Other definitions containing this entry
v. auxil. to be;
է զի, էր զի, է ուրեք, է երբէք զի ..., sometimes;
it happens, it turns out;
ես եմ Աստուած՝ որ Էն, I am that I am;
ես եմ՝ ես եմ նոյն որ ջնջեմ, I am, it is I, it is I who blot out and pardon;
առն միոջ էին երկու որդիք, a certain man had two sons;
էր ամաց երկոտասանից, he was twelve years old;
յունել եմ, I am eating.
to be numbered, counted, enumerated;
to be numbered among, aggregated;
to seem, to appear;
to esteem, to believe, to imagine, to fancy;
թուի իմն, թուի թէ, it seems, it appears that;
թուէր զի, it seemed, it appeared that;
թուի ինձ, ինձ այսպէս թուի, it seems to me, I think, I fancy, I believe;
զիա՞րդ թուի քեզ, what do you think of it ? բարուք թուի ինձ, I think it good, I think well of it;
բարւոք թուեցաւ նմա, he thought it proper, right, fit, meet, he deemed it expedient;
չար թուեցաւ առաջի աչաց նորա, he did not approve of it, he was very indignant at it;
եթէ բարւոք թուի քեզ, if you agree to it, if you think fit;
արա որ ինչ բարի թուի առաջի աչաց քոց, do as you think fit;
որպէս ճշմարտութեանն եւ ինձ թուի, as it is in fact, so it seems to me;
չար —, to displease;
չար թուեցաւ նմա or յաչս նորա, it displeased him.
how much, how many, how;
as much as;
որչա՞փ եւս, որչա՞փ եւս առաւել, how much more ?
որչա՞փ անգամ, how many times ?
որչա՞փ ժամանակ, how long ?
— յիսն է, as much as in me lies, my best;
— կարեմ, as much as I can;
— հնար է, as much as possible;
— եւ մեծատուն իցէ, however rich he may be;
այնչափ յարգեմ զնա — զքեզ, I esteem him as much as I do you;
եւ — յառաջ մատչէր, in proportion as he advanced;
զորս — ոք հաւաստագոյն քննեսցէ, the more one sifts or investigates them, the more one;
— ի կենցաղումս կեամ, while I breathe this moral breath;
յ—ից զրկեցեր զանձն քո բարութեանց, of how much you have deprived yourself !
— ծնեալ էր զիս մայր իմ՝ այսպէս հանգիստ եւ անոյշ քուն ոչ է եղեալ, never since my birth did I sleep so well;
— մարդիկ, նոյնչափ կարծիք, as many men, as many minds.
Voir tout
Other definitions containing this entry
Է ԶԻ, ԷՐ ԶԻ. cf. ԶԻ, եւ ի Է։
Է՛ ԶԻ. Է՛ ԵՐԲԵՄՆ. Է ՈՒՐԵՔ. ԷՐ ԶԻ. մ. τὸ μέν, τὸ δὲ· τῃ μέν, τῂ δὲ, τότε μέν, τότε δὲ nunc, nunc;
tum, tum;
aliquando, sive quod, partim եւ այլն. Երբեմն. մերթ. եւ Իւիք, ըստ իմիք. ... եւ մէկ կողմանէ.
ԷՐ ԵՐԲԵՄՆ. ԷՐ ԶԻ. ԷՐ ՈՐ. cf. Է ԶԻ, եւ ի բայն ԵՄ։
ՈՐ, ՈՐ. իբր Է որ, էր որ. է զի, էր զի.
Դեռ մարմնաւոր էք։ Ջուր դեռ ունէր զամենայն երեսս երկրի։ Անօրէնութիւն իմ դեռ ընկղմէր զիս. (՟Ա. Կոր. ՟Գ. 2։ Ծն. ՟Ը. 9։ Ես. ՟Ի՟Ա. 4։)
Անցին ընդ զոմն Եփրատայ. եւ մատուցեալ որդւոյն Թէոդորոսի առ զօրավարն խնդրէր զինքն պահապան նաւակարմնջացն, եւ նորա հրամայեալ պահել զոմոյն. (Ղեւոնդ. ՟Գ։)
Դարմանէր զինքն թեփով. (Վրք. հց. ՟Ե։)
Որ ի ժամուն մարզպանն էր հայոց։ Անպատրաստ տեսանէր զիւր գունդն ի ժամուն. (Փարպ.։)
Ի հոտ անոյշ ողջակիզեալ մատուցանէր զինքն նուէր։ Բուրեցին հոտ անուշութեան զաղօթս իւրեանց. (Շար.։)
Իսկ կրտսեր որդւոյն յազկերտի դայեակն ռահամ անուն թագաւորեցուցանէր զիւր սանն, որում անուն էր պերոզ. (Եղիշ. ՟Ը։)
Իբրեւ ետես զԳողիադ զի նախատէր զԻսրայէլ, հար ձեռն յանձին սպանանել զայլազգին։ Անուամբն Աբրահամու ձեռն յանձին հարեալ պարծէին ... Եթէ ոք ձեռն յանձին հարեալ իցէ՝ թէ ես Քրիստոսի եմ, գոնեայ իբրեւ զինքն համարեսցի զքեզ։ Որ ոք ձեռն յանձին հարեալ իցէ հաստատուն կալ, զգոյշ լիցի, եւ այլն. (Եփր. թագ. եւ Եփր. ՟բ. կոր. եւ Եփր. ՟ա. կոր.։)
Ինքն գիտէր զինչ առնելոց էր։ Ինքն գիտէր զինչ առնելոց էր։ Ինքն իսկ խոսեսցի վասն իւր։ Առնու ընդ իւր եօթն այլ այսս արագոյն քան զինքն։ ինքեանք սոքա ասասցեն։ Ինքեանք ընտրեցին զճանապարհս իւրեանց.եւ այլն։
Բուռն հարկանել եւ խլել զնա յարմատոց իւրոց։ Ժամանակ խլելոյ զանկեալն։ Ասիցէք թթենւոյս այսմիկ, խլեաց։ Ամենայնտունկ զոր ոչ անկեաց հայր իմ երկնաւոր, խլեսցի։ Խլեցինզնոսա յարմտոց։ Տնկեցից զձեզ, եւ ոչ խլեցից։ Խլեսցէ տէր զիսրայէլ յերկրէս բարութեան։ Ձեռն քո խլեաց զհեթանոսս, եւ զնոսա անկեսցեր։ Խլեսցի թագաւորութիւն նորա.եւ այլն։
Յայտնէր զիւրմէ կարծիս տալ հնդրի խրախուսանօք, իբրու թէ ինքն իցէ տուիչ յաղթութեանն, եւ ոչ այլ ոք. (Պիտ.։)
Կամ աղտեղի կոյր խըլըրդան, որ կայ յանլոյս խաւար մըթան։ Եւ նստուցէր զիս ի մըթան, իբր ըզմեռեալ ի գերեզման. (Շ. եդես.։)
Պիղծ հոգւոյն քրմաց սաղմոս գարշելի լինէր, եւ էր զի Զդաւթին առեալ, փծկին չար յաւելուածովն՝ առ կուռսն հայեցուցանէին. (Ոսկիփոր.։)
Յանմահից իմն կարգի դնէր զինքն. (Եղիշ. ՟Ա. որպէս եւ հեթանոսք ասէին)
Հանգնէր զնոսա, եւ գանէր բովանդակ։ Քանզի գիտէր զի այն ուժգնապէս գանէր զնոսա, եւ խոց դնէր առաւելապէս. (Ոսկ. յհ. ՟Բ. 11։)
Փոքր ինչ զատէր զինքն ի նոցանէ. (Բրսղ. մրկ.։)
Նա որ կարծէր զինքն հաւասար լինել աստուծոյ, այժմ ի ձեռն մանկան տղայոյ խաղացաւ. (Աթ. անտ.)
Ամլութիւն իմ կռփէր զիս. (Եփր. թագ.։)
Յայտնէր զիւրմէ կարծիս տալ հնդրի խրախուսանօք, իբրու թէ ինքն իցէ տուիչ յաղթութեանն, եւ ոչ այլ ոք. (Պիտ.։)
Վասն մարտիրոսաց ճառել բանիւ։ Յաղագս անբանից արանց ճառել։ Ճառէր զինքենէ զխոնարհագոյնսն։ Զմարդեղութենէն եւ զխաչէն ճառէ։ Զեղբօրէն զիա՞րդ ոչ ճառեաց. (Յճխ. ՟Ժ՟Զ։ Խոր. ՟Ա. 2։ Խոսր.։ Նանայ.։ Շ. մտթ.։)
Ճգնէր զինքն ի յաշխատութիւն եւ ի պահս. (Վրք. հց. ՟Ը։)
Կամ աղտեղի կոյր խըլըրդան, որ կայ յանլոյս խաւար մըթան։ Եւ նստուցէր զիս ի մըթան, իբր ըզմեռեալ ի գերեզման. (Շ. եդես.։)
Յոլով գտանէր զիւր անկեալս քան զհայոց գնդին. (Եղիշ. ՟Ը։)
Տէր զի՞ բազում եղեն նեղիչք իմ։ Սրամտութիւն նեղչին քո։ Ակն յանդիման նեղչաց իմոց։ Որդիք նեղչացն քոց.եւ այլն։
Նուաղ հեծութեամբ, նրբական ձայիւ։ Թէ զհոգիս էր զիմ տեսանել տգեղս եւ նուաղս եւ ամենեւին ներգեւեալս. (Նար. ՟Հ՟Գ. եւ ՟Ի՟Ա։)
Որչափ ծնեալ էր զիս մայր իմ, այսպէս հանգիստ եւ անոյշ քուն ոչ է եղեալ. (Տէր Իսրայէլ. մարտ. ՟Ի.։)
Տեսանէր զինքն յերազի, որպէս թէ համարս ուզէին ի նմանէ. (Հ. ապր. ՟Ժ՟Ա.։)
Զարդարէր զինքն եւ պճնէր առաւել քան զպատշաճն. (Վրք. հց. ՟Ժ՟Թ։)
Վարէր զիւր իշխանութիւն օրինօք մոգուցն. (Եղիշ. ՟Ա։)
Պիղծ հոգւոյն քրմաց սաղմոս գարշելի լինէր, եւ էր զի Զդաւթին առեալ, փծկին չար յաւելուածովն՝ առ կուռսն հայեցուցանէին. (Ոսկիփոր.։)
Քան զխուժս եւ զդուժս վայրենագոյն եւս զգածեալ էր զիւրեամբք զգազանութիւնն. (՟Գ. Մակ. ՟Է. 3։)
Իբրեւ հասանէր թագաւորն իրանց հաստատութեան ի վերայ, եւճշգրտէր զիրսն, խլխլեալ անսայր բանին առ ժամանակ մի. (իբր ռմկ. քաշքշելով լուռ կենալ ). (Բուզ. ՟Դ. 15։)
Ի վեր եւ խոնարհ յայս փութայր զնոսա հաւանեցուցանել, թէ վասն նոցա փրկութեան եկն։ Իվեծ եւ ի խոնարհ ասէր զինքն կեանս յաւիտենից. այսինքն ստէպ. (Ոսկ. յհ. ՟Ա. 44։ ՟Բ. 1։)
Որոշիցեն զձեզ, եւ ատիցեն։ Մեկնեալ ի նոցանէ՝ որոշեաց զաշակերտսն։ Զատանէր, եւ որոշէր զանձն, եւ այլն։ Որոշեաց զինքն ի փափկութենէ եւ ի վայելից կենցաղոյս։ Որոշեալք ի կրից կարեաց։ Իսկ յուդա որոշեալ լինէր զինքն յայնպիսի երանութենէ. (Զքր. կթ.։ Շար.։ Նանայ.։)
Խոնարհեցուցանէր զինքն առ ամենեսեան՝ խօսելով ընդ նոսա ի պատճառս սիրոյ. (Եղիշ. ՟Բ։)
Նա նեղէր զիսրայէլ սաստիկ. (Դտ. ՟Դ. 3։)
Իջեալ տեսից, եթէ ըստ աղաղակին նոցա՝ որ յիսն հասանէ, վճարիցեն։ Որ ոչինչ վճարեն։ Ոչինչ վճարեսցէ։ Ձեռօք ձերովք վճարեցէք։ Երկնչէր զիրս դատաստանի արեամբ վճարել։ Որք վճարէին զիրս գործոյն։ Այն արշաւան ասպատակի թագաւորին այսպիսի դարձիւ վճարեցաւ։ Եւ ոչ այնպէս վճարիցի։ Վճարեալ է ընդ իս եւ ընդ հայր քո մինչեւ ցմահ։ Վճարեալ է չարութիւն առ ի նմանէ.եւ այլն։
Յարուցեալ նոցա դատաւորս. եւ էր զի ամա մէջս արարեալ նոցա. (Ագաթ.։)
Փոքր ինչ զատէր զինքն ի նոցանէ. (Բրսղ. մրկ.։)
Անօրէնութիւն դեռ ընկղմէր զիս։ Ընկղմեցան վասն գինւոյ. (Ես. ՟Ի՟Ա. 4։ ՟Ի՟Ը. 7։)
Վարէր զինէր ժամակալ լինէր վասակ, հանդերձ ամենայն զօրօքն եւ այլն. (Բուզ. ՟Դ. 20։)
Արկեալ էր զիւրեաւ կուտտայք, եւ յամենայն հիւսս նորա կախեալ էր դդումս ինչ լի եւ դրոշմեալս. (Վրք. հց. ՟Ժ՟Թ։)
Հաւասարասէր զինքն ազնիւ ազգին հրէականի (որոշելոյ ի սամարացւոց). (Ոսկ. յհ. ՟Ա. 30։)
Հովուէր զիսրայէլ, եւ վիմածին ջրով հանգուցանէր. (Վրդն. սղ.։)
Աստուած էր, որ տնտեսէր զիրսն ըստ իւրոց ւամացն՝ ի քակտումն եւ յամօթ անօրինացն, եւ յօգուտ եւ ի փառս եկեղեցւոյ իւրոյ սրբոյ. (Փարպ.։)
Զփածանելին՝ որ ունէր զիւրեաւ, մերկանալ։ Իսկ նորա փածեալ զիւր արկանելին. (Վրք. հց. ձ։)
Զօրէն ցոլացեալ բոցոյ անյագաբար զերկաքանչիւրոցն փաղաղէ դարմանս որովայնամոլ շուայտութեամբ։ Էր զի ի տար աշխարհի գտեալ զայրն՝ զարարսն փաղաղէր. (Պիտ.։)
(Ամբարտաւանն) ամենակալ համբաւէր զինքն, եւ Աստուծոյ աթոռակից. (Լաստ. ՟Ծ՟Զ։)
Ակնունէի Աստուծոյ՝ որ փրկէր զիս։ Ամենայն ուտելի կերակրոց ոչ կարասցէ ակնունել։ Պատժի ոչ ունին ակն։ Ակնունել կործանման իւրեանց։ Այս այն օր է՝ որում ակն ունէաք։ Ակնկալցուք ողորմութեան։ Յուսոյն ակնունիմք միւսանգամ ծննդեանն յարութեան մերոյ։ Զի եթէ յարութեան ակն ոչ ունէր, եւ այլն։
Ոչ աղաւաղէր զինքն ի յուսոյ երկնաւոր փրկութեանն. (Յհ. կթ.։)
Յոյժ անընչասիրաբար ցուցանէր զիւր ախորժակսն, եւ առատաբար կայր. (Խոր. ՟Գ. 38։)
Էշ արկեալ էր զիւրեաւ առիւծենի. հողմ սաստիկ հնչեաց, եւ մերկացաւ զնա յառիւծենւոյն. (Ոսկիփոր.։)
Հիմնապէս արարչագործէր զիմաստս ապագայիցն. (Նչ. եզեկ.։)
Ըստ յն. ոճոյ, Վառիլ ի սէր զի՛նչ եւ է իրաց, եւ որպէս թէ ըստ հյ. խանձիլ. խանդալ.
Ոչ որդէգրեալ, այլ բնութեամբ որդի է։ Ցուցանէր զինքն ոչ նոցա հաւասար գոլ, որ շնորհօք որդեգրեալ էին. (Դամասկ.։)
Ոչ զատէր զինքն ի սիրընթաց մտերութենէ կայսէրն. (Յհ. կթ.։)
Զփածանելին՝ որ ունէր զիւրեաւ, մերկանալ։ Իսկ նորա փածեալ զիւր արկանելին. (Վրք. հց. ձ։)
Իցէ մարդ՝ որ հարկանէ զփայտահատ (իմա՛ փայտատ) բազում անգամ, եւ ոչ կարէ հատանել զծառ. եւ է այլ՝ որ ունիցի զփորձ գործոյն, եւ սակաւ հարկանելով հատանէ զայն. իսկ փայտահատ (իմա՛ փայտակոտոր) ասէր զիմաստուն եւ զմտաւոր դատաւորս։
Մանաւանդ՝ նախանկարել. նշանակել. երեւեցուցանել զօրինակ ինչ. յայտ առնել տպաւորաբար. նմանեցուցանել. յօրինակ բերել. Զմշտնջենաւոր քահանայութիւնդ քո օրինակեաց։ Ոմն օրինակէր զիջանել նորա որպէս զանձրեւ։ Ձմեռն զդժնեայ վդառնութիւն դժոխոցն գաղափարեալ օրինակէ։ Որ ի կեանս վերադարձի բնութեանս դարձմամբ յորդանանու օրինակեցեր ... Ձողաբարձնպատակ օրինակեալ քառաթեւ սուրբ խաչին. եփր։ (Զքր. կթ.։ շար։)
Անպատրաստք էին։ Անպատրաստ տեսանէր զիւր գունդն. (Փարպ.։)
Զիա՞րդ իմաստասէր հմտասէր զինքն արտահանէ, այսինքն ի բաց բառնայ։ Ոչ։ է պարտ ումեք զինքն արտահանել, այսինքն ի բաց բառնալ. (Սահմ. ՟Ը։)
Զիշխանական տէրութեանն իւրոյ բացերեւեցուցանէր զիշխանութիւնն. (Նանայ.։)
Առնոյր զջուր լուացման սրբոցն, եւ արկանէր զիւրով մարմնովն. (Եղիշ. ՟Ը։)
Գոգցես խրոխտական իմն կարծեօքն եւ ձեւով մարմնոյն այսպէս ցուցանէր զինքն ամբարտաւանութեամբ լի փքացեալ. (Պիտ.։)
Կալանաւոր կապանօք չարչարէր զիշխանս։ Որք ի կալանաւոր կապանաց, եւ ի դիպահւոջ. (Յհ. կթ.։)
Ի հոտ անոյշ ողջակիզեալ մատուցանէր զինքն նուէր. (Շար.։)
Չէր ոք՝ որ արբուցանէր զիս ուրախաւէտն բաժակաւ. (Պիտ.։)
Պա՛րտ էր որ հանճարն զերծուցեալ էր զինքն ի հիւանդանալոյ, ի մեղանչելոյ, ի վաւաշոտելոյ. (Լմբ. ժղ.։)
Այլակերպէր զինքն ձեւով աղքատութեան. (Ճ. ՟Ա.։)
Այլազգեացն ի ձեռս մատնէր զիւրն այրն եւ զանկողնակիցն. (Ոսկ. հերոդ.։)
Արբուցանէր զիս ուրախաւէտն բաժակաւ. (Պիտ.։)
Արիւնակերպ երեւեցուցանէր զինքն. (Վահր. յար.։)
Ցուցանէր զինքնիւրական եւ ինքնակատար փառօքն Ճ. (՟Գ.։)
Ոչինչ է երկիւղ, եթէ ոչ մատնութիւն մտացն օգնականութեան։ Էր զի ոգւոցն մատնութեամբք լքանէին. (Իմ. ՟Ժ՟Է. 11. 14։)
Օրէն էր՝ որ հրամայէր զիւրաքանչիւրն ի յիւրն աշխարհագրել հայրենիս։ Ել եւ յովսէփ աշխարհագրիլ զոյգ մարիամու։ Գալ ի բեթղեհէմ, իբրու թէ աշխարհագրիլ. (Ոսկ. ծն.։)
Օրէն էր՝ որ հրամայէր զիւրաքանչիւրն ի յիւրն աշխարհագրել հայրենիս։ Ել եւ յովսէփ աշխարհագրիլ զոյգ մարիամու։ Գալ ի բեթղեհէմ, իբրու թէ աշխարհագրիլ. (Ոսկ. ծն.։)
Ընտրելագոյն էր ինձ, թէ բնաւ եւ ծնեալ իսկ չէր զիս մօր իմոյ. (Փարպ.։)
Քան զխուժս եւ զդուժս վայրենագոյն եւս զգածեալ էր զիւրեամբ զգազանութիւն. (՟Գ. Մակ. ՟Է. 3։)
Մեծաւ ճռխութեամբ եւ յաղթութեամբ բազմաւ քաղքավարէր զիշխանութիւնն ամս ՟Գ։ ըստ ամբիծ հաւատոյ քաղքավարեցեր զտնտեսութիւնն։ Այսպէս քաղքաքվարեաց զկեանսիւր սուրբ հայրապետն։ Զկեանս քո՝ որ առաջի նորա է, ուղղութեամբ քաղքավարէ՛. (Յհ. կթ.։ Գանձ.։ Ճ. ՟Բ.։ Լմբ. ժղ.։)
Յոյժ անընչասիրաբար ցուցանէր զիւր ախորժակսն. (Խոր. ՟Գ. 38։)
Վարէր զիշխանութիւն իւր բարի շքեղաշուգ կառավարութեամբ. (Օրբել.։)
Զգուշացուցանէր զիւր եկաւորութիւնն՝ դռնապանին։ Ընկեր մի դռնապանին զգուշացոյց զնմանէ, եւ ասէ, ես տեսի, եւ այլն. (ՃՃ.։)
Մատնէր զինքն ի ձեռն ամբոխին, որք լի էին անագորոնութեամբ (կամ անագորոյնութեամբ). (Ոսկ. յհ.։)
Զիշխանական տէրութեանն իւրոյ բացերեւեցուցանէր զիշխանութիւնն. (Նանայ.։)
Voir tout