to spin, to twist;
to weave, to plait;
to prepare, to form, to project, to design;
to cause, to produce, to excite;
to contrive, to machinate, to plot;
— զնենգութիւն, to weave plots or snares, to conspire, to plot, to lay snares;
դաւ —, to frame or plot a treacherous design, to hatch treason;
կործանումն —, to ruin, to cause the ruin of;
չարիս — ումեք, to meditate evil against a person, the ruin of;
— խորհուրդս չարութեան, to meditate gloomy, foul or heinous thoughts;
— անձին չարիս or զկորուստ, to contrive one's own ruin;
— նիւթ, to accumulate;
— զգործն, to undertake, to execute, to put into execution;
լրբենի սէր նորա մահ նիւթեաց նմա, his infamous passion cost him his life.
νήθω, νέω, νηέω neo, necto. Որպէս Նիւթագործել. մանել. ոլորել. հիւսել. հենուլ. (լծ. յն. լտ. նի՛թօ, նիէ՛օ, նէ՛օշ նէգդօ ). ռմկ. մանել, ոլրել, հուսել, փաթթել, փաթութել.
Ամենայն կին իմաստուն մտօք՝ նիւթէր ձենռօք իւրովք, եւ բերէր մանեալ։ Ի կարմրոյ մանելոյ, եւ ի բեհեզոյ նիւթելոյ։ Շուշանն վայրենի՝ ո՛րպէս աճէ, ոչ ջանայ, եւ ոչ նիւթէ.եւ այլն։
ՆԻՒԹԵԼ. առաւել նմանութեամբ, Իրակերտել զչար կամ բարի ինչ. περιπλέκω, συμπλέκω implico, complico, connecto τεκταίνω fabrico.
լեզու քո նիւթէր զնենգութիւն։ Ի սրտի իւրում նիւթէ զնենգութիւն։ Անիրաւութիւն ձեռք ձեր նիւթեն։ Մի՛ նիւթեր բարեկամի քում չարիս։ Որ նիւթէ զբարիս, խնդրէ զշնորհս բարութեան.եւ այլն։
Եկա՛յք առէք ի ձեզ զփոխարէնս սիրոյն, զոր նիւթեցէք (որպէս բրաբիոն) զուարթառատ սիրով. (Ոսկ. ի նեռն.։) cf. ՀԻՒԹԵԼ։
ՆԻՒԹԵԼ. παρασκευάζω, κατασκευάζω, συγκατασκευάζω praeparo, molior, nitor, probro, conscisco συρράπτω , ἁναπλάττω, σύστημι consuo, struo, comminiscor եւ այլն. Հայթայթել, որպէս թէ հիւթելով հիւթել. նօթճել. կազմել. պատրաստել. մեքենայել. հնարիլ. ջանալ. ճարտարել. յարմարել. յերիւրել. կարկատել. կցկցել. խոխոտել. պատճառել. առթել.
Այր բարկացօղ նիւթէ զկռիւս. (Առակ. ՟Ժ՟Ե. 18։)
Այսպէս ոչ ասաց, բայց յետհոյ նիւթէ զայս։ Տեսե՞ր, զի իրաւացի նիւթէ զվճիռն. (Ոսկ. յհ. ՟Բ. 15։)
Զոր եւ (զձեռնարկութիւնն) զմեղսն՝ նիւթէ հիւանդին զմահ. (Բրս. հց.։)
Նիւթեցին ի վերայ նորա պատճառս նենգութեան։ Բասիլիդէս նիւթեաց պիղծ աղանդին իւրոյ պատմութիւնս խոտորնակս։ (Անյայտ գիրք) նիւթեցան յոմանց ի հերձուածող մարդկանէ. (Եւս. պտմ.։)
Այլ ինքն վասակ զխաբէութեան ճանապարհն կազմեալ նիւթէր ի սրտի իւրում. (Փարպ.։)
Զսովորեալ չարութիւն նիւթէր։ Նիւթէ չարիս ի վերայ մերոյ աշխարհիս։ Կայսերքն նիւթելով զայդ՝ ետուն նմա զպատիւ. (Խոր. ՟Ա. 33։ ՟Բ. 81։ ՟Գ. 22։)
Որք արտաքոյ կանոնելոյս այլազգ նիւթեն եղբարց. (Կանոն.։)
Զայգի կամ զանգ յափշտակելով՝ նախանձ նիւթի։ յորմէ յաւիտենական կեանքն նիւթի. (Լմբ. առակ.։)