cf. Փայլատակն.
ἁστραπή, ἁστραπαί fulgur, fulgura. Յոքնականն բառիցս Փայլատակն, եւ Փայլակն. (զի ոչ լինի ասել փայլակունք. ) փայլակներ.
Ձայնք եւ փայլատակունք։ Յաճախեաց զփայլատակունս իւր, եւ խռովեցոյց զնոսա։ Գնասցեն նետք կորովիք փայլատականց (այսինքն շանթք փայլական), եւ իբրեւ ի լայնալիճ աղեղանէ յամպոցն ոստիցեն ի նպատակս.եւ այլն։
Փայլատակունք ոչ եթէ այլուստեք են, եթէ ոչ ի բնութենէ հրոյ։ Ոչ զփայլատականց եւ ոչ զորոտմանէ, եւ ոչ զխաւարէ ճառէ։ Որք արժանիեն փայլատականց, եւ կայծականց։ Փայլատակունս, եւ շանթս հրացեալս. (Եզնիկ.։ Մանդ.։ Եւս. քր. ՟Ա։)
ՓԱՅԼԱՏԱԿՈՒՆՔ. φέγγος splendor λαμπάς fax. (իսկ իտ. lampa փայլակն. ) ἅνθραξ carbo (որ եւ ԿԱՅԾԱԿՆ, իբրու կայծ) μαρμαρυγή splendor vibrans. Փայլմունք. շողիւնք. ցոլք լուսոյ. ճառագայթք. կածկըլտուք, կայծեր։
Կայծակունք թօթափէին ի նոցանէ իբրեւ ի փայատականց պղնձոյ։ Ի փռնչելոյ նորա փայլատակունք հատանին։ Փայլատակունք հատան ի նմանէ։ Ճառագայթք հատանէին իբրեւ ի փայլատականց հրոյ.եւ այլն։
Ճառագայթատեսիլ լուսով շուրջանակի փայլատակունս ընդունել։ Որպէս զճառագայթս իսկ զգեցեալ այնպէս պայծառագոյն առնէ, ոչ յերկիր ծագեալ զփայլատակունս, այլեւ քան զերկինս ի վեր տարածեալ։ Բացեալ տեսանելեացն՝ փայլատակունս արձակէր լուսոյ. (Փիլ. լին. ՟Գ. 43։ Ոսկ. մ. ՟Ա. 15։ Ոսկ. յհ. ՟Ա. 11։)
Ի դուրս ոստչէին քաջ զրահաւորք որպէս ի փայլատականց ճառագայթք։ Փայլատակունք ի մերկապատեան վաղակաւորացն բազմութենէ հատանէին. (Խոր. ՟Գ. 37։ Յհ. կթ.։)
ՓԱՅԼԱՏԱԿՈՒՆՔ. κεραυνός fulmen. Շանթք, կայծակունք. կայծակներ.
Կազմէր փայլատականց նմանութիւնս։ Ի տուն նորա փայլատակունք տեղացին, եւ նա խարաշատեալ սատակէր։ Ներոնի մինչդեռ սեղան առաջի կայր՝ փայլատակունք անկան ի վերայ. (Եւս. քր.։)
Զմտա՛ւ ած, ո՛րչափ բարկութեան, քանի՛ փայլատականց (արժանի) գործս գործեմք. (Ոսկ. մ. ՟Բ. ՟Ժ։)
cf. ԲԱՐԿՈՒԹԻՒՆ։