Other definitions containing this entry
Մի բազմականս բարձրագոյնս կազմեսցուք, խորան կանգնել որովայնի զժայթքելն. (Ածաբ. ծն.։)
Մի՛ բազմականս բարձրագոյնս կազմեսցուք խորանգ (կամ խորանկն) առնելով՝ յորովայնի զժայթքելն. իմացան՝ զժայռել ի խորոց, կամ լնուլ զխորս որովայնի՝ մինչեւ շարժիլ ի փսխումն. քանզի ոմն գրէ.
Ոյք անկ վարկանին՝ նստելով ի բազմականսն, որպէս ի խորս յորովայն արկանել զանընդհատ կերակուրսն եւ զըմպելիս, հարկաւոր է նոցա ժայթքելն։
այիքան ի վերայ բազմականացն առ աւելորդ կերակուրս զանձինս նեղեն, մինչ զի խորանգ առնելովն՝ դարձեալ առ փոփոխումն (կամ փսխումն) ածել զբնութիւն. զոր եւ ժայթքելն ասէ. (Լծ. ածաբ.։)
ԿՐԹԱԿԱՆՆ գ. Կրթութիւն. վարդապետութիւն. եւ Արուեստ ըմբշաց, եւ այլն. ջ Աւետարանին հետազոտեալ կրթականին՝ մի՛ բազմել յառաջին բազմականին. (Արծր. ՟ա. 14։)
ՃԱՇԱՏԵՂ կամ ՃԱՇԱՏԵՂԻ ՃԱՇԱՏՈՒՆ ՃԱՇԱՐԱՆ. Տեղի ճաշելոյ. սեղանատուն. սեղան. բազմական.
ՃԱՇԱՏԵՂ ՃԱՇԱՏՈՒՆ ՃԱՇԱՐԱՆ. Տեղի ճաշելոյ. սեղանատուն. սեղան. բազմական.
Զոսկեղէն զսկիհ, եւ զմաղզմայ ի միափերթ ականց տպազիոնաց բազմակշռաց. (Թղթ. դաշ.։)
Ոչ կարէին ոտքն յօդակապք հանդուրժել ժոյժ առնել բազմակոյտ յաղթանդամ մարմնոցն թանձրութեան. (Վեցօր. ՟Թ։)
Նա զերկրորդ վայր դասու անցեալ՝ իբր ի թիւս երկեակն. իսկ սա իբրեւ զնախածին՝ զառաջին գահ թագաւորական բազմականին. (Պիտ.։)
Ի մէջ բազմակոյտ սկայիցն անհուն խօլաց ուժաւորաց. (Խոր. ՟Ա. 9։)
Ի մէջ բազմականաց գլուխ պահացողին յառաջադրեցաւ իբրեւ կերակուր. (Ժմ. յն.։)
Ցամաքեցուցանել զշիղջս ջրակոյտս բազմակոհակս. (Նար. ՟Ժ՟Է։)
Ցեղացեղ եւ բազմակարօտ մեր բնութիւնս. (Վրդն. պտմ.։)
Քառառաջեայ (կամ քառակերպեան) աթոռ խաչիս է բազմական. (Շ. ոտ. բարձր.։)
Դէմք քերովբիմացն ի միմեանց կողմ հային։ Կառս Աստուածոյ զքերոբիմսն նկարագրէ։ զսերովբիմն, եւ զկնի զքերով բիմն մերձաւոր սերովբէից։ Բազմակամբք քերովբէիւք։ Անպատում աթոռ ասիուածութեանն ասէ զքերովբէսն։ Քերովբէից, եւ մարմնաւոր քերովբէ. (Փիլ.։ Առ որս.։ Սարգ.։ Անյաղթ բարձր.։ Խոսր.։ Շար.։)
Կարի շատ դիզեալ. բազմակոյտ. մեծ եւ ծանր.
Բազմազեղ տեսարան (ժողովոյս). յն. յորդահոսան, կամ բազմակարկաջ. իբր բազմամբոխ։ (Կիւրղ. ի կոյսն.)
Որպէ՛ս Բազմակ, այսինքն ճրագ. λύχνος lucerna
Ճրագարանք իւրեանց, եւ բազմակալք իւրեանց. (՟Բ. Մնաց. ՟Դ. 21։)
Բազմակալ՝ ճրագունք. (Վրդն. ել.։)
Բազմակալն՝ աշտանակ է։ Բազմակալ՝ ճրագարան. (ԼԾ. Նար. Հին բռ.։)
ԲԱԶՄԱԿԱԼ. Որպէս Բազմակակալ. այն է ըստ ոմանց ունելիք ճրագի, այսինքն մկրատ. որ եւ ՅԱՐԴԱՐԻՉ ասի. ... կամ ըստ այլոց՝ Ընդունարան իւղոյ. եղաման, ձիթաման կամ ձագար. թարգմանի ի մեզ եւ ԲԵՐԱՆ ՃՐԱԳԱՑ. զի եբր. է մախթա, մէլփախաիմ եւ մուձափօթ. եւ յն. ἑπαριστρίς, ἑαρίστηρ forceps եւ haustrum, situla, infusorium
Ճրագարանս եօթն, եւ զբազմակալս նորա եւ զնեցուկս արասցես յոսկւոյ սրբոյ. (Ել. ՟Ի՟Ե. 38։ ՟Լ՟Է. 17։ Թուոց. ՟Դ. 9։ ՟Գ. Թագ. 49։ յորս օրինակքինչ գրեն ԲԱԶՄԱԿԱԿԱԼ։)
ԲԱԶՄԱԿԱԼ գրի մերթ փոխանակ գրելոյ ԲԱԶՄԱԿԱՆ. (որպէս կոչնական՝ որ ունի զտեղի ի կոչունս)
Ի ժամ տաճարին ուրախութեանն բազմակալացն կարգելոց. (Բուզ. ՟Դ. 2։)
Ադոնիա, եւ ամենայն բազմականք նորա, Հերովդի, եւ բազմականացն, Լցան հարսանիքն բազմականօք։ Ոմն ի բազմականացն։ Ոչ ոք իմացաւ ի բազմականաց անտի։ Մտեալ թագաւորն հայել զբազմականօքն.եւ այլն։
Նախ հոգայ զտունն, ապա զբազմականն. (Վրդն. ծն.։)
ԲԱԶՄԱԿԱՆ. κλῆσις, κλίσις, κατακλίσις vocatio ad coenam, discumbitus եւ այլն. Կոչունք, սեղան. նիստ խրախճանի. երախանք. ...
Թափեաց ի գլուխ նորա ի բազմականին. (Մտթ. ՟Ի՟Զ. 7. (ու ր յն. բերի ի ՟Ա նշ. այսինքն Յիսուսի բազմեցելոյ։))
Քարշեաց ի բազմականն. (Խոր. ՟Բ. 60։)
Ի ժամ բազմականացն։ Գլուխ բազմականին։ Ակումբ բազմականին. (Եղիշ. ՟Ը։)
Ի բազմականսն ճեմէր. (Սահմ. ՟Ժ՟Է։)
Դնէ բազմականս. (Վրք. հց. ՟Բ։)
Բազմականս բազմականս բաշխեալ. (՟Գ. Մակ. ՟Զ. 22։)
Որոշեալ եւ զատուցեալ է բազմականքն. (Փիլ. տեսական.։)
Զօրն ամենայն ի բազմականին արտասուեցին. (Կանոն.։)
ԲԱԶՄԱԿԱՆ. κλισία sella, locus sedendi, στρῶμα, στιβάς, τάπης stratum, stramentum, tapes եւ այլն. Բազմոց. նստարան. գահոյք. գահ. բարձ. ...
Արկ նմա բազմական ի գետնի զակումբն մաշկեայ. (Յուդթ. ՟Ծ՟Բ. 15։)
Բազմական ա՛րկ ինձ զապաշխարութիւն քո. (Վրք. հց. ՟Ի՟Զ։)
Մերժելով ի քոց բազմականացդ՝ ահա արկանես ինձ բազմականս առ հօրն հաւատոցն Աբրահամու. (Ագաթ. ։ Մի՛ բազմականս բարձրագոյնս կարգեսցուք։ Բազմեալք կամք պայծառք պայծառապէս ի վերայ բարձր բազմականի եւ ամբարձելոյ. Ածաբ. ծն. եւ Ածաբ. աղքատասիր.։)
Նկարակերտ կազմուածս բազմականաց։ Նկարակերպ կանաց ոստայնանկութեանց բազում բազմականս կազմեալ. (Յհ. կթ.։)
Ետես մսուր՝ բազմական ահաւոր խորհրդոյ. (Պրոկղ. ներբ. ղկ.։)
Բազմական էին դաւանեաց զերկին ... Մասն հատուածոց ի կենսակիրն փայտէ տէրունեան փառացն բազմականի։ Բանիւ քո սրբեա՛ զպատսպարանս բազմականիս. (Նար. խչ. եւ ՟Ղ՟Բ։)
Իբրեւ զնախածին զառաջին գահ թագաւորական բազմականին. (Պիտ.։)
Ոչ հիւանդաց բազմական ոսկի, եւ ոչ անմտաց բարեբախտութիւն օգտէ ինչ. (Ոսկիփոր.։)
Բազմակապ յօդիւք ոտքն. (Վեցօր. ՟Թ։)
Իբր Բազմակառոյց, կամ շքեղ եւ բարձր։
Բազմակառ ձգեալ առագաստ. (Ճ. ՟Ա.։)
Սուրբն կիւրեղ Աղեքսանդրացի հարցեալ եղեւ վասն միայնակեցաց, եւ բազմակաց եղբարց, եթէ ո՞ր լաւ է. (Վրք. հց. ձ։)
ԲԱԶՄԱԿԻ ԲԱԶՄԱԿԻՆ. Բազմաւորակի. յոքնակի. եւ Բազմապատիկ. բազում.
Պարիսպ կանգնեցին ի բազմակի քարանց. (Լաստ. ԺՂ։)
Հասկահիւս լաստեալ բազմակին մանուածով, եւ յոքնական երակօք շարապատեալ. (Մագ. ԺԷ։)
Իսկ ԲԱԶՄԱԿԻՆ, կնոջ. (յորմէ ԲԱԶՄԱԿՆՈՒԹԻՒՆ), ունի նշանակել զամուսնացեալն ընդ այլ եւ այլ կանայս։
ԲԱԶՄԱԿԻՆ 2 (կնոջ.) ԲԱԶՄԱԿԻ ԲԱԶՄԱԿԻՆ. Բազմաւորակի. յոքնակի. եւ Բազմապատիկ. բազում.
Պարիսպ կանգնեցին ի բազմակի քարանց. (Լաստ. ԺՂ։)
Հասկահիւս լաստեալ բազմակին մանուածով, եւ յոքնական երակօք շարապատեալ. (Մագ. ԺԷ։)
Իսկ ԲԱԶՄԱԿԻՆ, կնոջ. (յորմէ ԲԱԶՄԱԿՆՈՒԹԻՒՆ), ունի նշանակել զամուսնացեալն ընդ այլ եւ այլ կանայս։
ԲԱԶՄԱԿԻՑ ա. Որ ի միասին բազմի ընդ այլս ի սեղան. բազմականակից. սեղանակից. մէկտեղ սեղան նստօղ.
Լիցուք ապա բազմակից ընդ աղքատութիւն Քրիստոսի. զի նա ինքն է, որ աղքատօքն՝ զոր կերակրեմք ի սեղանս մեր, բազմի ի միջի մերում. (Բրսղ. մրկ.։)
ԲԱԶՄԱԿՈԽ ԼԻՆԵԼ. Ստէպ ոտն կոխել, երթեւեկել կամ յաճախել ուրեք. տեղ մը շատ հեղ երթալ.
Ի տունս բարեկամի քո ասէ՝ մի՛ յաճախեր բազմակոխ լինել, գուցե տտիցէ զքեզ. (Ճ. ՟Ա.։)
πολυθεάμων plurima cernens Որ բազում ինչ տեսանէ. սրատես. բազմաչեայ. բազմահայեաց. բազմակն.
Զբարձակիցսն ի բազմականացն ի բաց պուղեաց. (Խոր. ՟Բ. 60։)
ԲԱՐՁԵՐԷՑՔ. գ. Երիցութիւն ի բարձի, կամ ի բազմականի. որ եւ ասի՝ Առաջին բարձ, կամ Գահագլուխք. πρωτοκλισία primus in convivio locus
Յընթրիսն հոգեւոր ընդ բազմականոն գահակցեալ. (Սկեւռ. լմբ.։)
Նկարակերտ կազմուածս բազմականաց։ Բազում կազմուածս ոսկեղէն եւ արծաթեղէն. (Յհ. կթ.։)
Որ ունի եւ վարէ կեղծիս լաւութեան արտաքուստ՝ հակառակ ներքին չար խորհրդոց եւ բարուց իւրոց. խաբեբայ. սուտակասպաս, խարդախ. նենգաւոր. եւ Ո՛չ պարզ, այլ իբր բազմակողի՝ խաբեական. պատիր. սուտ.
κλητός, ἑπίκλητος, κεκλημένος եւ այլն. vocatus, invitatus, conviva. Ի կոչունս հրաւիրեալն. կոչեցեալն ի սեղան. որ ի նստիլն կոչի Բազմական, Բարձակից. ձենած.
Տեսանե՞ս զհերատուկն յանդգնեալ. (յն. ἁπερυθριασμένη impudica ). Պարառեալ ի մէջ բազմականացն իբրեւ զհերատուկ եւ զանուանարկ վազէր. (Ոսկ. մ. ՟Բ. 23։)
Նոքա հրաւիրեցին զնա, եւ եկն առ նոսա. եւ նա հրաւիրեաց զնոսա, եւ ոչ եկին ի հարսանիսն նորա։ Հրաւիրեաց փեսայն երկրաւոր զփեսայն երկնաւոր։ Հրաւիրեցաւ ի բազմականացն, որ բազմեցուցանելոց էր զաշխարհս յարքայութեան իւրում. (Եփր. համաբ.։)
ՃԱՇԱՏԵՂ կամ ՃԱՇԱՏԵՂԻ ՃԱՇԱՏՈՒՆ ՃԱՇԱՐԱՆ. Տեղի ճաշելոյ. սեղանատուն. սեղան. բազմական.
ՃԱՇԱՏԵՂ ՃԱՇԱՏՈՒՆ ՃԱՇԱՐԱՆ. Տեղի ճաշելոյ. սեղանատուն. սեղան. բազմական.
(Նախ քան զաշտարակն) էին բազմակեցիկք, եւ ի լեզուս միախօսիկք. (Երզն. քեր.։)
ՅԱՐԴԱՐԻՉ գ. Բազմակալ. մկրատ՝ որ յարդարէ զծայր պատրուգի ճրագին. քթառիչ. մում մագասը, մաշա. ըստ եբր. մախէթա, մէլքախայիմ. forceps, forcipes. այլ ըստ յն. ἑπαρυστήρ, ἑπαρυστρίς haustrum. որ է գործի հանելոյ կամ հեղլոյ.
Ի ներքոյ դնելի ինչ. որպէս բազմական, անկողին.
Սա իակ կարգեսցի գլուխ բազմականի պարսաւելեացն ամենեցուն. (Պիտ. ստէպ։)
ՎԵՐԱՐԿՈՒ. Ծածկարան անկողնոյ. վերմակ մահճաց. եւ Ակումբ բազմականի. կապերտ. օթոց. գորգ. եւ որ ինչ նման է նոցա. փռոց.
Ընդ ջնջանի եւ ընդ մաշեալ վերարկուի մահճաց (զոր տամք աղքատաց)՝ տայ մեզ զբազմականն աբրահամու. (Եփր. պհ.։)
Բազմեալք ի վերայ բարձր բազմականի եւ ամբարձելոյ եւ յաւելորդաց եւ յանհպելեաց վերարկուացն. (Ածաբ. աղք.։)
զի՞նչ են՝ վերարկուք աշտանանկին, եւ խարիսխք։ Վերարկուքն անուանեցան ի վերայ արկանելոյ. քանզի բազմակացն արծարծիչ լուսոյն ձէթ ի վերայ արկանել եւ այլն. (Փիլ. ել. ՟Բ. 80։)
Բազմական. սփռեալ նստարան հանգչելոյ եւ ուտելոյ.
ՏՐԱՊԻԶԻՏ. Բազմեալն ի տրապիզի, այսինքն ի սեղանի. բազմական. սեղանակից.
Ցեղացեղ եւ բազմակարօտ մեր բնութիւնս. (Վրդն. պտմ.։)
Դէմք քերովբիմացն ի միմեանց կողմ հային։ Կառս Աստուածոյ զքերոբիմսն նկարագրէ։ զսերովբիմն, եւ զկնի զքերով բիմն մերձաւոր սերովբէից։ Բազմակամբք քերովբէիւք։ Անպատում աթոռ ասիուածութեանն ասէ զքերովբէսն։ Քերովբէից, եւ մարմնաւոր քերովբէ. (Փիլ.։ Առ որս.։ Սարգ.։ Անյաղթ բարձր.։ Խոսր.։ Շար.։)
Արժան է արդարոցս բազմակեանս լինել ... Բազմակեաց են. (Վանակ. յոբ.։)
Զի Աստուած բազմակեաց արար զնոսա. (Վրդն. պտմ.։)
πολύμορφος multiformis Իբր Բազմակերպարան եւ բազմատեսակ. բազմապիսի. ազգի ազգի. շատ կերպ.
Բազմակերպ անասունք. (Կոչ. ՟Ժ՟Ե։)
Գետոցն գնացք բազմակերպ ձկամբք՝ մեծամեծօք եւ փոքումբք. (Փարպ.։)
Բազմակերպ գունոց եւ ձեւոց տեսիլք. (Փիլ. քհ.։)
Բազմակերպ տանջանք. (Վրք. հց.։)
Իբրեւ զդիակունս բազմակոյտս ի հրապարակս անկեալք. (Յհ. կթ.։)
Ջահիւք եւ մոմեղինօք, եւ բազմակոյտ վշով. (Ասող. ՟Գ. 16։)
Չտայր խռովել ի բազմակոյտ ալեաց աշխարհական ծփանացն. (Վրք. ոսկ.։)
Բազմակոյտ յաղթանդամ մարմնոյն թանձրութեան. (Վեցօր. ՟Թ։)
Ոչ ամաչէի ի բազմակոյտ ամբոխէ. (Յոբ. ՟Լ՟Ա. 34։)
Ի մէջ բազմակոյտ սկայիցն։ Յանդիման արարեալ ի բազմակոյտ ատենին. (Խոր. ՟Ա. 9։ ՟Գ. 65։)
Զբազմակոյտ ոսկերաց նորա ընդարմացոյց. (Յոբ. ՟Լ՟Գ. 13։)
Գձձին արմատք ծաղկանցն, եւ կամ բազմակոյտք իմն դատաստանացն. (Ագաթ.։)
Յորժամ տեսանէր ոք զբազմակոյտ դիականցն անկելոց. (Եղիշ. ՟Զ։)
ԲԱՐՁԸՆՏԻՐ ԼԻՆԵԼ. Ընտրութիւն առնել բարձի եւ բարձի ի բազմականի. ցանկալ առաջին տեղւոյ. յն. ընտրել զյառաջագահութիւնս.
Բազմակերպարան, եւ բազմակերպ. (բազմադիմի.)
Զիա՞րդ մարթ էր լինել ի միում բազմականին զօրութիւն հալածիչ, եւ բորոտութիւն հալածական. (Եփր. համաբ.։)
Եօթն բազմակքն նշանակք են մոլորականացն։ Մոլորականքն ո՛չ ի ձեռն ամենայն մասանացն եւ կողմանցն երկնային գնդին շուրջ յածին. (Փիլ. ել.։)
Ամենայն անդամօքն է ի խաւարի (արբեալն), խելացնոր եւ մտակորոյս։ Լալ եւ ողբալ զկատակսն մտակորոյս, որ ի մէջ լկտի բազմականացն. (Մանդ. արբ. եւ Մանդ. թատր.։)
Ցեղացեղ եւ բազմակարօտ մեր բնութիւնս եւ յոքնանուն՝ երբ պարզի եւ մաքրի, անկարօտ լինի. (Վրդն. պտմ.։)
Զի թէ էին բազմակապ յօդիւք ոտքն (խղի), բազմայօդքն լքեալ անկանէին, եւ յօդակոտոր ի միմեանց յօդքն քակտէին. (Վեցօր. ՟Ը։)
Ոչ նուաստութեամբ հոգւոյ՝ զորդին նախադասեմ։ Յետնոցն հաւասարեալ, որով ընդ նախադասեալսն ի բազմականսն երանութեանն համարձակեցայց. (Նար. ՟Լ՟Գ. ՟Ծ։)
Ոսկեճամուկ զգեստիւք, եւ նկարակերպ կանանց ոստայնանկութեանց բազում բազմականս կազմեալ. (Յհ. կթ.։)
Նկարակերտ կազմուածս բազմականաց. (Յհ. կթ.։)
Նորազգեստք արժանիք բազմականի. (Մծբ. ՟Ժ՟Թ։)
σωροδόν acervatim, cumulatim. Շեղջ շեղջ. բազմակոյտ. կուտակօրէն. դեզ դեզ.
Պաղպաջունք բազմականացն անկեալ բարձաւ. (Նար. ՟Ի՟Ե։)
Որք տաճարակիցք էին, ուրախակիցք եւ բազմականակիցք. (Բուզ. ՟Գ. 19։)
Ամենապատիկ ներբողիւ։ Ի բազմականս ամենապատիկս. (Նար.։)
Ի բազմաժողովս արդարոցն, ի բազմականս Աբրահամու. (Ագաթ.)
Այսպէս գրի յօրինակս ինչ սուրբ գրոց, ուր այլք ունին ԲԱԶՄԱԿԱԼ. որպէս Ունելիք կամ յարդարիչ ճրագի.
Բազմակակալ, ճրագարան։ (Հին բռ.)
Մեծագոյն իմաստութեանն ծանօթութիւն, եւ բազմակատար բնութեանն. (Ածաբ. ծն.։)
Եւ ե՛ւս գերազանց եւ բազմակատար եւ սքանչելագեղ այն տեղւոյ պայծառութիւն. (Լմբ. յայտն.։)
Եւ զիա՞րդ ոչ բազմակատար, որ ոչ միայն ինչս պարգեւէ, այլ եւ զերկնից արքայութիւնն. (Գե. ես։)
Տեսանե՞ս զանդաստանսս զայսոսիկ, եւ զբազմակատարս տունս։ Շիրիմն նշանաւոր, եւ բազմակատար գերեզման. (Բրս. սղ. ՟ա. եւ Բրս. առ ընչեղս.։)
Բազմակատար սեղան ինձ պատրաստել. (Ոսկ. յհ. ՟Ա. 45։)
Յագուրդ սեղան եւ բազմակատար. (Շ. յկ. ՟Ծ՟Ը։)
Բազմակարօտ մեր բնութիւնս. (Վրդն. պտմ.։)
cf. ԲԱԶՄԱԿԵՐՊ.
Երկուք ծնանին ցանկութիւնք (մարմնոյ եւ ընչից), եւ ի նոցանէ բազմակերպիքն ամենայն՝ չար ուղէշք՝ զմիմեամբք խուռն հիւսեալք. (Անյաղթ հց. իմ.։)
Բազմակեաց. երկայնակեաց. շատ ապրօղ.
Նախինք էին բազմակեցիկք, եւ եւ ի լեզուս միախօսիկք. (Ոսկիփոր.։)
Ցամաքեցուցանել զշիղջս ջրակոյտս բազմակոհակս. (Նար. ՟Ժ՟Է։)
Ծփին մարդիկ ի բազմակոհակ ծովս. (Լմբ. ժղ.։)
Գետք յորդագնացք եւ բազմակոհակք. (ՃՃ.։)
Ո՞ր տեսակս բազմակտուտ չարչարանաց իցէ, զոր ոչ կրեաց յինքեան. (Վրդն. լս.։)
Ճակատ պատրաստէին բազմակրկին յօրինուածով. (Ասող. ՟Գ. 41։)
πολυειδής diversas species habens, multarum formarum, varius Որ ինչ ունի զբազում տեսակս կամ տեսիլս. բազմադիմի. բազմակերպ. բազմօրինակ. ազգի ազգի. կերպ կերպ.
πολύτροπος multiplex varius Որ ինչ լինի կամ գտանի բազում օրինակաւ. բազմայեղանակ. բազմակերպ. բազմազան, բազմապիսի, բազմապատիկ. շատ կերպ, կերպ կերպ.
Զուգաթուեսցէ ընդ բազմականացն նահապետին Աբրահամու։ Ընդ հրեշտակս զուգաթուեցայց։ Եզն եւ էշ զուգաթուելով. (Զքր. կթ.։)
Հոսեալի յերկնուստ զգոյիւ գագաթանս իմաստնարանի բազմակիս. (Նար. կ.) (կայ եւ ձ. իմաստարան. )
Որչափ յաճախեաց նա զխառնութիւնս իւր ի բազմականս նոցա, եւ այլն. (Եփր. համաբ.։)
Զգլուխն ՝ որ պսակելոյ արժան էր, կառափնատեալ, ի մէջ բազմականացն բերէին. (Երզն. մտթ.։)
եւ չ. οἱνοχοεύω, οἱνοχοέω vinum fundo, ministro, pincerna sum. Մատուցանել զըմպելիս. արբուցանել. բաշխել բազմականաց զգինի. գինեպաշտել. եւ Մատռուակ լինել. արբանեկել.
cf. ԲԱԶՄԱԿՈՀԱԿ.
Դուք էք փեսահրաւէրք եւ նորազգեստք, արժանիք բազմականի. (Մծբ. ՟Ժ՟Թ։)
Քառառաջեայ (կամ քառակերպեան) աթոռ խաչիս է բազմական. (Շ. ոտ. բարձր.։)
Եռակըմբանոցս, եւ բազմակըմբանոց տաճարս՝ ի կրայի պատենից եւ ի փղոսկրէ կազմեալ. (Փիլ. տեսական.։)
Ցամաքեցուցանել զշիղջս ջրակորոյս բազմակոհակս եւ երկրակործան իմոցս պարտեաց. (Նար. ՟Ժ՟Ե։)
Ամրոց բազմակամարակապ եւ խապունայարկ. (Մարթին.։)
Արծաթագունեան լինին գառինք, ի ծիրանադիտակ երրորդութեանն հանգչելով բազմականս. (Բրս. ապաշխ.։)
Պակաս քո ակամբդ՝ որ ասի մի. անցուցեր զմեզ քո միակնութեամբդ, որ առաւելեալ եմք քան զքեզ բազմակնութեամբ. (Նար. երգ.։)
λυχνία candelabrum. որ եւ ՄՈՄԱԿԱԼ. գրի եւ Մոմեղընկալ. Աշտանակ՝ որ ի վեր կալեալ ունի զմոմեղինակալն. ճրագարան. բազմակ. բազմակալ.
Ուր կայցէ տեղի կամ բազմական շատ. ընդարձակ.
Բազմակատար եւ սքանչելագեղ այնմ տեղւոյ պայծառութիւն. (Լմբ. յայտն.։)
Ուրախակիցք եւ բազմականակիցք էին. (Բուզ. ՟Գ 19։)
Բազմականատուքն հարսանեաց պատրաստեսցեն զօժիտսն. (Մծբ. ՟Ժ՟Թ։)
Նա ի բազմականս ամենապատիկս գահուց գրգեցուցանիցէ. (Նար. ՟Հ՟Դ։)
πολύκλινος, -ον multos lectos habens Որ ունի զբազմակի ըմպանոցս. ուր են բազում նստարանքն ուտելոյ եւ ըմպելոյ.
Եռակ ըմբանոց, եւ բազմակըմբանոց տաճարս՝ ի կրայի պատենից եւ ի փղոսկրէ կազմեալ. (Փիլ. տեսական.։)
Անցուցեր զմեզ քո միակնութեամբդ, որ առաւել եմք քան զքեզ բազմակնութեամբ. (Նար. երգ.։)
ԲԱԶՄԱԿՆՈՒԹԻՒՆ. գ. πολυγαμία polygamia cf. ԲԱԶՄԱՄՈՒՍՆՈՒԹԻՒՆ.
Զի մի՛ իցէ պոռնիկ, կամ արբեցող, կամ կնաթող, կամ ի բազմակնութիւն խոտորեալ. (Մաշտ.։)
Զերգոցն (երգոց երգոյն) նիւթեղէնս բազմակրութիւնս. (Դիոն. թղթ.։)
Երկիր գեղջն ի բազմակոխութենէ անտի դժուարավաստակ իցէ. (Բրսղ. մրկ.։)
Յերեկոյէ մինչեւ յառաւօտ հրամայէ այրել բազմակս.. . փոխանակութեամբ տունջենական լուսոյ. (Փիլ. բագն.։)
ποικιλία, τὸ ποίκιλον varietas Բազմազան լինելն. պէսպիսութիւն. բազմակերպութիւն.
Ամրոց բազմակամարակապ՝ երեւելի ամենայն քաղաքին. (Մարթին.։)
Բազմակերութիւն եւ զմայլումն արբեցողութեան՝ գիտէ այլայլութիւն գործել խորհրդոցն. (Վանակ. յոբ.։)
Յաղագս բազմակեցութեան եհաս յաւուրս նորա. (Վանակ. յոբ.։)
Վասն բազմակեցութեանն Զեւս կոչեցաւ (կամ Դիոս, ի բառէս զօի՛, որ է կեանք) յանուն աստեղն. (Վրդն. պտմ.։ եւ Միխ. աս.։)
Որպէս երկիր գեղջն ի բազմակոխութենէ անտի պնդեալ. (Բրսղ. մրկ.։)
Այրաստեղծութիւնս Աստուծոյ (այլաբանեն), եւ գազանաց եւ այլոց կենդանեաց, եւ տնկոց եւ ականց բազմակերպութիւնս ստեղծուն. (Դիոն. թղթ. ՟Ը։)
Եւ ոչ երկնայնոցն եւ աստուածատեսակաց պարզութեանց՝ զորս ի յերկրիս ի յետինսն բազմակերպութիւնս դնել։ Այրաստեղծութիւնս՝ աստուծոյ, գազանաց, եւ տնկոց, եւ ականց բազմակերպութիւնս ստեղծուն. (Դիոն. երկն. եւ Դիոն. թղթ.։)
Զբազմակոյտ ոսկերաց նորա ընդարմացոյց. (Յոբ. ՟Լ՟Գ. 19։)
Ունելն զբազում ամուսինս. բազմակընութիւն, կամ բազմամայրութիւն.
Ի բազմականս ամենապատիկս գահուց։ Առ իշխանս երկրաւոր գահից։ Ի բարձրութեան գահի բազմեալք. (Նար.։)
Որոշեալ եւ զատուցեալ է բազմականքն, առանձինն եւ զատ՝ արանցն յաջ կողմն, եւ մեկուսի եւ զատ՝ կանանցն յահեակ կողմն։ Մարդկային միտքս պատիւ առեալ ի բնութենէն մեծ իմն՝ զատ եւ որիշ յայլոցն։ Յատուկ եւ զատ անուն եդեալ նմա. (Փիլ. տեսական. եւ Փիլ. լիւս. եւ Փիլ. բագն.։)
ԽԱՒ Ի ԽԱՒ. ԽԱՒ Ի ԽԱՒՈՑ. մ.ա. Կուղս կուղս. բարդ ի բարդ. բազմակուղի. գաթ գաթ, գաթմէր.
Վասն խիտ եւ բազմակերպ դիմաց բանին. (Նախ. առակ.։)
Ի մէջ բազմակոյտ սկայիցն անհուն խօլաց եւ ուժաւորաց. քանզի անդ մոլեգնեալ այր իւրաքանչիւր սուր՝ կող ընկերին. եւ այլն. (իբրու թ. տելի պաղ) (Խոր. ՟Ա. 10։)
Հաւատարիմ նաւապետն յովհաննէս, որ միշտ ի յղեակս կալով՝ չտայր խռովել ի բազմակոյտ ալեաց աշխարհական ծփանացն. (Վրք. ոսկ.։)
ՊԱՏ Ի ՊԱՏ. ՊԱՏ Ի ՊԱՏԷ. ՊԱՏ Ի ՊԱՏՈՒ. περισκλής distortus, anfractus. Պատատեալ յոյժ. մանուածոյ. գալարածոյ. բազմակնճիռն. խրթին. դողուղի.
Յայն օր նախ զտող բազմականացն թագաւորաց զամենեցունց կարգեցին. (Պիտառ.։)
Մինչ հրաւիրեալ է ի գուբ տղմոյ, նա ի բազմականս գրգեցուցանիցէ։ Եւ զի՞նչ է սակաւս եւ նուազագոյնս յօդել, մինչ անցեալ է ըստ քանակութիւն. (Նար. ՟Հ՟Դ. եւ ՟Ե։)
ՆԻՍՏ. ἅστυ sedes ... եւ այլն. Աթոռ իշխանութեան. քաղաք թագաւորական. արքունիք. բազմական. բարձ եւ պատիւ.
Ցամաքեցուցանել զշիղջս ջրակոյտս բազմակոհակս. (Նար. ՟Ժ՟Է։)
Ի միում տախտի գահուն բազմէին։ Ի նորին տախտի արկանել բազմական. (Բուզ. ՟Դ. 16. 54։)
Հուր ասէ այրեսցի ի վերայ բագնին անշէջ։ Այրել բազմակս ի վերայ տէրունեան աշտանակին. (Փիլ. բագն.։)
Բերանք ճրագաց. տե՛ս ԲԱԶՄԱԿԱԼ։
Արկ նմա բազմական ի գետնի։ Կռուողաց ի գետնի. (Յուդթ. ՟Ժ՟Բ. 15։ Եւս. քր. ՟Բ։)
Գլուխ բազմականին, կամ բարեաց, չարեաց, կամ գործոյն. (Եղիշ. Մխ. երեմ.։ Ոսկ. յհ. ՟Ժ՟Է։)
Զբազմականօքն դիմելով. (Վրք. հց. ՟Ի՟Զ։)
Թափեաց ի գլուխ նորա ի բազմականին. (Մտթ. ՟Ի՟Զ. 7։)
Զճաշակսն ոսկիս. իմա՛ զկոնքաձեւ բազմակալ ճրագաց։
Իբրեւ բոլորեցաւ ակումբ բազմականին, սուրբն Յովսէփ սկսաւ զուրախութեան նուագն մատուցանել. (Եղիշ. ՟Ը. (ուր մարթ է իմանալ եւ բարբառ աւեաւոր, կամ գուշակութիւն աւետաբեր ժամու)։)
Ոտիւքդ պարեա՛, եւ ի շրջան առնուլն քո զարմացո՛ զհերովդէս եւ զբազմական իւր. (Եփր. ի յհ. մկ.։)
Հրամայեցին նմա ունել զգլուխ բազմականին». այսինքն նստիլ ի վեր. (Եղիշ. ՟Ը։)
Երկիր ի բազմակոխութենէ անտի պնդեալ, եւ դժուարավաստակ։ Նշանակէ ոսկրն (ոչ բեկեալ՝) զպնդող եւ զծածուկ աստուածութիւնն ի մարմինն. (Բրսղ. մրկ.։)
Ընդ ջնջանի (կամ ջնջոցի) եւ ընդ մաշեալ վերարկու մահճաց (զոր տամք աղքատաց) տայ մեզ զբազմականն աբրահամու. (Եփր. պհ.։)
ՏԱՃԱՐ. συμπόσιον, -σία, κλησίς convivium, compotatio. որպէս Սեղան. խրախունք. կոչունք. գիներբուք. կամ Սեղանատուն. տեղի բազմականի.
Խումբ հանդիսական. ժողով ուրախութեան կամ սգոյ. բազմութիւն բոլորեալ. պար. բազմական. ակում օրուան ժողովուրդ, ակում տեղի հանդէս. մեճլիս, ճէմիյէթ.
Բոլորեցաւ ակումբ բազմականին, եւ հաղորդեցան ամենեքեան ի կերակուրն. (Եղիշ. ՟Ը։)
Սեղան. բազմական.
Արկ նմա բազմական ի գետնի զակումբն մաշկեայ. (Յուդթ. ՟Ժ՟Բ. 15։)
Տեղի բազմելոյ ի կոչունս. բազմական, եւ գահ. նստելու տեղ, աթոռ.
Առաջի նորա (մեքենայի րաբանին) պարիսպ կանգնեցին բամբակի բեռաց, եւ յայլ բազում կարասւոյ. (Լաստ. ՟Ժ՟Զ. (եդաւ ի մէնջ ըստ այլ ձ. Բազմակի, որ երեւի սխալ իմաստակ գրչի։))
συμπόσιον, -ια, συσσίτια compotatio, convivium Բազմական. սեղան. սեղանակցութիւն. խումբ բազմելոց ի սեղան. խրախութիւն.
Ի Բեթանիա յընթրելն իւրում մի ի բազմականացն էր Ղազարոս. (Սհկ. կթ. արմաւ.։)
Ի ջղաց զսա ստեղծիչն ստեղծ պաստառակօք, հասկահիւս լաստեալ բազմակին մանուածով. (Մագ. ՟Ծ՟Է։)
Մի՛ բազմականս բարձրագոյնս կազմեսցուք խորանգ (կամ խորանկն) առնելով՝ յորովայնի զժայթքելն. իմացան՝ զժայռել ի խորոց, կամ լնուլ զխորս որովայնի՝ մինչեւ շարժիլ ի փսխումն. քանզի ոմն գրէ.
Ոյք անկ վարկանին՝ նստելով ի բազմականսն, որպէս ի խորս յորովայն արկանել զանընդհատ կերակուրսն եւ զըմպելիս, հարկաւոր է նոցա ժայթքելն։
այնքան ի վերայ բազմականացն առ աւելորդ կերակուրս զանձինս նեղեն, մինչ զի խորանգ առնելովն՝ դարձեալ առ փոփոխումն (կամ փսխումն) ածել զբնութիւն. զոր եւ ժայթքելն ասէ. (Լծ. ածաբ.։)
Զճրագարանսն, եւ զբազմակալս նորա, եւ զնեցուկսն. (Ել. ՟Ի՟Ե. 38։) տունկս գօսացեալ, նեցուկս խորտակեալ։ Հարցես մխեսցես զայս նեցուկ հրաշից ի սիրտս եւ այլն. (Նար. ՟Կ՟Ե. ՟Ղ՟Բ։)
Բազմակալացն կարգելոց. թո՛ղ զոտնկայս (կամ զոտնակայս) գործակալութեանն սպասու. (Բուզ. ՟Դ. 2։)
ՈՒՆԵԼԻՔ գ. λαβίς forceps. Գործի ունելոյ, ըմբռնելոյ. աքցան, եւ բազմակալ ճրագի. ...մագաս. որ է առաւել յարդարիչ. եբր. մէշքախայիմ.
Զճրագարանս, եւ զունելիս, եւ զյարդարիչս։ Զաշտանակն լուսոյ, եւ զերկոսին ճրագարանսն նորա, եւ զունելիս նորա, եւ զբազմակալս նորա. (Ել. ՟Լ՟Ե. 24։ Թուոց. ՟Դ. 9։)
Բազմակատար նիւթ, եւ պաճոյճ արուեստ. (Բրս. ծն.։)
Զբարձակիցն ի բազմականացն ի բաց պուղեաց։ Սուսերաւ զերամակս փղացն պուղէր. (Խոր. ՟Բ. 60. եւ 79։)
Մի՛ տրոհեսցես ի բազմականացդ։ Իբր զդասակս դոյզն հօտից տրոհես եւ ժողովես։ Տրոհեալ ի դիմաց՝ ուրոյն զատուցմամբ։ Թէ ընդ հրեշտակսն պարակցութեան, յորմէ տրոհեցայ. (Նար.։)
Փողայրն շրջէր ի մէջ բազմականացն.. . Եւ փողայրն ասէր. (Ճ. ՟Ա.։)
Դէմք քերովբիմացն ի միմեանց կողմ հային։ Կառս Աստուածոյ զքերոբիմսն նկարագրէ։ զսերովբիմն, եւ զկնի զքերով բիմն մերձաւոր սերովբէից։ Բազմակամբք քերովբէիւք։ Անպատում աթոռ ասիուածութեանն ասէ զքերովբէսն։ Քերովբէից, եւ մարմնաւոր քերովբէ. (Փիլ.։ Առ որս.։ Սարգ.։ Անյաղթ բարձր.։ Խոսր.։ Շար.։)
Ի վերայ բարձր բազմականի, եւ յանհպելեաց վերարկուաց։ Փորձէր զսուրբ զանձն (զհոգի Յուլիանեայ), եւ զանհպելի մարմինն. (Ածաբ. աղք. եւ Ածաբ. կիպր.։)
λυχνία. candelabrum. Ճրագակալ. ճրագարան. բազմակալ., յորոյ վերայ հաստեալ եւ նստեալ կայ ճրագն կամ մոմեղէնն կամ ղամբար յիւղոյ. շամտան, շէմէտան. ջիրազփէրէ.
Արկին անկողինս սաւուղայ ի տանիսն։ Առ քուրձ, եւ արկ ի վերայ նոցա ի վնմին։ Արկից զցանց իմ զնովաւ։ Արկանիցէ ի վերայ մեր չարիս։ Ո՞վ արկի ի վերայ դորա զլար։ Արկ նմա բազմական ի գետնի զակումբն մաշկեայ. եւ այլն։
πολυκύμων fluctuosus Ուր իցեն ալիք բազում. երեքալեան. բազմակոհակ.
ԲԱԶՄԱԿԻ ԲԱԶՄԱԿԻՆ. Բազմաւորակի. յոքնակի. եւ Բազմապատիկ. բազում.
Պարիսպ կանգնեցին ի բազմակի քարանց. (Լաստ. ՟Ժ՟Ղ։)
Հասկահիւս լաստեալ բազմակին մանուածով, եւ յոքնական երակօք շարապատեալ. (Մագ. ՟Ժ՟Է։)
Իսկ ԲԱԶՄԱԿԻՆ, կնոջ. (յորմէ ԲԱԶՄԱԿՆՈՒԹԻՒՆ), ունի նշանակել զամուսնացեալն ընդ այլ եւ այլ կանայս։
Բազմակն եղեւ՝ որ տեսաւ կառքն, ապաքէն զի յամենայն կոյս զհայեցուածսն կալցի։ Բազմակամբք քերոբէիւք. (Անյաղթ բարձր.։)
Զկոյսս զայս պահէր արգոս՝ զոր բազմակն կոչէին. (Ոսկիփ.։)
Բազմակունք են ասացուածք ձեւք, որպէս սուր եւ հուր, եւ քարինք եւ մարգարիտք. (Համամ առակ.) իմա՛ իբր բազմափայլ՝ կամ բազում հայեցուածովք։
Մաղթանք բազմակնի՝ յեռեալ ընդ ոսկի՝ նոցին հաւատի. կամ է բազմապատիկ, կամ իբր բազում ակամբք պատուականօք։ (Գանձ.)
Բեդեկ բազմակ բեղուն բակաղեթիւ քեզ նուիրեալ. (Մագ. ՟Կ՟Գ։)
Voir tout