Other definitions containing this entry
Ի սահմանս երկրակշռութեանց երկնից ի թեւս չորից արփիակերպից. (Նար. գանձ խչ.։)
Խորհրդով նախահրաւիրմամբ՝ կազմեցեր զարփին մաքուր պատուանդան. (Գանձ.։)
Արփիահրաշն գոլ. անչափ պայծառութիւն.
Մի՛ բնաւին անմասն առներ զիս յանիմանալի յանտարր աշխարհացն յարփիահրաշութենէ. (Բենիկ.։)
Զիւրն առատացուցանել զարփիափայլութեան շնորհս. (Մագ. ՟Կ՟Է։)
Այն որ զգիսակս ունէր մազին, սա հոգւոյն շնորհացըն եօթնարփին։ Այլ առաւել քոյդ ղօրտսցին, ստ ողորմութեանդ որ ոչ թըւին. (Յիսուս որդի.։)
Ամպ խտացեալ կամ լրթագոյն, ահագնատեսիլ, կարկտաբեր, անձրեւաձիր, հրածին, լուսարփի. (Պիտ.։ Նար. եւ այլն։)
Դարձուցանես յայգ զստուերս մահու։ Այգ արփիասկիզբն. (Նար. ԺԶ. եւ կուս։)
ԱՐՓ կամ ԱՐՓԱ. cf. ԱՐՓԻ, եւ ի բարդութիւնս։
ԱՐՓ կամ ԱՐՓԱ. cf. ԱՐՓԻ, եւ ի բարդութիւնս։
αἱθήρ aether Բառ յն. որ է ըստ մեզ Արփի. վերին օդ. երկինք. բնակարան վեհից. կամար արեգական եւ լուսաւորաց.
ՈՒՂՓ կամ ՈՒՂԲ կամ ՈՒՂԲՐ. Ձայն անյայտ. թերեւս որպէս յն. օլօֆիի՛ս. բոլորաբուն, իսկաբուն. դերաբուն. կամ որպէս հյ. արփի, եթեր. օդ, երկինք. (թ. ֆէլէք ).
Եւ բեզէկ զփայիթոն (որ կոչի որդի արեգական) նախընթացիկ շահատակմամբ յղէր։ Յորժամ պարառաբար անցեալ բեզեկին՝ մտանէ ի խոյն։ Զբեզեկեանն արփի փեռեկել. (Մագ. ՟Կ՟Ա. ՟Հ՟Ը. ՟Ի՟Ը։)
Ի դիտակ ոստոցն։ Ծառք ամբարձուղէշք, երկնընթաց դիտակք ընտրութեան։ Արփիական լուսոյն դիտակք։ Ծագմանն դիտակ։ Տեսարան գլխոյն դիտակի։ Ի տիպ դիտակի։ Դիմաց դիտակի սրբութեան սեղանոյ. (Նար.։)
որ այժմ ասի Արփիկէ. Տե՛ս բռ. յտկ. ան։
ՀՐԱՐՓ կամ ՀՐԱՐՓԻ. Հրափայլ որպէս զարփի, կամ արփի պայծառ.
Տերեւ ձիթենեաց տարածանեն ընդ ոտիւք, ընդ ոտիւք մաքրողին մաքրինաճեմ հրարփին. (Նար. տաղ.։)
Արփի՝ բոցագոյն է, եւ շրջի շուրջ գալով զյաւեժաւն (այսինքն զանշարժ շրջանաւ). (Փիլ. լին. ՟Ա. 57։)
Նոր արփիդ վառած։ Զի տեսանեն զլոյսն արփի վառ աստուած. (Գանձ.։)
cf. ԱՓԱՐՓԻ
ԱՐՓԵԱՆ կամ ԱՐՓԵՆԻ. Արփային. արփիական. լուսաւոր. հրեղէն. եւ գ. Երկինք. լուսաւորք. երկնայինք. լուսեղէնք. լոյս. արփի.
Զառաջին գաղութ բնակափոխութեան ի քաղդէացւոցն երկրէ ի խառանացւոցն ասի առնել։ Գաւառ է նորա արփի եւ երկին, եւ գաղութ՝ երկիր։ Առաքեալ հանեն առ սուրբ եւ աստուածային տեղին զգաղութն. (Փիլ.։)
cf. ԳԵՐԱՐՓԻ։
ՀՐԱՐՓ կամ ՀՐԱՐՓԻ. Հրափայլ որպէս զարփի, կամ արփի պայծառ.
Տերեւ ձիթենեաց տարածանեն ընդ ոտիւք, ընդ ոտիւք մաքրողին մաքրինաճեմ հրարփին. (Նար. տաղ.։)
Ի մսապատ դեղ պատկերաւոր՝ ըստ արփիաբնակ խմբին լուսաւոր. (Նար. մծբ.։)
Տարփիմք ցանգ տածել. (Մագ. ՟Ժ՟Զ։)
Եւ կուրութեամբ աչաց նոցին՝ յաչս հոգւոյս փայլեա՛ զարփին. (Յիսուս որդի.։)
Արեւելք գերարփին, եւ օթարան լուսածին. (Շար.։)
Շուրջ զնովաւ ամենայն ուստեք յուզի անխլիրտ արփի. (Փիլ. նխ. ՟բ.։)
Րենական արփիւ առլցեալ՝ զմինն մարմնապէս ծնար վերստին. (Շ. տաղ ծն.։)
Արեւելք արեգականն արդարութեան։ Արեւելք գերարփին. (եւ այն։ Շար.։)
ὐπεραιθέριος, ὐπερουράνιος եւ այլն. Գերագոյն քան զարփի, այսինքն քան զեթեր, զերկինս, եւ զարեգակն. գերերկնային. գերափայլ. գերապայծառ. լուսեղէն. երկնաւոր.
Աստուածամայրն ... վերացաւ որպէս փայլակն ի գերարփի յաւետախաղաց փառս վերինն Երուսաղէմի. (Դիոն. թղթ.։)
Որպէս գերարփի փայլեալ։ Արեւելք գերարփին. (Շար.։)
Գերարփիցն նմանեալ, եւ ընդ Քրիստոսի թագաւորեալ. (Սարգ. ՟ա. պ. ՟Ժ՟Բ։)
Վսեմական գովութեամբ, գերարփի շնորհիւ, վեհագոյն գոլով (եպիսկոպոսն). (Նար. խչ.։)
Գերարփի քան զծառն սաբեկայ. (Ճ. ՟Զ.։)
Եօթնադիսակ վարս գլխոյ նորա՝ նշանակ ենթակայ եօթնարփի շնորհացն աստուծոյ. (Եղիշ. դտ.։)
Եօթնակի յանցանօք շիջոյց յինքեան զեօթնարփի շնորհս հոգւոյն ... նոյնպէս եօթնակի յանցանօքն իւրեանց ոռ որթոյն եւ այլն. (Եղիշ. դտ.։)
Եօթնաղի շնորհաց հոգւոյն սրբոյ». իբր եօթնարփի. (Նար. տաղ.։)
Արփիափայլ ճառագայթից՝ բազմօրինակ թորման լուսոյդ. (Բենիկ.։)
Արփիատեսիլ ճառագայթիւք փայլեալ՝ ծիր ի ծիրանւոյ վառ ի վառեալ զդէմս (սուրբ եկեղեցի) Նար. (տաղ.։)
Արփիատեսիլ ճառագայթիւք փայլեալ՝ ծիր ի ծիրանւոյ վառ ի վառեալ զդէմս (սուրբ եկեղեցի) (Նար. տաղ.։)
Յարփիափայլ եւ ի կիզական գոլ զնա ասացին. (Արիստ. աշխ.։)
Յարփիափայլ եւ ի կիզական ճառագայթից նորա. (Զքր. կթ.։)
Օրհնեալ ես փայտ՝ սուրբ աշտանակ, ուստի ծագեաց լոյսն անքանակ. նըշոյլըս եօթն հոգինակ, նովաւ յաշխարհս է հեղինակ. (Շ. ոտ. բարձր.։ այսինքն եօթնարփին շնորհաց, կամ եօթնեկին հոգւոյ. (ա՛յլ ձ. նըշոյլ եօթնն՝ հոգին էակ։))
Հրանուտ եւ արփիահրաշ ճառագայթիւք։ Հրանուտ եւ աստուածպետական սուրբ հոգին. (Զքր. կթ. ծն. եւ Զքր. կթ. մկրտ.։)
Մեծապայծառ որպէս զարփի, կամ քան զարփի.
ՍԱՐԲՆԱՅ կամ ՍԱՐՓԻՆԱՅ. Բառ ռմկ. որպէս Խեչակ. նեցուկ տնկոց։ (Վստկ. ՟Կ՟Ը. ՟Հ՟Ը. ՟Հ՟Թ. ՟Ձ՟Ը։)
cf. Սէրարփի։
ՍԷՐԱՐՓԻ կամ ՍԵՐԱՐՓԻ. Սիրով արփիացեալ, կամ վառեալ սերովբէ, որ յայլ լեզուս ասի սէրափին, սէրաֆիմ.
Սէրարփին սիրասուր սլացմամբ՝ սխրասարաս սաւառնմամբ. (Նար. խչ.։)
Երկրակոխ հիւթաւոր առ սերարփին սրբաբան. (Նար. մծբ.։)
Րենական սիրով լցին զաշխարհս ամենայն։ Րենական արփիւն առ լցեալ. (Գանձ.։)
Րենական սիրով լցին զաշխարհս ամենայն։ Րենական արփիւն առ լցեալ. (Գանձ.։)
Արփիափայլ. լուսափայլ. փաղփուն.
Զարդարեալ պսակօք, եւ քաջարփի գունեալ մարդարտօք. (Բրս. ապաշխ.։)
Դաձցին ամենայն դատապարտեալք՝ որք ի քրէական մետաղսն իցեն։ Լուծանել հրամայել զկալանաւորսն, եւ որք ի քրէական մետաղս են։ Ի քրէականսն՝ յերկաթահատ կամ ի պղնձագործ մետաղսն։ Ոսկեհանաց, եւ որք քրէական մետաղսն քոնջիցեն։ Յաւիտենից բանդեալքն ազատեցան, եւ քրէական մետաղքն հրդեհեցան յարփիահրաշ փառաց քոց. (Ագաթ.։ Ճ. ՟Գ.։ Ոսկ. մ. ՟Բ. 18։ եւ փիլիպ. ՟Է. Բենիկ.։)
Լուսափայլ քան զարփի. ամենափայլ. երկնային եւ ամենապայծառ.
Ամէնարփի ճառագայթ (Աստուած). (Սկեւռ. աղ.։)
cf. ԱՐՓԻԱՓԱՅԼ.
Գերազանց արփիագեղ ճառագայթեալ՝ քան զոր մովսեսին երեւեցաւն երբեմն ի սինէական լերինն. (Զքր. կթ.։)
Արփիագեղ տիկնոջն՝ մեծին սոփեայ. (Արծր. ՟Դ. 12։)
Արփիագեղ պատկեր, կամ լոյս. (Երզն. լուս.։)
Արփիական փայլումն, կամ պատմուփան. (զքր. կթ։)
Արփիական լոյս. (Նար առաք։ Շար.։)
ԱՐՓԻԱԿԻԶՆ կամ ԱՐՓԻԱԿԻԶ. Կիզիչ իբրեւ զարփի, կամ որպէս հատուած արփւոյ. լուսազարդ. հրացայտ.
Արփիակիզն փայլումն. (Թէոդոր. խչ.։)
Երկնաճեմ. արփիագնաց. երկնագնաց. (ի ճեմելոյ) եւ Լուսազգեաց. (ի ճամ, ճամուկ)
Որ անսուտ իմաստասէրն լինի ոգի, ամբարձելոցն եւ վերամբարձիցն ցանկացեալ տեսլեան՝ արփիաճեմ լինելով. (Փիլ. լին.։)
Ընդ անմարմինս քատակեալք Թեւօք հոգւոյն՝ արփիաճեմս լինէին (տեսանօղք)։ Կաճառք արփիաճեմ լուսով փայլելի. (Գանձ.։)
Արփիաճեմ փառք, կամ աթոռ. (Զքր. կթ.։ Նար. յովէդ.։)
Զեկո՛ ինձ ո՛վ արփիամիտ դու. (Քեր. քերթ.։)
ԱՐՓԻԱՆԱԼ. Իբրեւ արփի լինել. պայծառանալ, ծագել.
Սոցին հետեւել լուսաշաւիղ գնացից, ի յանճառելւոյդ արփիանալ լուսով. (Շ. տաղ հայրապետաց.։)
Րոտեալ արշաւմամբ, արփիանայր ի խոր նիրհեալ քնոյ. քուն մահու թափեալ՝ իմանալի դիտմամբ դիմեալ ի լոյսն. (Շ. տաղ.։)
Արկնաւոր. լուսապայծառ. արփիահրաշ.
Զպարածածկեալ լոյսն արփիաւոր արտափայլեալ ցուցեր այսօր ի թաբօր. (Շ. գանձ վրդվռ.։)
Եդովմ՝ առեալ ի հայ լեզու՝ կոչի բոցագոյն, եւ հողեղէն։ Արփի բոցագոյն։ Բոցագոյն է աշունն. քանզի յետ տարեւորականին անցեալ կայ՝ զրաձեւն ցրտացուցանելով։ Առ գարնանային ժամանակաւն բոցագոյն հարաւ սովորեաց ի վերայ անկանել. (Փիլ.։)
Ի դասս արփիազարդ բանականացն եզախմբեցայ. (Պիտ.։)
Արփիաճեմ. լուսաճեմ. լուսազգեաց. լուսեղէն.
Երրաբուն էին համայնոյ անտեղի, եւ լոյս գերարփի. (Շ. գանձ վերափոխ.։)
ԵՕԹՆԱՐՓԵԱՆ ԵՕԹՆԱՐՓԵՆԻ ԵՕԹՆԱՐՓԻ ԵՕԹՆԱՐՓԻՆ. ἐπταφαής septem partibus lucens, micans Արփիափայլ եօթնեակ պայծառութեամբ. եօթնալոյս. եօթնանշոյլ. (ըստ եօթնեակ շնորհաց հոգւոյն). (Ես. ՟Ժ՟Ա. 2։)
Եօթնարփեան շնորհօք, կամ ճառագայթիւք։ Զեօթնարփեան հոգւոյ զօրութիւնն։ Եօթնարփին շնորհաց. (Շար.։)
Եօթնակի յանցանօք շիջոյց յինքեան զեծթնարփի շնորհս հոգւոյն. (Եղիշ. դտ.։)
Աշտանակն՝ խաչն լուսոյ, եւ ի վերայ նորա գունդ վառեալ աստուածութիւնն եօթնարփի շնորհօք. (Յհ. իմ. եկեղ.։)
Եօթն անգամ կանգնումն ասաց սակս եօթնարփի շնորհացն. (Համամ առակ.։)
Խելամո՞ւտ իցես բազմաստեղացն, եօթնարփին շնորհացն հոգւոյն». տպ. եօթնարփեան. (Լծ. կոչ.։)
Զարագընթաց շարժումն արփին, զարեգական՝ լուսաբերին, կացոյց հանդերձ գաբաւոնին. զլուսին ձորոյն ելիոնին. (Յիսուս որդի.։)
Արեւելք գերարփին, եւ օթարանլուսածի. (Շար.։)
կրօղ կամ ունօղ յինքեան զլոյս. լուսազգեաց. լուսակիր։ Արփիաճաճանչ լուսակիրն ական արւու։ Մեծին սողովմոնի տաճար լուսակիր. (Երզն. լս.։)
Կափուցեալ զաչս յարեգակնայինց ճառագայթից, եւ զլուսանցս բնութեանցն յարփիական նշուլիցն նսեմացեալ. (Մագ. ՟Ա։)
Հրաշալի լուսաւորութեամբ. արփիահրաշ. գեղեցկափայլ.
Որպէս զպսակ ինչ հրաշարփի. (Պրոկղ. յայտն.։)
Իմանալի գեղոյ հրաշարփին պայծառութեամբ. (Գր. սքանչ. ի ստեփ.։)
Շինեալ եւ տուն հովանոց՝ մահարձանօք սքանչելի դրօշուածովք։ Շինեալ էր եկեղեցի ի մահարձանաց ինչ կրով ձուլածոյ։ Պաղպաջունք արփիանկարք մահարձանօք արծաթեղինօք. (Խոր. ՟Բ. 87։ Յհ. կթ.։ Նար. գանձ եկեղ.։)
Սէրարփին սիրասուր սլացմամբ. (Նար. խչ.։)
Յարփիահրաշ վեհագունից դասապետն սերովբէից. (Տաղ յակոբայ.։)
cf. ԳԵՐԱՐՓԻ.
Վսեմարփի աստուածային նշանի զօրութիւն անպարտելի. (Թէոդոր. խչ.։)
Փթթազարդ բուրաստան ծաղկեալ։ Ոսկի փթթազարդ, արփի հրաձեւ. (Գանձ.։)
Շտապ շոյտ ընթացեալ փութով այսր անդր արշաւմամբ։ Րոտեալ արշաւմամբ՝ արփիանայր եւ այլն. (Տաղ.։)
ներգործական բայ չէզոքական բայ ԱՐՓԱԹԵՒԵԼ. Թեւապարել ընդ արփի. խաղալ ընդ եթերս թեւարկել զերկնաւ.
Զնսեմոթիւն կենցաղոյս արփիափայլ լուսովդ արփաւորեա՛. (Բենիկ.։)
Գետ արփիաբաշխ. (Քեր. քերթ.։)
Հոգեճաշակք եւ արփիաբնակք։ Արփիաբնակ խումբ. (Նար. առաք. եւ Նար. մծբ.։)
ԱՐՓԻԱԳՆԱՑ ԼԻՆԵԼ. cf. ԱՐՓԱՅԱԳՆԱՑ ԼԻՆԵԼ.
Յիմացականն զուարճացեալ, եւ արփիագնաց եղեալ, արհամարհէ զոր զգայարանացն հեշտութիւն։ Զօրացեալ սիրովն՝ սկսանի արփիագնաց լինել. (Լմբ. սղ.։)
Ի դասս արփիազարդ բանականացն (հրեշտակաց). (Պիտ.։)
Արփիազարդ փառք, կամ զգեստ. (Զքր. կթ.։ Ճշ.։)
Ի թեւս չորից արփիակերպից (կենդանեացն). (Նար. գանձ խչ.։)
ԱՐՓԻԱԿԻԶՆ կամ ԱՐՓԻԱԿԻԶ. Կիզիչ իբրեւ զարփի, կամ որպէս հատուած արփւոյ. լուսազարդ. հրացայտ.
Արփիակիզն փայլումն. (Թէոդոր. խչ.։)
Հրաշալի որպէս զարփի. լուսաճաճանչ. մեծապայրառ.
Արփիահրաշ լոյս, կամ փայլումն. (Շար.։)
Հրաբորբոք կամ լուսաբորբոք որպէս զարփի.
Արփիահրատ նշան. (Թէոդոր. խչ.։)
Պաղպաջունք արփիանկարք. (Նար. գանձ եկեղ.։)
Որպէս զլուսաւորս արփիանման փայլեցին յաշխարհի. (Վրք. հց. ՟Դ։)
Արփիափայլ ակն, կամ հուր, ճառագայթք, զարդք, փառք, հրեշտակ, հոգի, ամպք, փայտ խաչի, վայր. (Նար. կուս. եւ մծբ։ Ոսկ. յհ. ՟Ա. 45։ Սարգ. յկ. ՟Է։ Շար.։ Մագ. ՟Հ՟Բ։ Զքր. կթ.։ Գանձրն.։ Յիսուս որդի.։)
Արեսք աշխարհի արփիափայլ նորոգին. (Եպիփ. խչ.։)
Բոլորն երրորդութիւն զնոյն ինքն անձնաւորութիւնսն, եւ զմի միոյ երեքարփին ճառագայթ լուսոյ զուգատեսակաբար զուգափայլելով. (Մաքս.։)
ԵՕԹՆԱՐՓԵԱՆ ԵՕԹՆԱՐՓԵՆԻ ԵՕԹՆԱՐՓԻ ԵՕԹՆԱՐՓԻՆ. ἐπταφαής septem partibus lucens, micans Արփիափայլ եօթնեակ պայծառութեամբ. եօթնալոյս. եօթնանշոյլ. (ըստ եօթնեակ շնորհաց հոգւոյն). (Ես. ՟Ժ՟Ա. 2։)
Եօթնարփեան շնորհօք, կամ ճառագայթիւք։ Զեօթնարփեան հոգւոյ զօրութիւնն։ Եօթնարփին շնորհաց. (Շար.։)
Եօթնակի յանցանօք շիջոյց յինքեան զեծթնարփի շնորհս հոգւոյն. (Եղիշ. դտ.։)
Աշտանակն՝ խաչն լուսոյ, եւ ի վերայ նորա գունդ վառեալ աստուածութիւնն եօթնարփի շնորհօք. (Յհ. իմ. եկեղ.։)
Եօթն անգամ կանգնումն ասաց սակս եօթնարփի շնորհացն. (Համամ առակ.։)
Խելամո՞ւտ իցես բազմաստեղացն, եօթնարփին շնորհացն հոգւոյն». տպ. եօթնարփեան. (Լծ. կոչ.։)
Ոչ հողանիւթ թանձրաձեւ՝ ըստ արփին զգարշապարացն զփոխումն տեսանիւր՝ ակն. (Գանձ.։)
համաբառնալ զձեռս մեր իւրում լուսաներկն եւ մաքուր արփիափայլ ուղեւորութեանն. գրեալ էր վրիպաւ լուսաներկ։
Ճախրէ ընդ լուսերամիցն գերարփի փառօք. (Գր. սքանչ. ի ստեփ.։)
Արփիազգեստ պայծառութեամբ որպէս զարուսեակն յորդալոյս ծայրափայլ աստուածաբանութեամբն պայծառացեալ. (Գր. սքանչ. ի ստեփ.։)
Հոգեճաշակք, եւ արփիաբնակ որդիք շնորհաց. (Նար. առաք.։)
Պսակ յոքնանկար՝ յարփից եօթանց փայլատակման. (Նար. կուս.։)
Նշուլագեղն արփիաճաճանչ արուեսկի. (Նար. յիշ.։)
Պաղպաջունք արփիանկարք՝ մահարձանօք արծաթեղինօք. (Նար. գանձ եկեղ.։)
Յերիս բաժանեալ յատկութիւնս արփիագեղս եւ հրաշափառս եռաթիւ ջահատրեալ. (Ժող. շիրակ.։)
Արեգակն արդարութեան արփիահրաշ ճառագայթիւք զստորինս ջահաւորեաց։ Լերինք պայծառացեալ ջահաւորին։ Լուսին զմթին գիշերն ջահաւորէ. (Զքր. կթ.։)
Տիրամայր, հուպ երրակին, լոյս գերազանց, լուսոյն արփի վեհինաճեմ (կամ վեհիցնաճեմ). (Նար. տաղ.։)
Աբրամ թարգման հայր վերամբարձ. ցուցանէ զաստեղագիականն։ Հայր վերամբարձ առ վերաբարձ բանի եւ ուսմնական։ Առ վերամբարձսն ամբառնայ ելեալ թեթեւացեալ։ Վերհամբարձիցն ցանկացեալ տեսլեան՝ արփիաճեմ լինելով. (Փիլ.։)
cf. ԳԵՐԱՐՓԻ.
cf. ԱՐՓԻԱՃԱՃԱՆՉ.
ԱՐՓԱՅԱԳՆԱՑ լինել. որ եւ ԱՐՓԵԳՆԱՑ կամ ԱՐՓԻԱԳՆԱՑ ԼԻՆԵԼ. Խաղալ գնալ իբրեւ ընդ արփի. եթերընթաց իմն լինել. իբրեւ ըդապարիկ ընդ օդս թռչել. խոյանալ.
Վասն արփիաբուղխ ստեանցն (կուսի), որով կերակրեցար. (Բենիկ.։)
Բարձր եւ երեւելի որպէս զարփին.
Արփիադիտակ ճոխութեամբ ստորափայլեալ ի բարձանց. (Պրոկղ. յայտն.։)
Արփիազգեստ պայծառութեամբ որպէս զարուսեակն պայծառացեալ. (Գր. սքանչ. ի ստեփ.։)
Արփիախաղաց ճառագայթք. (Վրդն. լուս.։)
Մինչ յատրուշանսն սիգայր պերճն այն արփիանուէր. (ՃՃ.։)
ԱՐՓԻԱՒՈՐԻ. Լուսազարգիլ. քաջափայլել.
Աստուածեան լուսով արփիաւորեալ. (Սիսիան.։)
Բացափայլեալ ի վերուստ լոյսն արփիափայլ ծագմամբ. (Գանձ.։)
ԵՕԹՆԱՐՓԵԱՆ ԵՕԹՆԱՐՓԵՆԻ ԵՕԹՆԱՐՓԻ ԵՕԹՆԱՐՓԻՆ. ἐπταφαής septem partibus lucens, micans Արփիափայլ եօթնեակ պայծառութեամբ. եօթնալոյս. եօթնանշոյլ. (ըստ եօթնեակ շնորհաց հոգւոյն). (Ես. ՟Ժ՟Ա. 2։)
Եօթնարփեան շնորհօք, կամ ճառագայթիւք։ Զեօթնարփեան հոգւոյ զօրութիւնն։ Եօթնարփին շնորհաց. (Շար.։)
Եօթնակի յանցանօք շիջոյց յինքեան զեծթնարփի շնորհս հոգւոյն. (Եղիշ. դտ.։)
Աշտանակն՝ խաչն լուսոյ, եւ ի վերայ նորա գունդ վառեալ աստուածութիւնն եօթնարփի շնորհօք. (Յհ. իմ. եկեղ.։)
Եօթն անգամ կանգնումն ասաց սակս եօթնարփի շնորհացն. (Համամ առակ.։)
Խելամո՞ւտ իցես բազմաստեղացն, եօթնարփին շնորհացն հոգւոյն». տպ. եօթնարփեան. (Լծ. կոչ.։)
ԵՕԹՆԱՐՓԵԱՆ ԵՕԹՆԱՐՓԵՆԻ ԵՕԹՆԱՐՓԻ ԵՕԹՆԱՐՓԻՆ. ἐπταφαής septem partibus lucens, micans Արփիափայլ եօթնեակ պայծառութեամբ. եօթնալոյս. եօթնանշոյլ. (ըստ եօթնեակ շնորհաց հոգւոյն). (Ես. ՟Ժ՟Ա. 2։)
Եօթնարփեան շնորհօք, կամ ճառագայթիւք։ Զեօթնարփեան հոգւոյ զօրութիւնն։ Եօթնարփին շնորհաց. (Շար.։)
Եօթնակի յանցանօք շիջոյց յինքեան զեծթնարփի շնորհս հոգւոյն. (Եղիշ. դտ.։)
Աշտանակն՝ խաչն լուսոյ, եւ ի վերայ նորա գունդ վառեալ աստուածութիւնն եօթնարփի շնորհօք. (Յհ. իմ. եկեղ.։)
Եօթն անգամ կանգնումն ասաց սակս եօթնարփի շնորհացն. (Համամ առակ.։)
Խելամո՞ւտ իցես բազմաստեղացն, եօթնարփին շնորհացն հոգւոյն». տպ. եօթնարփեան. (Լծ. կոչ.։)
Եօթնարփին շնորհաց հոգւոյն ընդունարան գոլ. (Շար.։)
նշողեալ որպէս զլոյս. որ արձակէ յիւրմէ զնշոյլս. լուսածագ. արփիափայլ. գերամաքուր.
Շէկք եւ խատեաշքն կարմրաարփին. (Գր. տղ. յերուսաղէմ.։)
Զի մի օրն այն է աներեկ եւ անվախճան, համապայծառ եւ անստուեր արփիական։ Թագազարմից լուսերամին՝ համապայծառ է պանծալին. (Շ. իմ. եղակ. եւ Շ. առ մխիթ.։)
Տերեւս ձիթենեաց տարածանեն ընդ ոտիւք, ընդ ոտիւք մաքրողին մաքրինաճեմ հրարփին. (Նար. տաղ.։)
Արեգակն զչորրորդ եւ զմիջոցագոյն գօտին զարփին վիճակեցաւ. (Շիր.։)
Ի մսապատ գեղ պատկերաւոր, ըստ արփիաբնակ խմբին լուսաւոր. (Նար. մծբ.։)
Որպէս Շըրջանակ արեգակնային. պարունակն արեւու. որ եւ ԱՐՓԻ, ԵԹԵՐ ՎԵՐԻՆ.
Արփիական լուսով զարդարեալ.
Արփիաճաճանչ ականն արեւու. (Նար. յիշ.։)
Այգ արփիասկիզբն աստեղն առաւօտին. (Նար. կուս.։)
ԱՐՓԻԱՎԱՌԵԱԼ. Վառեալ արփային լուսով.
արփիավառեալ քո քաղաք շինեալ (զերկինս). (Գանձրն.։)
Արփիացնցուղ ցօղ. (Նար. ՟Գ։)
ԱՐՓԻԱՓԱՅԼԵԼ. Լուսափայլել. պայծառանալ.
ուստի արփիափայլեալ հեթանոսք՝ մերկացան զառաջին զսերական խոշորութիւնն. (Զքր. կթ.։)
Երիւք յայտնեալ, կամ երիցս լուսափայլ. երեքարփին. եռալոյս. երեքանձնեան.
Զանազանեալ յեօթն տեսակս. եօթնարփին.
Զարդափայլեալ պսակեաց զքեզ Քրիստոս։ Որ ի սկզբան զարդափայլեալ յօրինեաց զաշխարհս։ Արփիահրաշ քան զարեգակն զարդափայլեցաւ։ Ծաղկօք զուարճացեալք զարդափայլէին գագաթունք ծառոցն։ Դաշտք համօրէն զարդափայլեալ պայծառանան. (Զքր. կթ.։)
Զարդափայլեալ պսակեաց զքեզ Քրիստոս։ Որ ի սկզբան զարդափայլեալ յօրինեաց զաշխարհս։ Արփիահրաշ քան զարեգակն զարդափայլեցաւ։ Ծաղկօք զուարճացեալք զարդափայլէին գագաթունք ծառոցն։ Դաշտք համօրէն զարդափայլեալ պայծառանան. (Զքր. կթ.։)
Շէկք եւ խատեաշքն կարմրաարփին. (Գր. տղ. յերուսաղէմ.։)
Հրաշալի ցուցեալ որպէս զարեգակն. արփիագեղ. արփիափայլ.
cf. ԱՐՓԻԱԴԱՐԴ.
Երկին նոր՝ երկին լոյս՝ արփիազարդեալ. (Նար. տաղ եկեղ.։)
Ունօղ զեօթն մասունս. եւ Եօթնարփի. եւ Բազմապատիկ.
Ուր են աստեղք եօթն, որպէս կամարք մոլորակաց. զի եւ ըստ հելլենացւոց եօթնարփի ասին եօթն գօտիք երկնից. կամ ուր են բազմութիւնք աստեղաց, որպէս հաստատութիւնն. կամ Բազմալոյս, պայծառազարդ իմանալի օրինակաւ, որպէս լուսեղէն խորան արքայութեան երկնից.
Ճառագայթաձեւ եւ արփիական փայլմամբ։ Արեգակնահրաշ ճառագայթաձեւս։ Լուսաւոր ճառագայթաձեւ վարդապետութեամբ. (Զքր. կթ.։ Արծր. ՟Ե. 6։ Վրք. ոսկ.։)
Պայծառազգեստ պսակեալ արփիափայլ հրաշիւք. (Խոր. վրդվռ.։)
Ի փայլատակմանէ աստուածութեանն սարսափեալ՝ թեւասքողեալ ծածկէին զերեսս իւրեանց։ Պսակ յոգնանկար յարփից եօթանց փայլատակման. (Պրոկղ. ներբ. ղկ.։ Նար. կուս.։)
Շուրջ զերկրաւս օդ յարփին տեղիսն առաւելազեղու. (Բրս. ծն.։)
φαιδρός nitidus, splendidus, hilaris, luculentus Զուարթագին ճաճանչեալ. գեղափայլ. գեղանշոյլ. զուարթալոյս. արփիափայլ.
Ծմակեցուցեալ զերբեմն արփիափայլս հոգի. (Մագ. ՟Հ։)
Տենչամք արեգակնային եւ արփիականն բաղկացուցանելոյ զյոքնականն կարեւորութիւն. (Մագ. ՟Ի՟Ե։)
Յերկեղալի հիահրաշութենէ արփիափայլ ճառագայթից։ Զտեսիլ անճառ ճառագայթի հիահրաշութեան։ Յերկնաւոր հիահրաշութենէդ. (Բենիկ.։)
Ի վեցերորդ ժամու նսեմացուցնէ զոսկէճաճանչ ճառագայթսն։ Զարփիափայլ ճառագայթս արեգականն խաւարաւ նսեմացոյց. (Զքր. կթ.։)
Եւ մեք պայծառազուարճ համարձակութեամբ՝ երկրային պարուքս ընդ արփիափայլ սեռիցն պարակցեալ. (ՃՃ.։)
Voir tout