Jupiter, Jove.
Թագաւորութիւն լութանի, երդնլով յարամազդ եւ եթէ այլ ոմն երբէք իշխանութիւն լուծեալ է, ո՛չ ի ձեռն այլոյ ուրուք, այլ ի ձեռն ինքեանց նոցունց. (Պղատ. օրին. ՟Գ։)
Ովարիստէսն (յն) ըմպակից եւ խաղակից նշանակէ գոլ Արամազդայ. (Պղատ. մինովս.։)
Ովարիստէսն ըմպակից եւ խաղակից նշանակէ գոլ արամազդայ. (Պղատ. մինովս.։)
Ումեմն համազգին արամազդ վկայ, եւ ումեմն օտարականն արամազդ. (Պղատ. օրին. ՟Ը։)
Յունարէն դիոս թարգմանի, եւ հայերէն արամազդ. (Եւս. քր.)
Որմզդի՝ այսինքն արամազդայ ազն կամ պաշտօնեայ. դիւցազն. մոգ. գիտակ դենին, կրօնիւք պարսիկ. (որպէս եւ մէզիտ ՝ ըստ պրս. է կիրթ յաղանդն, որպէս ծծեալ զամենայն ուսումն դենին. իսկ մազտէեսնան է որմզդապաշտ)
Զդիոնիսոս ասեն, թէ այգեաց շահապետ է. եւ զաթենան՝ թէ ձիթենեաց, եւ զմայրեկնասն ամենայն ծառոց շահապետս կոչեն. (Ոսկ. ես.։) (Մայրեկնաս, ըստ յն. մորիոս արամազդ՝ էր շահապետ նուիրական ձիթենեաց)։
Ոչ չարահաւ կարծեմ ասել (զաղեքսանդրէ), որք ասեն՝ թէ արամազդայ որդի է, այլեւ ոչ որք ամովնայն ասեն. (Պտմ. աղեքս.։)
Ոչ արամազդեանն կաղնին պառաւեալ տայր պտուղ. (Մագ. ՟Կ՟Ը։)
Վերնագոյնն՝ երեւակն, համանգամայն եւ կռոնոսի կոչեցեալ բոլոր, եւ յետ այնմիկ փայիթոն, եւ արամազդայ ասացեալ. ապա հրատն. . . ապա արեգակնն. (Արիստ. աշխ.։)
ՈՒՌԿԱՆՈՍ որ եւ Բառկանոս. Բառ լտ. վուլգանուս. ըստ յն. հեփեստոս. Չաստուած հրոյ եւ դարբնաց. հրաբուղխ լեառն. վառարան կիկղոպայց դարբնացն շանթառաք արամազդայ ըստ քերթողաց.
Նշանակէ զուգակից Արամազդայ գոլ զՄինովս. (Պղատ. մինովս.։)
Ζεύς սեռ. Διός Juppiter սեռ. Jovis. (Որպէս թէ թնգ լուսնի՝ գեր ի վերոյ քան զնա, կամ լուսնովն թագազարդ. ըստ Հին բռ. լուսակիր, կամ լուսաւոր) Մին ի մոլորակաց բարձրագունից՝ լուսանշոյլ յետ արուսեկի. որ եւ ի կարդս դից հեթանոսաց իբր թագաւոր եւ հայր չաստուածոց. այն է արամազդ կամ զեւս.
Հիւրասէր որմզդական դիցն վանատրի. իմա՛ արամազդայ կամ դիոսի՝ որ կոչիւր հիւրասէր կամ վանատուր։
Եթէ արամազդ ճարտասան է, եւ արհեստ այս է ամենագեղեցիկ. (Պղատ. մինովս.։)
Երդնում յԱրամազդ, եւ յաղթակիր Աստուածսն ամենայն. (Պտմ. աղեքս.։)
Եւ զբեղայն ասեն, որ յունարէն Դիոս թարգմանի, եւ հայերէն Արամազդ. (Եւս. քր. ՟Ա։)
ՈՒՌԿԱՆՈՍ որ եւ ԲԱՌԿԱՆՈՍ. Բառ լտ. վուլգանուս. ըստ յն. հեփեստոս. vulcanus Ἤφαιστος . Չաստուած հրոյ եւ դարբնաց. հրաբուղխ լեառն. վառարան կիկղոպայց դարբնացն շանթառաք արամազդայ ըստ քերթողաց. էտնա, մօնճիպէլլօ եւ վէսուբ եւ այլն.
Հերակլէս յարամազդայ եւ յաղկմենեայ սերմանեցաւ. (Պտմ. աղեքս.։)
cf. ՎԱՆԱՏՈՒ. մանաւանդ որպէս մակդիր արամազդայ դիոսի՝ եւ այլոց դից, զի առ մեհենիւք նոցա կայր օտարանոց.
Յորջորջեալն յանուն վռամայ պարսկի. (հուր անշէջ վառելի ըստ պարսից դենի). որ եւ Որմզդական ասի յանուն որմզդի կամ արամազդայ.
ՏԻՏԱՆ ՏԻՏԱՆՔ, ՏԻՏԱՆԵԱՆ ՏԻՏԱՆԱՑԻՔ որպէս յն. դիդան, դիդանէս . τιτάν, τιτάνες titan, -nes. gigas, gigantes. եբր. Ռափա, ռափայիմ կամ ռափայինք, ռափացիք. այսինքն հսկայ, հսկայք. որպէս Քամ, մանաւանդ Նեբրովթ կամ Բէլ թոռն նորա, քանանացիք։ Ըստ առասպելաց՝ Տիտան ասի արեգակն, եւ տիտանեանք՝ թշնամիք նորա որդիք երկնի եւ երկրի՝ յարամազդայ գետնասուզեալք, այսինքն դեւք, որպէս եւ հսկայք շինօղք աշտարակի.
տեասեալ զտիտանեանն զկայն վիթխարի եւ աշխոյժ, զգերամբարձեալն մարմնոյն տրամադրութեամբ՝ աստուածօրէն իմն պատուով պատուեցին, նեբրովթ կոչելով, բէղ, բահաղ, դիոս, որմըզդ, արամազդ. (Յհ. իմ. պաւլ.։)
Օտարասէր, եւ դարմանիչ աղքատաց։ Մարդասէր եւ օտարասէր։ Արամազդայ օտարասիրին մեհեան շինէր. (Ղեւոնդ.։ Մագ. ՟Ժ՟Դ։ Եւս. քր. ՟Բ։)
Իբր Արամազդական. որ եւ ՈՐՄԶԴԱԿԱՆ. դիոսական. ուստի ԱՐՄԱԶԴԱԿԱՆ ՔԱՂԱՔ է ըստ յն. դիոսպօլիս.
Եւ առեալ հեփեստեայ զարջառահատ տապարն, եւ հերձեալ պատառէր զգլուխն արամազդայ. (Նոննոս.։)
ԴԻՈՍԿՈՒՐԱՑԻՔ ԴԻՈՍԿՈՒՐՔ. Διόσκουροι, Διόσκοροι Dioscuri, Jovis filli, Castor et Pollux որ ի գիրս Փիլոնի յղ. ՟ժ. բան. Արամազդայ մանկունք թարգմանին. Երկուորեակ եղբարք՝ որդիք դիայ, կաստոր եւ պողիկեւտիս, յաստեղս դասեալք։
δίθυρος biforis որ եւ ԵՐԿԴՈՒՌՆ. Որոյ դուռն է կրկին, ունօղ զերկուս դրունս։ Իսկ ԵՐԿԱԴՈՒՌՆ ՄԵԾԱՎԵՐՋ՝ է անուն տաղի առ հելլենս ի պատիւ դիոնիսոսի չաստուծոյն՝ ըստ առասպելեաց երկիցս ծնելոյ՝ ի սեմեղէ, եւ ի կողէն արամազդայ. διθύραμβος dithyrambus, genus carminis in honorem Bachi
Կարէ զանազանապէս հիւրընկալն ... հիւրընկալին հետեւելով արամազդայ. (Պղատ. օրին. ՟Ե։)
Պատուելով զհիւրընկալն զեւս (զարամազդ). (անդ. ՟Ժ՟Բ։)
Ասեն արամազդայ հովանանալ ընդ կաղնեաւն դոդանայ. (Նչ. եզեկ.։)
Որմզդական դիցն ողոմպիացւոց. յն. օլի՛մբիօս տէ՛ւս. այսինքն ողոմպիական զեւս կամ արամազդ։
Ովարքն՝ բանք են. եւ ովարիստէսն՝ զուգակից է բանիւք. եւ են ոմանք՝ որոց թուի թէ ովարիստէսն ըմպակից եւ խաղակից նշանակի գոլ արամազդայ. (Պղատ. մինովս.։)
ՈՐՄԶԴԱԿԱՆ ՔԱՂԱՔ. Քաղաք յանուն դիոսի արամազդայ. որ ըստ յն. դիոսպօլիս.
ՈՐՄԶԴԱԿԱՆ ՀՈՒՐ, կամ ՄՈԼՈՐՈՒԹԻՒՆ, է Կրակապաշտութիւն պարսից, կամ կրակն պաշտեալ՝ որպէս մասն արեգական, կամ յորմզդէ ումեմնէ թագաւորէ սահմանեալ, որ եւ վռամական կոչի. եւ կամ որպէս Շանթ արամազդայ.
ՈՐՄԶԴԱՊԷՍ ԽԱՂ. Խաղ որպէս ի պատիւ արամազդայ.
ՏԻՏԱՆ ՏԻՏԱՆՔ, ՏԻՏԱՆԵԱՆ ՏԻՏԱՆԱՑԻՔ որպէս յն. դիդան, դիդանէս . τιτάν, τιτάνες titan, -nes. gigas, gigantes. եբր. Ռափա, ռափայիմ կամ ռափայինք, ռափացիք. այսինքն հսկայ, հսկայք. որպէս Քամ, մանաւանդ Նեբրովթ կամ Բէլ թոռն նորա, քանանացիք։ Ըստ առասպելաց՝ Տիտան ասի արեգակն, եւ տիտանեանք՝ թշնամիք նորա որդիք երկնի եւ երկրի՝ յարամազդայ գետնասուզեալք, այսինքն դեւք, որպէս եւ հսկայք շինօղք աշտարակի.
տեասեալ զտիտանեանն զկայն վիթխարի եւ աշխոյժ, զգերամբարձեալն մարմնոյն տրամադրութեամբ՝ աստուածօրէն իմն պատուով պատուեցին, նեբրովթ կոչելով, բէղ, բահաղ, դիոս, որմըզդ, արամազդ. (Յհ. իմ. պաւլ.։)
Ի ժամանակի դիցն ամանորաբեր նոր պտղոց տօնին հիւրընկալ դիցն (Արամազդայ) վանատրի. (Ագաթ.։ (ուր յն. ի ժամանակաց նորոցն յերախայրիս պտղոց։))
որպէս ամպաբեր, կամ ըստ յն. ամպայարոյց, մակդիր Արամազդայ. որ եւ ասի դիոս՝ շանթառաք չաստուած νεφεληγερέτης ζέυς nubes excitans Juppiter որ եւ fulgurator, fulminans, tonans, altitonans.
Կործանեաց զամպրոպային պատկերն Արամազդայ. (Խոր. ՟Բ. 83։)
τυραννοκτόνος tyrannicida Սպանօղ բռնաւորի, մակդիր արամազդայ.
Ասէ զՄինովս զուգաւորիլ իննամսեայ ժամանակաւ ընդ Արամազդայ բանիւն, եւ ուսանիլ. (Պղատ. մինովս.։)
Քաղաքին պարտ է շինել ... Երկոտասան տունս դնելով յառաջագոյն արամազդայ եւ աթենայ տաճար, ծայրաքաղաք անուանելով. (Պղատ. օրին. ՟Ե։)
ὁλυμπικός olympicus, olympiacus. Սեպհական խաղուց՝ որ յողիւմպիտ, կամ խաղացողաց, կամ դիոսի ողիւմպեան կոչեցելոյ, այսինքն արամազդայ՝ յորոյ ի պատիւ էր խաղն, որ եւ ասի որմզդական, եւ ողոմպիացի.
Ղէոնիդէս ի չորս ողոմպիադս առ երկոտասան պսակս ողոմպիականս։ Զողոմպիականն մենամարտիկ (այսինքն մենամարտութիւն) կռուեցաւ։ Ի տաճարին զարամազդայ ողոմպիական (կամ ողոմպիականի) պատկերն կանգնէր. (Եւս. քր.։)
ԱՄԱՂԹԵՂՋԻՒՐ գրի կարճելով եւ ՄԱՂԹԵՂՋԻՒՐ. Անուն միոյ ի դստերաց Յովբայ։ (Յոբ. ՟Խ՟Բ. 14։) Այլ ըստ քերթողաց՝ եղջիւր ամաղթեան, որպէս թէ եղջիւր ամաղթեայ՝ այծոյ կաթնատուի Արամազդայ, նշանակ առատութեան կամ ճոխութեան. եւ ըստ եբր. եղջիւր ծարրոյ՝ որպէս անօթ սնգուրի, նշանակ գեղոյ. ἁμαλθαίας κέρας amaltheae cornu, amalthea
Վասն յերեսաց արժանատես եւ պայծառափայլ գոլոյ՝ զԲառնաբաս (Արամազդ կոչէին). (Ոսկ. գծ.։)
Ասէ ցնա արամազդայ տաճարայարդարն (կամ տաճարայարդարն). (Պտմ. աղեքս.։)
ԴԻՈՍԿՈՒՐԱՑԻՔ ԴԻՈՍԿՈՒՐՔ. Διόσκουροι, Διόσκοροι Dioscuri, Jovis filli, Castor et Pollux որ ի գիրս Փիլոնի յղ. ՟ժ. բան. Արամազդայ մանկունք թարգմանին. Երկուորեակ եղբարք՝ որդիք դիայ, կաստոր եւ պողիկեւտիս, յաստեղս դասեալք։
Հերա ծնիցելոցն յարամազդայ նախանձախնդիր էր. (այսինքն ընդդէմ օտար զաւակաց առնն). (Նոննոս.։)
Ասէ ցնա արամազդայ տաճարայարդարն (կամ տաճարայարդարն). (Պտմ. աղեքս.։)
Որպէս թէ Աշխարհ արամազդայ. ընթերցեալ ի յն. դիօգո՛սմօս, ուր գրելի էր տիագօ՛սմոս, այսինքն զարդ, կարգ.
Զմի ի շարագրածացն իւրոց, այն որ կոչի մեծ արամազդաշխարհ. եւ այլն. (Փիլ. նխ. ՟բ.։)
Առ ի յարամազդայ ջուրցն (անձրեւաց) ... օգտութիւն հոսելով ի բարձանց ... զարտահոսութիւնսն սոցա խափանելով շինուածովք իսկ, եւ խորափտիւք. (Պղատ. օրին. ՟Զ։)
Ձիասպանութիւնս զենլով արամազդայ եւ պիսիդոնի. (Պտմ. աղեքս.) որպէս յն. ἰπποθυτέω equum sacrifico, immolo.
Մինոսի գնալով առ հօրն (այսինքն Արամազդայ) յամենայն ժամ զուգաւորութիւն ի ձեռն իննամեայ ժամանակի։ Հասիր առ ասացելոցն ի ձէնջ բարի արանց զուգաւորութիւնն. իսկ ի չարացն զուգաւորութենէն անդառնալի՛ իսկ փախիր. (Պղատ. օրին. ՟Ա. ՟Թ։)
Յաղագս արամազդայ ասի, թէ արծուի լեալ՝ յափշտակէ զգանիւմեդէս մանկատռփութեամբ. (Նոննոս.։)
Արամազդ շանթահարութեամբ եկէզ զնա. (Նոննոս.։)
Իբրու ճարտասանի ելոյր արամազդայ. (Պղատ. մինովս.։)
Յարւոյն արամազդայ. (Ագաթ.։)
Ի վերայ ազգաբանութեանցն՝ ի մի տարեալ հանեն՝ ե՛կ բե՛ր ասել, յարամազդ սկիզբն. (Պորփ.։)
յարեւելից կողմանէ քաղաքին լիր արկեալ՝ մեծացոյց զքաղաքն։ Լիր արկեալ միջի տեղւոյն՝ խառնէր ի քաղաքն։ Սա արկ լիր անջրպետութեան, որ ընդ քաղաքն եւ ընդ մեհեանն արամազդայ էր. (Եւս. քր. ՟Ա։)
ՈՐՄԶԴԱՊԷՍ ԽԱՂ. Խաղ որպէս ի պատիւ արամազդայ.
Տիրական գօտի կոչեցեալն շուրջ զարեգակամբն երեւեցաւ զօրն ամենայն. (Մարթին.։) cf. ԱՐԱՄԱԶԴԱՅ ԳՕՏԻ։
ԴԻՈՍ կամ ԴԻԱ. Բառ յն. Ζεύς, δεύς սեռ. Διός հյց. Δία Jupiter, Jovis որ եւ Զեւս. Արամազդ հայր չաստուածոց համարեալ.
Է շիրիմ ինչ ի կրիտէ, զոր ասեն նոքա դիա. զոր հայք արամազդ կոչեն. (Ոսկ. տիտ.։)
Բեղոս (որ եւ բէլ, կամ բահազ՝) յունարէն դիոս, հայերէն արամազդ, պարսկերէն որմիզդ. (Շիր. քրոն.։)
ԶԵՒՍ որ եւ ԴԻՈՍ. cf. ԱՐԱՄԱԶԴ։
Ζῆνα, Δία հոլով յն. այսինքն Զզեւս. զդիոս. այս է զԱրամազդ։ (Արիստ. աշխ.։)
Արամազդ զսա կամեցեալ պատուհասել եդ արծուի ուտել զլերդ նորա. (Նոննոս.։)
Զարամազդ առասպելաբանէ, եւ զհէռա։ Ի ձեռն միջնորդութեան հեռիայ։ Հէրայ որպէս վերատեսուչ գոլով լծակցութեան. զի հէրայ ըստ նոցա օդ է. (Նոննոս.։)
Զարամազդ երկնից ասել արարիչ, եւ զհեռաս օդոյ. (Սարգ. ՟բ. պետ. ՟Բ։)
Ովարքն՝ բանք են. եւ ովարիստէսն՝ զուգակից է բանիւք. եւ են ոմանք՝ որոց թուի թէ ովարիստէսն ըմպակից եւ խաղակից նշանակի գոլ արամազդայ. (Պղատ. մինովս.։)
Յեօթն բագինս մեհենիցն։ Բագին Անահտական պատկերին, կամ դիցն Արամազդայ. (Ագաթ.։)
Գոռայր եւ հակառակէր ընդ արամազդայ զօրութեան։ Կռուոյ վասն նոցին իրաց գոռալոյ. (Եւս. քր. ՟Ա։)
Իսկ եթէ բէլ հրամանատու արամազդայ իցէ, զիա՞րդ իցէ՝ զի արամազդ ի գօտւոյ իւրմէ խաշիցի հրամանաւ բելայ. (Արծր. ՟Ա. 1։)
Էր կաղնի մի սրբազանեալ զեւսի. (եւ այլն.) անդ. ըստ յն. այսինքն դիոսի կամ արամազդայ կաղնի։
Սակս կաղնւոյս արքայական կամիմք իմաստասիրել զախորժելիսն քեզ։ Ո՛չ արամազդեան կաղնին պառաւեալ՝ տայր պտուղ. եւ ո՛չ կաղնին տրովադական, կամ տիւռենացին կաղնի. այլ՝ մամբրէին, եւ որ ի նմանէն մեզ պտուղ ընդձեռէ ձջր շնորհի. (Մագ. ՟Կ՟Ը։)
Զարամազդ երկնից ասել արարիչ, եւ զհեռաս օդոյ. (Սարգ. ՟բ. պետ. ՟Բ։)
Զարամազդ առասպելաբանէ, եւ զհէռա։ Ի ձեռն միջնորդութեան հեռիայ։ Հէրայ որպէս վերատեսուչ գոլով լծակցութեան. զի հէրայ ըստ նոցա օդ է. (Նոննոս.։)
Ոմանք հրկէզ լինէին։ Արամազդ հրկէզ գոլով ի կրետէս կղզւոջ անկեալ կայ. (Ճ. ՟Ա.։)
Կիկղոպայքն փայլատակունս եւ շանթս հրացանս արամազդայ մարտուցելոյ ընդ տիտանացիսն՝ նպաստ ի կռիւ լինէին. (Եւս. քր. ՟Ա։)
՛ախելով արկանէր ընդ սաղաւարտն եւ ընդ ճակատն ի ներս յուղիղն (այսինքն յուղեղն)։ Ուղիւղ գլխոյ եւ ոսկերաց։ Եօթնեակն՝ աթենա կուսածին յուղւոյն (այսինքն յուղղոյն) արամազդայ. (Պիտ.։ Արիստակ. գրչ.։ Մագ. ՟Ը։)
Ճեմարանքն աղօթէին, Զեւ՛ս (այսինքն արամազդ) տեղա՛ ի մեզ փորձութիւն. (Սահմ. ՟Թ։)
ՏԻՏԱՆՔ, նաց ՏԻՏԱՆ ՏԻՏԱՆՔ, ՏԻՏԱՆԵԱՆ ՏԻՏԱՆԱՑԻՔ որպէս յն. դիդան, դիդանէս. τιτάν, τιτάνες titan, -nes. gigas, gigantes. եբր. Ռափա, ռափայիմ կամ ռափայինք, ռափացիք. այսինքն հսկայ, հսկայք. որպէս Քամ, մանաւանդ Նեբրովթ կամ Բէլ թոռն նորա, քանանացիք։ Ըստ առասպելաց՝ Տիտան ասի արեգակն, եւ տիտանեանք՝ թշնամիք նորա որդիք երկնի եւ երկրի՝ յարամազդայ գետնասուզեալք, այսինքն դեւք, որպէս եւ հսկայք շինօղք աշտարակի.
տեասեալ զտիտանեանն զկայն վիթխարի եւ աշխոյժ, զգերամբարձեալն մարմնոյն տրամադրութեամբ՝ աստուածօրէն իմն պատուով պատուեցին, նեբրովթ կոչելով, բէղ, բահաղ, դիոս, որմըզդ, արամազդ. (Յհ. իմ. պաւլ.։)
Տուն (կամ յանուն) արամազդայ եւ աստղկայ մեծարէին. քանզի վառէին զկերակն քոյրն, եւ զաղբիւրն եղբայրն. (Խոր. պտմ. հռիփս.։)
ἷρις iris (իբր Ծիր ածեալ, ածօղ. եւ այն՝ որպէս ծիրանազարդ) որ եւ կոչի ԳՕՏԻ ԱՐԱՄԱԶԴԱՑ. եւ ըստ սուրբ գրոց՝ ԱՂԱՂՆ ԱՍՏՈՒԾՈՅ. Կամար սքանչելի եւ բազմագունի երեւեալ յօդս յընդհանրմանէ ճառագայթից արեգական ի ցօղագին ամպս. Ծիրանի գօտի, կանանչ կարմիր գօտի, երկան գօտի, անանակ ՝ (որպէս թէ աղեղնակ).
ԿՌՈՆՈՍ կամ ԿՐՈՎՆ. Բառ յն. գռօնոս. Κρόνος Saturnus. (լծ. χρόνος tempus. ժամանակ, տարի) գրի եւ ԿՐՕՆՈՍ. Բարձրագոյնն յեօթն մոլորակաց, որ ի մեզ Երեւակ ասի. միանգամայն եւ անուն չաստուծոյ, որ համարեալ է հայր դիոսի, այսիննքն արամազդայ հօր չաստուածոց, եւ որդի ուռանոսի՝ այսինքն երկնից. նկարի որպէս ծեր որկորեայ՝ կերօղ ծննդոց իւրոց, վասն զի ժամանակն ծախէ զամենայն. (վասն որոյ կոչի ի լտ. սադու՛ռնուս, որպէս շատացեալ, յագեալ) զուհէլ, զօհալ, քէյվան.
Իսկ զորս վասն կռոնոսի եւ արամազդայ պատմութիւնք իցեն, ամաչեմ ասել. (Սարգ. ՟ա. պ. ՟Թ։)
Փայլատակունս եւ շանթս հրացանս արամազդայ. (Եւս. քր. ՟Ա։)
Մեծակնդ արամազդ. (Պղատ. օրին. ՟Զ. ի Հոմերոսէ։)
Մինովս՝ կենդանի (կամ Զեւսայ) ունելով նշանակ, որով եւ քաղաքաց թագաւորէր. եւ առ ասէ զարամազգայ նշանակն, ոչ այլ ինչ, քան եթէ զխրատն զարամազդայ, ըստ որում ուղղէր զԿրետէ. անդ։ Իսկ իբրեւ Ձող կանգնեալ՝ տե՛ս ի ՟ա. նշ։
Բառ պ. որմըզդ, հիւրմիւզդ. տե՛ս բռ. յտկ. ան. որպէս անուն մարդոյ, կամ թագաւորի. եւ մանաւանդ որպէս Արամազդ՝ հայր չաստուածոց. դիոս. զեւս. Ζεύς, Διός Jupiter, Jovis.
Յարւոյն Արամազդայ, յԱնահիտ տիկնոջէ, եւ ի քաջն Վահագնէ. (Ագաթ.։)
Լուռ եղէց փարթար զարամազդայ ի կարապն փոփոխութիւն.. . գոնեայ Աստուած մի՛ անուանեսցի. (Կոչ. ՟Զ։)
Ամպաբեր աստուածս ասէ զինքն Արամազդ. (Նոննոս.) ըստ յն. ամպայարոյց. νεφεληγερέτης nubs excitans, cogens է մակդիր Արամազդայ։
Ասէին արտաքինքն զաթենայէ, եթէ ի գլխոյն արամազդայ ծնաւ. (Սահմ. ՟Ժ՟Դ։)
Փո՛րձ արա յառաջագոյն դասել զգովասանն (կամ զգովասանականն) արամազդայ. (Պղատ. օրին. ՟Ա։)
Զաստերովպէս եւ զբռովնտէս զդարբնիչսն արամազդայ. (Նոննոս.։)
Տե՛ս բռ. յտկ. ան. պ. որմըզդ. յն. զեւս կամ դիոս. լտ. իու՛բբիդէռ, սեռ. էօ՛վիս. հայր անուանեալ աստուծոց.
Զբեղայն ասեն, որ յունարէն դիոս թարգմանի, եւ հայերէն արտմազդ. (Եւս. քր. ՟Ա։)
ԱՐԱՄԱԶԴԱՅ ԳՕՏԻ. Ծիածան. ծիրանի գօտի.
Ասէ դնել զաղեղն իւր յամպս. ոմանք կարծեն աղեղն ասել զի յոմանցն կոչեցեալ արամազդայ գօտի, ի ձեւոյն զհաստատուն նշանակն առեալ վասն ծիածանին։ Մրմազդայ գօտիդ է արեգակնային ճառագայթիցն երեւոյթ ի գէջ յամպ։ Ոչն երբէք արամազդայ գօտւոյ ի գիշերի երեւել. (Փիլ. լին. ՟Բ 64։)
Զաղեղն իմ եդից յամպս, որ է ծիածանդ. զոր ասացին որդիք տարրապաշտիցն գօտի արամազդայ. (Արծր. ՟Ա 1։)
ԱՐԱՄԱԶԴԱՑ (աստղ, մոլորակ). Լուսնթագն. յն. զեւս, սեռ. դիօս. լտ. իու՛բբիդէռ, էօ՛վիս
Յետ այնմիկ՝ փայթոն, եւ արամազդայ ասացեալ ... Արամազդա՛յն. (Արիստ. աշխ.։)