Other definitions containing this entry
ՓԻԼԱՔ ՓԻԼԱՔՍ. Բառ յն. ֆիլաքս. φύλαξ custos, conservator. Պահապան. եւ յաստեղատունս՝ Արջապան, կամ պահապան արտեմեայ՝ հայկ.
Զաստեղատունս շրջաբերեն, որ փիլաքս ասեն. (Տօնակ.։)
Ի վերայ այրեցածին ասին երկոտասան աստեղատունքն. (Շիր.։)
Անկումն աստեղ, այս ինքն ծածկումն լուսափայլ աստեղն՝ մեծ շուն կոչեցելոյ ի վայր քան զաստեղատունն Հայկայ, աներեւութանալով ի մերձենալ արեգական, եւ անդէն ի հեռանալ նորին ի վեր երեւելով. որ յայնժամ ԵԼԱՍՏԵՂ ասի.
Կոյս կենդանակերպն. աստեղատուն կուսի.
cf. ԱՍՏԵՂԱՏՈՒՆ.
Որոց մի է աստեղատուն. որ ունի զնոյն համաստեղութիւն ընդ այլում։ (Շիր.։)
ԾՆՆԴԱԲԱՇԽ ԾՆՆԴՈՑՔ. ԾՆՆԴԱԲԱՇԽ ԲԱԽՏ. ԾՆՆԴԱԲԱՇԽԱԿԱՆՆ. ԾՆՆԴԱԲԱՇԽՈՒԹԻՒՆ. cf. ԾՆՆԴԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ. ըստ ՟բ նշ. այսինքն Աստեղաբաշխութիւն ախտարական. ախտարք. եւ Արհեստ աստղահմայութեան. եւ Դիրք աստեղաց ի ժամանակի ծննդեան ուրուք. եւ Կարգ ծննդեան կենդանեաց մտածեալ ըստ նմանութեան կենդանատեսակաց մտածելոց յաստեղատունս. γένεσις genitura, positus caeli tempore nativitatis եւ այլն.
Յատուկ անուն՝ կարգեալ յաստեղատունս։ (Շիր.։)
Արեգակն զյեղյեղմունս ժամանակաց գործէ՝ փոխելով յաստեղատունսն. (Պիտ.։)
ζώδιον signum celeste in zodiaco. որ եւ կենդանատեսակ. Կենդակ. Կենդանակ. այսինքն Աստեղատուն ի կերպարանս կենդանւոյ իրիք նշանակեալ աստեղաբաշխից, որպէս Խոյ, Ցուլ, եւ այլն, թուով երկոտասան, ի վերայ զոդիակոս կոչեցեալ գօտւոյ երկնից, ընդ որ խաղայ արեգակն ամսոյ յամիս.
Աստեղատունքն ի շաւիղս օդաւարութեան ոչ զմիմեամբք ելանեն. (Տօնակ.։)
ԾՆՆԴԱԲԱՇԽ ԾՆՆԴՈՑՔ. ԾՆՆԴԱԲԱՇԽ ԲԱԽՏ. ԾՆՆԴԱԲԱՇԽԱԿԱՆՆ. ԾՆՆԴԱԲԱՇԽՈՒԹԻՒՆ. cf. ԾՆՆԴԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ. ըստ ՟բ նշ. այսինքն Աստեղաբաշխութիւն ախտարական. ախտարք. եւ Արհեստ աստղահմայութեան. եւ Դիրք աստեղաց ի ժամանակի ծննդեան ուրուք. եւ Կարգ ծննդեան կենդանեաց մտածեալ ըստ նմանութեան կենդանատեսակաց մտածելոց յաստեղատունս. γένεσις genitura, positus caeli tempore nativitatis եւ այլն.
ԾՆՆԴԱԲԱՇԽ ԾՆՆԴՈՑՔ. ԾՆՆԴԱԲԱՇԽ ԲԱԽՏ. ԾՆՆԴԱԲԱՇԽԱԿԱՆՆ. ԾՆՆԴԱԲԱՇԽՈՒԹԻՒՆ. cf. ԾՆՆԴԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ. ըստ ՟բ նշ. այսինքն Աստեղաբաշխութիւն ախտարական. ախտարք. եւ Արհեստ աստղահմայութեան. եւ Դիրք աստեղաց ի ժամանակի ծննդեան ուրուք. եւ Կարգ ծննդեան կենդանեաց մտածեալ ըստ նմանութեան կենդանատեսակաց մտածելոց յաստեղատունս. γένεσις genitura, positus caeli tempore nativitatis եւ այլն.
ՀԱՅԿ. Ὡρίων Orion, եբր. քէմիլ. ար. էննէսք. Աստեղատուն յերկինս՝ շքեղ եւ բազմապայծառ աստեղօք երեւելի, մերձ առ բազմաստեղս, առընթեր ունելով կամ առ ոտս եւ զշուն. վասն որոյ եւ հայկ կամ որիոն առ քերթողս համարեալ է որպէս գործակից անահտայ որսորդութեան. այլ ստոյգ եւս՝ բարձօղ կենաց առաջի բռնաւորին եւ աստուածամարտին բէլայ, այսինքն նեբրովթայ՝ որ կոչի որսորդ առաջի աստուծոյ.
Զցլէն ասեն (ախտարք), թէ ըստ նմանութեան ցլու զօրաւոր եւ անձնեայ է. (Շիր.) (այն է աստեղատունն ընդ հայկ եւ ընդ բազմաստեղս եռանկիւնի ձեւացեալ աստեղբք, որպէս երեւի եւ ճակատ ցլու հանդերձ կզակաւն)։
ԱՆԿԱԾ ԱՐԾԻՒ. ռմկ. ընկած արծիւ. Աստեղատուն արծուոյ՝ աներեւութացեալ եօթնեակ մի ի կարի մերձաւորութենէ արեւու, եւ անդրէն ի հեռանալն փոքր մի ի վեր երեւեալ.
ՊՈՒՐՃ, պրճեր, ըստ արտբացւոց ոճոյ՝ է Աստեղատուն զոդիակոսի եւ կենդանակերպ. պուրճ.
ՓԻԼԱՔ ՓԻԼԱՔՍ. Բառ յն. ֆիլաքս. φύλαξ custos, conservator. Պահապան. եւ յաստեղատունս՝ Արջապան, կամ պահապան արտեմեայ՝ հայկ.
Զաստեղատունս շրջաբերեն, որ փիլաքս ասեն. (Տօնակ.։)
Voir tout