Other definitions containing this entry
to carry, to bring, to bear;
to produce;
to conduct, to lead back, to drag along;
to provoke;
to refer;
to render;
to suffer, to support;
— զնմանութիւն, to imitate;
to resemble, to be like;
յինքեանս — զկեղծիս, to feign, to dissimulate, to pretend;
— ընդ միոյ երեսուն, to give thirty for one;
— զվճիռ, to give sentence;
— զլռութիւն, to be silent, to hold ones tongue;
ոչ բերէ ատել կարդ բանիս, the order of mine discourse does not permit me to say;
— ատելութիւն ընդ ումեք, to hate, to dislike some one;
նախանձ — ընդ ումեք, to envy some one;
— սրամտութիւն ընդ ումեք, to be angry with some one;
to be offended;
ի գործ —, to make use of;
խորհուրդ — ընդ ումեք, to consult, to take counsel with some one;
ոգի —, to strengthen one's self, to become strong;
ոչ — զփառս ուրուք, to envy the glory of some one;
ի համար, ի հաշիւ, to count, to enumerate, cf. Համարեմ, cf. Հաշուեմ;
տալ —, to cause to be conveyed, to despatch;
ի միտս, ի յուշ —, to remember;
օտարացուցիչս իմն բերես ի լսելիս մեր, you tell us strange things.
senate;
assembly of elders;
the ancients;
անդամ ծերակուտի, senator;
վճիռ ծերակուտի, senatus-consultum;
death, decease, departure from this life;
massacre, slaughter, carnage, butchery;
plague;
— անասնոց, epizooty, murrain, rot;
—ունք, mortality;
արհաւիրք —ու, pangs, terrors of death;
վճիռ —ու, sentence, decree of death;
—ու չափ, mortally, to death;
at the cost of one's life;
մեղք —ու չափ, deadly or mortal sin;
այն հիւանդութիւն չէ ի —, that illness is not to death, not mortal, or fatal;
քեւ մազապուր եղէ ի —ուանէ, I owe you my life;
բնական, երջանիկ, փառաւոր, յաւերժական —, natural, happy, glorious, eternal death;
յանկարծական, անճողոպրելի, բռնական, տարաժամ, եղեռնական, աղետալի, ողբալի, ցաւագին, ամօթապարտ, խայտառակ —, sudden, certain, violent or unnatural, untimely, tragical, sad, deplorable, painful, shameful, ignominious death;
մերձ ի — լինել, to be dying, near one's last moment, to breathe one's last, to be at the point of death, at the last gasp;
ի դրունս —ու հասանել, to be at death's door;
հիւանդանալ ի —, to be deadly sick;
բնական —ուամբ մեռանել, to die a natural death;
ընդ —ուամբ արկանել, —ու պարտ առնել, to sentence, to condemn to death;
ի — մատնել, տալ ի —, —ու սպանանել, to deliver to death, to put to death;
երթալ ի —, to go in search of death;
to rush on death;
դիմագրաւ լինել, խիզախել ի —, to face, to dare death;
խնդրել — անձին, to desire, to wish for death;
երկնչել ի —ուանէ, to dread, to fear death;
—ու հասանել, to meet death;
խոցիլ առ ի —, to be mortally wounded;
զ—ու գան հարկանել, to beat to death;
—ու վախճանիլ, ճաշակել զ—, to die, to depart from this life;
ածել —ունս, to carry or bring death.
cf. Վճիռ հատանեմ.
Voir tout
Other definitions containing this entry
ἁπόφημι, ἁπόφαινω enuncio, effero, manifesto, declaro, pronuncio, assero, statuo, decerno Բացարձակ ասել, յայտնի ասել, յայտնել, բացատրել. վճռել. վճիռ հատանել. որ եւ ԲԱՑԵՐԵՒՈՑԵԼ.
իրաւացի նիւթէ զվճիռն. (Ոսկ. յհ. ՟Բ. 15։)
ՀԱՄԱՌՕՏ. իբր գ. ըստ յն. ոճոյ. Համառօտիւն. բովանդակութիւն. եւ Վճիռ հատու, կամ անվրէպ համար.
Ոչ առանձին առնէր զվարդապետութիւնն, այլ համօրէն։ Ոչ համօրէն վճիռ ետ, այլ ի վերայ ոմանց ասացաւ. (Ոսկ. յհ.։)
Հասարակ բանիւ։ Վճիռ մահուն՝ որպէս հասարակ բնութեանս, եւ ինձ ի վերայ կայ. (Լմբ. տնտես. եւ Լմբ. պտրգ.։)
Վճիռն հատու ՟Հ ամին. (Վրդն. պտմ.։)
Զդատավճիռն չարեացն՝ զոր հատ վաղվաղակի։ Հատին արդարութեամբ, եւ ասեն։ Հատանեն ինքեանք ի վերայ անձանց իւրեանց, եւ ասեն։ Եփր. (յես. եւ Եփր. համաբ.։)
Ժամանեաց նմա վճիռ նախահաւուն, քանզի որդի էր եւ նա ադամայ. (Վրդն. պտմ.։)
Օրհաս վաղաւեր վճիռ. (Նար. տաղ.։)
Ուր իցէ վճիռ. որ ինչ ընդ վճռով անկանի. եւ Ոճրական. արժանի դատակնքոյ.
Նախ մտօք վտանգին տասունքն, սակայն վարդապետին վճիռ տալոյ անսային. (Երզն. մտթ.։)
θέα, θεώρημα visio, theoria, contemplatio, sententia, placitum. Տեսութիւն՝ մանաւանդ մտաւոր. կարծիք. իմացուած. իմաստ. վճիռ.
Աստուածապէս տիրաբար ետ զայն վճիռն. (Եւս. քր. ՟Ա։)
Պարգեւէ աղօթական բանիցն զվճիռ մահուն. (Փիլ. յովն.։)
Ապականել զերկիր. զբերս երկրին, զվճիռ, զերեսս, զտեսիլ մօրուաց, եւ այլն։
Զայսպէս նուրբ, եւ ոչ բարեկիրթ խնդրոյս՝ ոչ է պարտ օրինադրական վճիռ հատանել. (Պրպմ. ՟Ի՟Է։)
ψήφισμα, ψῆφος decretum, sententia, suffragium, calculus Կնիք դատի, մանաւանդ դատապարտութեան. վճիռ. դատավճիռ. քուեայ. որոշումն ատենի.
κρίσις, κρίμα judicium որ եւ ԴԱՏ. Դատումն. քննութիւն իրաւանց. իրաւունք. կշռութիւն. վճիռ. դատակնիք. եւ Դատապարտութիւն.
ψήφισμα sententia Վճիռ դատաստանի կամ դատաւորի. դատակնիք.
Անսուտ բանն քրիստոսի զդատավճիռն առնէ, երթիցեն արդարքն ի կեանսն յաւիտենից, եւ մեղաւորքն ի տանջանսն յաւիտենից. (Յճխ. ՟Ե։)
Այսպէս եհատ զդատավճիռն, եւ հաստատեաց, որ զձեզ ընդունի, զիս ընդունի. (Ագաթ.։)
Դատավճիռ մահու, կամ բարկութեան, դատաստանի. (Լմբ. սղ.։ Գէ. ես.։ Լծ. կոչ.։)
Պահքն դարձոյց ի նինուէացւոց զդատավճիռ ստուգութեանն, զի մի՛ ապականեսցին. (Եփր. պհ.։)
Յառաջագոյն գիտէր զկամացն փոփոխումն եւ զբնութեանն դարձուած՝ ըստ իւրոյ վճիռն տալոյ. (Կիւրղ. ծն.։)
Որովք դու տայցես անձին վճիռ, վարէ դատաւորն. որ քան ցամենայն ինչ իրաւականն է. (Ոսկ. մ. ՟Բ. 17։) յն. δικαιότατον justissimum.
լուծանել զքրտունս, զբիծ մեղաց, զանէծս կամ զկարիս հիւանդաց, զվիշտս, զանկարգութիւն, զվճիռ դատապարտութեան. (Յճխ. ՟Բ։ Շ. մտթ.։ ՃՃ.։ Սարգ. եւ այլն։)
ԽԵՑԵԿՈՅՏ ՎՃԻՌ. ա. ὁστρακισμός ostracismus, testula. Դատակնիք աքսորանաց կամ մահու առ աթենացիս՝ գրեալ ի բեկորս խեցեաց, եւ արկեալ իբր քուեայ ի տուփ ինչ.
Թեսեւս զխեցեկոյտ մահու վճիռ առ, եւ այնմ ինքն նախ եդ օրէնս. (Եւս. քր. ՟Բ։)
Մի՛ ամբառնալ առաւել քան զարժանն. զի քանզյանցանացն պատիժս եւս յոլովակի ցուցանի դատավճիռ խիզախութեանն. (Ի գիրս խոսր.։)
ψῆφος suffragium, sententia. Միաբան համարումն՝ հաւանութիւն՝ քուարկութիւն՝ վճիռ.
Բարեացն եղելոց՝ զբարին փոխատրելով հատուցումն. իսկ չարացն՝ զվճիռ դատաստանի տանջանացն. (Շ. թղթ.։)
Վճիռ տայր սրբոյն գլխատութեան. (Ճ. ՟Ա.։)
Մի՛ ամբառնալ առաւել քան զարժանն. զի քանզյանցանացն պատիժս եւս յոլովակի ցուցանի դատավճիռ խիզախութեանն. (Ի գիրս խոսր.։)
Զկատարապէս բարեփորձութեանցն առցե դատավճիռ. (Մեկն. ղեւտ.։)
λογόθεσις ratio reddenda. Հատանելն զհամար քննութեան, կամ զիրաւունս, եւզվճիռ իրաւանց.
εἰμαρμένη, μοῖρα, πεπρωμένη, -νον , τύχη fatum, parca, fortuna. Բախտ եւ վիճակ հեթանոսական՝ որպէս թէ գրեալ ի ճակատ մարդոյ, իբրու վճիռ դիպուածոց անհրաժեշտ. սահման եւ հրաման անյեղլի, չարաչար իմանալով զնախախնամութիւնն, եւ զկամս աստուծոյ զդրական կամ զթոյլտուական. ճակտին գրածը.
Մատանի ունել վարազագիր։ Վճիռ կնքեալ վարազագիր մատանեաւ։ Ուռպ.։
Տալ զվարկ եւ զվճիռ իւր, բացորոշել.
Եւ որպէս Վիճակ կամ վճիռ. հարցումն, վարձ կամ պատիժ.
Քո վճիռն ազատութիւն է. (Նար. ՟Խ՟Գ։)
Աստուածութեան աջ, կամ վճիռ, հարուած, լոյս, խնամք եւ այլն. (Նար.։)
κατακρίνω, καταδικάζω dmno, condemno Դատաստանաւ պարտաւոր առնել. պատժապարտ կամ մահապարտ վճռել. յանցաւոր ցուցանել կամ համարել. պարտաւորել. դատապրտել, վճիռ տալ՝ որ պատիճը գտնայ.
ԵՐԱՆՈՒԹԻՒՆՔ. իբր Վճիռք տեառն, Երանի՛ աղքատաց եւ այլն. որ են եւ ասին ութ կամ ինն երանութիւնք.
Օրհաս վաղավէտ վճիռ, սէր համբերապատ մահին. (Նար. տաղ.։)
Գրեցից նոցա վճիռ ինչ հաստատական. (Մագ. ՟Ծ՟Գ։)
Կատարեալ հրաժարումն է՝ զաննախանձութիւն ուղղել եւ առ կեալն, եւ զվճիռ մահուն ունել։ Արդ է հրաժարումն՝ լուծումն ի նիւթական կապանացս. (Բրս. հց.։)
Չպիտոյանամ դատաւորի առ ի վճիռ վասն իմ հանելոյ. չպիտոյանամ դատախազիւք յանդիմանիլ. (Ոսկ. ղկ.։)
ՊԱՏԳԱՄԱԳԻՐ. գ. Գրութիւն պատգամի։ վճիռ. սահմանադրութիւն.
ՊՌՈԹԵՍ եւ ՊՌՈԹԵՍՄԻՈՍ. Բառ յն. որպէս առաջադրութիւն. վճիռ. պայման. եւ այլն. πρόθεσις, προθέσμιος. Մխ. դտ. յօրէնս թգ.։
Ուսցին միանգամայն դատախազքն՝ ո՛չ վիճոյ վասն գալ յատեան, այլ վշտակցաբար զարժանն առնուլ զվճիռ. (Մխ. դտ.։)
Զաստուածադատ զվճիռն ունելով, հող էիր, եւ ի հող դարձցիս. (Գանձրն.։ Մաշտ.։)
Աստուածապէս տիրաբար ետ զայն վճիռն. (Եւս. քր. ՟Ա։)
որ եւ ԲԱՑԱՍԱՑՈՒԹԻՒՆ. Երբեմն՝ որպէս ἁπόφανσις enunciatio, pronuntiatio, sententia Բացաձայնութեամբ արտասանութիւն. բան բացարձակ. վճիռ. դատակնիք.
Վճիռ տայր սրբոյն գլխատութեան. (Ճ. ՟Ա.։)
Ձայնակից ի տալ զվճիռ. միախորհ վճռատու.
Մի՛ ամբառնալ առաւել քան զարժանն. զի քանզյանցանացն պատիժս եւս յոլովակի ցուցանի դատավճիռ խիզախութեանն. (Ի գիրս խոսր.։)
Մահաբերական դեղ, կամ վճիռ. (Նոննոս.։ Խոսրովիկ.։ Փիլ. սամփս.։)
Օրինադրական վճիռ հատանել։ օրինադրական դատաստան յայտնի է ամենեցուն։ Սահմանեաց զբնականն, զօրինադրականն. եւ զաւետարանական օրէնսն. (Պրպմ. ՟Ի՟Ը։ Մխ. դտ.։ Նչ. եզեկ.։)
Դատակնիք. վճիռ.
Կատարեալ հրաժարումն է՝ զաննախանձութիւն ուղղել եւ առ կեալն, եւ զվճիռ մահուն ունել։ Արդ է հրաժարումն՝ լուծումն ի նիւթական կապանացս. (Բրս. հց.։)
πρόθεσις, προθήκη praepositio, propositum, propositio. Նախադրեալ բան. նախակարգեալ ինչ. առաջադրութիւն. կամք. վճիռ. եւ Սկզբնաւորութիւն. նախադուռն բանից. նախաշաւիղ ասացուած. յառաջաբան.
Զահաւոր դատաւորին ի մի՛տ առ զբացախօսութեանն վճիռն. (Կլիմաք.։)
Զարին կակղացուցանէ. կամ Կակղացուցանել զանընդոստն, զխստութիւն սրտից, զխստագոյն ժպրհութիւն, զբիրտ զանհնազանդութիւն, զսրտմտութիւն, զնախանձ, զվճիռ մահուն. (Բրս.։ Նար.։ Լմբ.։ Ոսկ. ստէպ։ Փիլ. յովն.։)
Որ երկաքանչիւրօք աջողական իցէ, զկատարապէս բարեփորձութեանն առցէ դատավճիռ. (մէկն. Ղեւտ.։)
Լաւագունութեամբ վճիռ տալ ձեռնարկէին. (Պրպմ. ՟Լ՟Է։)
Զվճիռ մարտիրոսութեանն սրով ընկալաւ. (Ասող. ՟Բ. 4։)
ὀρόθεσις, ὀροθεσία determinatio, constitutio, statutum, dispositio. Կարգաւորութիւն. որոշումն սահմանաց. եւ Տեսչութիւն վերին. օրինադրութիւն. վճիռ.
Սինկղիտիկոսն վճիռ պատգամաւորութեան տալով՝ Տիտոս Աստուած անուանեցաւ. յն. քուարկել։ ψηφίζω decerno, statuo.
Իջեալ յերկիր տէրն՝ բեմ կազմէ, եւ տայ զվճիռ մեղաւորացն։ Յորժամ բեմ դնի, եւ դատաստան կազմի. (Երզն. մտթ.։)
պ. տատ. κρίσις judicium որ եւ Դատաստան, Դատումն, Դատողութիւն. Հանդիսական քննութիւն իրաւանց. վէճ եւ խնդիր յատենի. վճիռ արդարութեան։ Իրաւունք.
Առ իւրաքանչիւր բանիցն դէպ եւ դէպ զվճիռ դատաստանին մատուցանել. (Կոչ. ՟Բ։)
Որ ի վերայ Ադամայ վճիռ սահմանեցաւ, եհաս ի վերայ նորա, եւ որ ըստ նմանէն էին. (Կոչ. ՟Ժ՟Ե։)
Նախ՝ քան, զի վճիռ մահու դնէր ի վերայ նորա. (Եփր. ծն.։)
Ոչ կարեմ ես յանձնէ առնել եւ ոչինչ։ Ոչ եթէ յանձնէ ինչ խօսիմ։ Ես գնեմ զնա անձամբ իմով։ Որ յանձնէ իւրմէ խօսի, փառս անձին իւրում խնդրէ։ Զայս ոչ յանձնէ ինչ ասաց։ Ուռն ոչ կարէ պտուղ բերել յանձնէ իւրմէ։ Ոչ եթէ յանձնէ ինչ խօսիցի։ Անձամբ յանձինս զվճիռ մահու ընկալաք։ Ոչ եթէ անձամբ բաւական եմք խորհել ինչ իբրեւ ի մէնջ։ Անձամբ յանձինս զանձինս չափեն։ Եւ ոչ եթէ անձամբ քո առնու պատիւ. եւ այլն։
λῆμμα. lemma, sumtum, propositio, apophthegma. Առեալ ի մէջ բան ինչ. որպէս առակ, վճիռ, զրոյց հասարակաց իբրեւ սկիզբն ըստ ինքեան ծանուցեալ, կամ որպէս առակ եղեալ սովորական. եւ ի սուրբ գիրս ՝ Պատգամ տեառն, սպառնալիք. յայտնութիւն. գուշակութիւն. տեսիլ.
Արագ արագ հրամայեցի զվճիռ դատաստանին ադամայ. (Կոչ. ՟Ժ՟Գ։)
Բարք բուսոյ իրացն զայս վճիռ տային. (Ոսկ. ՟բ. կոր.։)
Ի բուն իսկ իրացն իջեալ՝ դնէ օրէնս, եւ տայ վճիռ. (Ոսկ. մ. ՟Բ. 26։)
Յայս վճիռ գլել զդատաստանդ։ Գլել (այսինքն գլիլ) ի գութ. (Պիտ.։ Փորձէր, թէ յո՛ր կոյս գլեսցէ գութն, յինքն եւ յորդի՞ս իւր, եթէ առ հիւրասիրութիւն, մարգարէին. Ոսկ. հերոդ.։)
Թէպէտեւ ի դատավճիռ բանին խառն են արքայ եւ ժողովուրդն, այլ երեսք մարգարէին գոգջիր թէ ի վերայ դաւթի ուղղեալ եդեալ նայէր. (Եփր. մնաց.։)
ԿՆԻՔ ԲԱՆԻ. որպէս Լրումն, հաստատութիւն, վճիռ. դատակնիք.
Զի՞ շփէք զինեւ զանպատշաճ կարծիսդ։ Զգործսն ինչ չկարէք խոտել՝ որ պտուղն են, եւ զվճիռ բամբասանացն զծառովն շփէք. (Ոսկ. մ. ՟Բ. 4. 17.)
ջրեսցին մեղքն։ Զվճիռ հոգւոյս մահու ջրեսցես կայլակօք արեան որդւոյդ սիրելւոյ։ Մուրհակս ջրեալ։ Զմուրհակս չարեաց ջրէ. (Նար.)
Որպէս լտ. sacer, sacrum. Նոյն ընդ Սակեր. այսինքն սրբազանեալ վճիռ կամ գիր արքայադրոշմ.
բայիւ. τίμησις, κρίσις aestimatio, judicium ψῆφος calculus, sententia. բայիւ καταρίθμω enumero. (լծ. հյ. Փառք, Յարգ. եւ թ. ֆարգ. եւ վէրկի ). Համարումն. կարծիք. որոշումն. զննութիւն. համար. հաշիւ. չափ որոշեալ. փոխարէն նովին չափով. սահման. սակ. դատակնիք. վճիռ. քուեայ, որպէս խիճ եւ վիրգ այլաբանեալ.
Զվճիռ վարկին ի նորին բերանոյ լսէ։ Յաղագս ոչ ըմբռնելոյ ի վարկս մահու. (Խոր. ՟Ա. 3. եւ Խոր. պտմ. հռիփս.։)
Զանփոխադրելի աստուածավճիռ հրամանս, եւ զանլուծելի վարկս փոխեաց. (Վրդն. յանթառամն.։)
(լծ. ընդ հյ. ծայր. սպառ. եւ թ. ուճ. եւ իճրա ). Վերջ, վախճան, լրումն, դադարումն, կատարումն. եւ Որոշումն, վճիռ. ազատութիւն. որպէս, ἁπαλλαγή liberatio, alienatio եւ այլն.
Վճիռն վճա՛րս է բանի. (Լծ. նար.։)
Մեկին ասել բանին ո՛չ այնպէս ամուր հաստատէ զվճիռն։ Այսպէս ամուր վառել. (Ոսկ. յհ. եւ Մտթ.։)
Ոչ բերես վճիռ կորստեան, այլ կտակ ազատութեան. (Նար. ՟Ձ՟Բ։)
ԴԱՏԵՄ ԴԱՏԻՄ. պ. տատ քէրտէն. κρίνω, δικάζω judico Դատ կամ դատաստան առնել. որոշել եւ վճռել յատենի, եւ ի միտս. իրաւ առնել. վրէժ խնդրել. պատժել կամ վարձատրել. լաւ վարկանել. արժան համարել. դատաստան ընել, վճիռ կտրել.
Որով առաք զերանին». այսինքն զվճիռն՝ երանի՛ որ, եւ այլն. (Շար.։)
ԿԱՆՈՆ. Սահմանեալ վճիռք ժողովոց. որոց հաւաքումն կոչի Գիրք կանոնաց, կամ Կանոնգիրք.
ՀԱՄԱՐ. λόγος ratio. Քննութիւն. վճիռ. հանդէս. իրաւունք. փորձ. պատասխանի. բան. ճիշդ հաշիւ. ռմկ. եւս համար.
Զվճիռ եհատ ի վերայ նոցա՝ հրձիգ լինել. (Ճ. ՟Բ.։)
Ետես ձախող դատավճիռ թագաւորին։ Դարձոյց ձախող փոխարէնքն հատուցման. (Մծբ. ՟Ժ՟Թ։)
Որպէս հյ. Սակք, պայմանք, սահմանք, վճիռք, հրովարտակ կամ ստորագրութիւն արքունի. եւ կամ մանաւանդ որպէս լտ. սաչեր. յորմէ Սակր. sacer, -cra, -crum. Իբր սրբազան կամ արքունի վճիռ եւ ստորագրութիւն.
Բառ լտ. սիճի՛լլում. sigillum. յորմէ թ. սիճիլ. Վճիռ. հրաման. կնիք.
cf. ՎՃԻՌ ՀԱՏԱՆԵԼ. եւ այլն.
Ասի եւ ՏԱՆԵԼ ԶՎՃԻՌ, ԶՊԱՏՈՒՀԱՍ. այսինքն կրել, ընդունել։ Եւ ՊԱՇՏՕՆ կամ ՍՊԱՍ կամ ԽՆԱՄ կամ ՓՈՅԹ ՏԱՆԵԼ. այսինքն մատուցանել, եւ ունել։ Տե՛ս ի յարակից բառսդ։
Ծով զվճիռ գրոյն լուեալ՝ ոչ ագահէ զցամաքս. (Ճառընտ. ՟Ա։)
Անզերծ վճիռ մահու. (Սարկ. քհ.։)
Դողալի եւ ահագին վճիռ. (Բրս. հց.։)
Որովք դու տայցես անձին վճիռ, վարէ դատաւորն. որ քան ցամենայն ինչ իրաւականն է. (Ոսկ. մ. ՟Բ. 17։) յն. δικαιότατον justissimum.
Տացէ ընկերի իւրում արծաթ, կամ այլ ինչ կարասի զիւր յաւանդ։ Աւասիկ թագուցեալ է ընդ կարասեաւ։ Ընկեցին զկարասին որ էր ի նաւին՝ ի ծով անդր։ Զկարասին ընկեցիկ առնէին։ Ետուն զգիր կարասւոյն (յն. մի բառ, νόμισμα , նոմոս, վճիռ. decretum ) յիշխանս կողմանց։ Զամենայն զկահ եւ զկարասի նոցա գերեցին։ Ամենայն կահիւ կարասեաւ իւրեանց կորեան։ Կահիւ եւ կարասով (բանակին). եւ այլն։
κέλευμα, πρόσταγμα, ἑπιταγή , σύνταγμα jussum, mandatum, praeceptum, edictum, licentia, permissio χρηματισμός oraculum, decretum եւ այլն. (լծ. պ. ֆէրման. յն. խրի՛մա ). Բան հրամայեալ. կամք բացատրեալ՝ կատարելի. պատուէր. պատուիրան. պատգամ. կարգաւորութիւն. վճիռ. որոշողութիւն. հրովարտակ. եւ Թոյլտուութիւն.
Զայս ամենայն բարութիւնս նոցա վճիռ տալով դնէ իբրեւ մատանի ի վերայ զաղօթսն առ հայր. (Արշ.։)
Այսպէս ոչ ասաց, բայց յետհոյ նիւթէ զայս։ Տեսե՞ր, զի իրաւացի նիւթէ զվճիռն. (Ոսկ. յհ. ՟Բ. 15։)
ՊԱՏԳԱՄ. որպէս Վճիռ կամ հրաման թագաւորի. ազդեցութիւն. եւ Խըրատ ծնողաց կամ իմաստնոց. եւ Լուր. համբաւ. էմր, ֆէրման, նասահաթ, տույ, խապէր.
ՊՌՈԹԵՍ եւ ՊՌՈԹԵՍՄԻՈՍ. Բառ յն. որպէս առաջադրութիւն. վճիռ. պայման. եւ այլն. πρόθεσις, προθέσμιος. Մխ. դտ. յօրէնս թգ.։
Եւ Արգելուլ. վճիռ հատանել բացասելով. որոշել.
Անբաղայ ազատութեամբ ի բաց զհոգս ընկենլով աշխարհականս։ Իրաւունքդ ոչ տան թոյլ (գողոյն) աստուստ անբաղայս անցանել գնալ։ Զի երթեալ անբաղայ զիւր ինքեան մահու տարցի վճիռ. (Պիտ.։)
Ոչ իբրեւ զանմարդիս հատանէին զվճիռ մահուն. (Անան. ի յովնան.։)
Voir tout