source, gush, eruption;
emission, spiration, proceeding, emanation.
ԲՂԽՈՒՄՆ որ եւ ԲԽՈՒՄՆ. Բղխելն ներգործաբար, եւ մանաւանդ չէզօքաբար, կամ կրաւորաբար (ըստ ամենայն առման).
Նապաստակ երկնչի եւ ի բխմանէ վիժից աղբերց։ Զիմասնութեան բղխմունս. (Փիլ. լիւս. եւ Փիլ. լին.։)
Աղբերք՝ որոց բղխմունքն զայլոց կարօտութիւնս լնուլ։ Յորդութիւն բղխմանց. (Եզնիկ.։)
Ընկալան զվտակս բղխման անմահութեան. (Ագաթ.։)
Բղխումն յորդաբուղխ սուրբ արեանցն. Բղխմամբ քո սուրբ արտասուաց. (Շար.։)
Առ արտասուացն բղխմունս։ Բղխմունք հանապազահոսք։ Բղխման բանիս, կամ կայլակաց բանից, կամ երգաբանութեանս. (Նար.։)
ԲՂԽՈՒՄՆ. Անճառ ելումն կամ ծագումն հոգւոյ սրբոյ՝ ըստ նմանութեան անսպառ աղբեր կամ գետոյ. եւ նոյն ինքն հոգին սուրբ բղխեալ.
Սուրբ հոգին անհատացեալ բղխումն ի հօրէ եւ յորդւոյ անհատաբար, յերկաքանչիւրոց ընդ պատճառաւ, այսինքն իբրեւ ի միոջէ սկզբնէ. (Քեր. քերթ.։)
Որ համագոյդ ես հօր եւ որդւոյ՝ անճառաբար բղխումն ի միշտ էէն. (Շար.։)
Զորդի իբր ծնեալ ի հօրէ բնութենակից եւ հաւասար հօր, եւ զհոգին իբրեւ զբղխումն ի նոցունց էութենէ. (Խոսր.։)
Եւ ոչ աղբեր հոսման հանգոյն՝ գոլ անմարմին բղխումն հոգւոյն. (Յիսուս որդի.։) cf. ԵՐԵՒՈՒՄՆ (ըստ յն. ոճոյ)։
Ասի բղխումն հոգւոյն սրբոյ եւ նմանութեամբ ծագման ծաղկի կամ պտղոյ իբր յարմատոյ եւ ի բնոյ. եւ նմանութեամբ բղխման շնչոյ ի բերանոյ, կամ ճառագայթի յարեգակնէ. եւ այլն։ (Վրդն. ծն.։ Կիր. պտմ. ի վանականէ։ Կիւրղ. գանձ.։)
ԲՂԽՈՒՄՆ, ասի լայնաբար եւ Ծագումն որդւոյ ի հօրէ անճառ ծննդեամբ.
Իմոյ ծոցոյս է ծնունդ, եւ հոյրական սրտիս է բղխումն. (Երզն. մտթ.։)
Նա միակ է եւ միածին եւ ծոցածին որդի, եւ բղխումն սրտի բան սերտ սիրելի եւ հաճոյ. (Տօնակ.։)
Բխումն՝ ե՛ւս զորդի անուանեն (գիրք)։ Զորդին միածին Դաւիթ ի դէմս հօր բխումն զնա կոչէ ասելով, բխեսցէ սիրտ իմ զբան բարի. անախտ եւ աննիւթ ծննդեանն որ ի հօրէ, զբղխումն անուն մերձ դնէ։ Զծնեալն զորդի բխումն ի հօրէ պատմաբանէ. որպէս զի բխմամբն զանախտութիւնն, եւ զառանց չարչարանաց (այսինքն կրից) եւ հոսման զելումն գուշակեսցէ. նոյնպէս եւ զըստ մարմնոյն ծնունդ բխումն ի կուսէն մարգարէն ասէ. (Վահր. երրորդ. եւ Վահր. յայտն.։)
ԲՂԽՈՒՄՆ. որպէս Բղխիչ. բղխօղ.
Հայր է հայրն միածնի որդւոյ, եւ բխումն հոգւոյն սրբոյ։ Որ է հայր միածնի որդւոյ, եւ բղխումն հոգւոյն սրբոյ։ Սէր աղբիւր է ամենայն բարեաց, սէր բղխումն երախտեաց Քրիստոսի, եւ վայելեցուցիչ յանապատում շնորհս նորա. (Յճխ. ՟Ե. ՟Զ. ՟Ժ՟Ա։)
Որդւոյ պատճառ ծնընդեամբ անճառ, հոգւոյ բղխումն աղբերաբար։ Աղբիւր կենաց Աստուած, եւ բղխումն ողորմութեան։ Բղխումն ողորմութեան, եւ պարգեւիչ կենդանութեան. (Շար.։)
| Singulier | Pluriel | |
|---|---|---|
| nominatif | բղխումն | բղխմունք |
| accusatif | բղխումն | բղխմունս |
| génitif | բղխման | բղխմանց |
| locatif | բղխման | բղխմունս |
| datif | բղխման | բղխմանց |
| ablatif | բղխմանէ | բղխմանց |
| instrumental | բղխմամբ | բղխմամբք |