիւն. ծանուցումն. ցուցակութիւն. բացադրութիւն. ստորագրութիւն. հանդիսացուցանելն.
Voir tout