visible, apparent, plain;
theoretical, contemplative, speculative;
perspicacious, sharp;
prophetical, prescient, foreknowing;
formal, special;
—ն, theory;
— ազն, ազգ, տոհմ, the nation, race, tribes of Israel;
—ն ընդ զգայութեամբ անկանի, the visible is subject to the senses.
θεωρικός, θεωριτικός contemplativus, speculativus. Սեպհական տեսութեան՝ մանաւանդ մտաց. մատաւորական. հտայեցողական. իմանալի.
Իմաստասիրութիւն բաժանի ի տեսականն եւ ի գործնականն. եւ դարձեալ տեսականն բաժանի ի բնաբանականն, եւ յուսումնականն, եւ յաստուածաբանականնն։ Յաղագս գործնականին, որ ընդ դիմաբաժանի գործնականումն. (Սահմ. ՟Ա։)
Զմրջիւնն առ գործնականն, եւ զմեղուն առ տեսականն տկայ օրինակ. (Նախ. առակ.։)
Տեսական իմաստութիւն։ Տեսական ուսումնասիրութիւն. (Եղիշ. միանձն.։ Փիլ.։)
Ոչ միայն ընդ տեսականն, այլեւ ընդ գործնականն մեր հաճեսցի աստուած։ Յարդիւնարար գործնականին, եւ ի յիմաստ տեսականին ... Յիմաստութիւն տեսականին, եւ ի խորհուրդ գործնականին։ Ի գործնական եւ ի տեսական ընթացիցն կասեալ. (Շ. ՟գ. յհ.։ Յիսուս որդի.։ յռջբ։)
Գործնական եւ տեսական քննութիւն. (Կլիմաք.։)
ՏԵՍԱԿԱՆ. ὀρατικός videndi facultate praeditus, perspicax եւ θεραπευτικός obsequiosus, officiosus. Տեսողական. նրբատես. հոգետես. տեսանողական. աստուածամերձ. իսրայէլ աստուածատես. պարապեալ ի պաշտօն աստուծոյ եւ ի հոգեւոր կեանս.
Երեւեցուցանելով տեսականացն եւ այլ գեղեցկութիւնս։ Յաղագս կենաց վարուց տեսականի։ Տեսական ազգն տեսանել միշտ ուսումն ընկալեալ՝ էին տեսման բաղձասցի. (Փիլ.։)
Ի բաժանել զերկիրն պարգեւաց տեսական ազին։ Ի տեսական ազգի։ Յերջանիկ տեսական տոհմէ. (Պիտ.։)
Ծնաւ յայրին մարգարէական՝ ըստ միքիայ ձայնին տեսական. (Գանձ.։)
Ի տեսականացս աչաց իմաստից։ Տեսական աչօք մտացն տեսանել ... Զտեսականիս հայեցողութիւն. (Նար. ՟Լ՟Գ։ Լմբ. պտրգ.։)
ՏԵՍԱԿԱՆ. ա.գ. ὀρατός visibilis. Տեսանելի եւ զուարճալի մարմնաւոր աչաց. երեւելի. զգալի.
Տեսականն՝ որ ընդ զգայութեամբն անկանի։ Ի տեսականէ իմեքէ եղեալ։ Յոչ ումեքէ տեսական եղեալ. (Նիւս. բն.։)
Աստուած ամենեցուն իմանալեաց եւ տեսականաց։ Ստեղծօղ տեսականաց, հաստիչ իմանալեաց։ Յօրինիչ տեսականաց, եւ աներեւութից։ Յերեւելիս տեսականաց։ Զանկցորդն տեսականաց. (Նար.։)
Ի նկարս տեսականս։ Ի տեսականի անդ զանտեսն տեսանէր. (Յհ. կթ.։)
Յորժամ տեսանիցես գեղեցիկ եւ տեսական զմարմինն երկնից, մի՛ շնչական կարծիցես. (Ոսկ. ես.։)
ՏԵՍԱԿԱՆ. εἱδικός specialis եւ formalis. Տեսակական՝ դիմաբաժանեալ սեռականի, եւ նիւթականի.
Ոչ ըստ սեռականի եւ տեսականի զանազանութեանց։ Տեսակ՝ որ ոչ է սեռ, ասի տեսականից տեսակ. մարդն տեսականի տեսակ. (Անյաղթ պորփ.։ Դամասկ.։)
Բազմադիմի լսի անուն սկզբանդ. արարչական, պատճառական, տեսական եւ հիւթական. (Վրդն. ծն.։)