Զինչ, էն, էին, էումն, ման

s.

nature, substance, state of a thing.

Other definitions containing this entry

Ճապաղեմ, եցի

to spread, to disperse, to satter;
to divert, to entertain;
— զինչս, to squander away, to waste, to dissipate.

Յաւելում, լի

to add, to increase, to augment;
to join, to adjoin, to insert, to interpolate, to apply, to supply;
to reckon, to add up;
— խօսել, to repeat, to say again, to reply, to rejoin;
— ի զօրութիւն, to redouble one's strength;
— ոյժ ումեք, to sustain another's efforts;
— զինչս իւր, to increase one's wealth;
աւուրս յաւուրս —, to lengthen life;
— զվարձս ծառայի, to raise the wages of a domestic;
յաւել յիս զօրութիւն, it gave me new strength;
եւ յաւել ծնանել, and then brought forth;
ոչ եւս յաւելից անիծանել, will never curse again;
մի եւս յաւելուցուք տեսանել զերեսս իմ, see my face no more.

Որ, ոյ, ով

who, which, what, that;
որ միանգամ, որ ոք, who, whoever, whosoever;
որք միանգամ, all they who;
որ ինչ, what;
which;
all that;
whatever;
այրն որ գայ, the man who is coming;
զոր դու գտեր, what you have found;
եւ որ չար եւս է, որ չար քան զամենայն է, and what is worst of all;
այրն զոր եմ սիրեմ, the man whom I love;
չգիտէ զոր գործէն, he does not know what he is doing;
յորմէ, whence, therefore;
որ եւ իցէ, whoever, whosoever;
any thing whatever, aught;
որ զինչ եւ իցէ, whatever or whatsoever it may be;
be that as it may;
ընտրեա զոր եւ կամիս, choose which you please;
որոյ աղագաւ, for this reason;
որ բարիս գործէ, գտցէ զբարիս, who acts well will be rewarded;
որ խնդրէ՝ առնու, he who asks will receive;
ժողովեցին որ շատ եւ որ սակաւ, some have gathered much, some little;
հանապազօր մեղանչեմք՝ որ խորհհրդով, որ բանիւ, we continually sin either in thought or word.

Պահանջեմ, եցի

to exact, to recover, to require, to claim, to lay claim to;
to examine, to discuss;
— զինչս, to claim, to challenge, to demand;
— ի դատաստանի, to require;
ի բաց — յումեքէ զոգին, to require one's soul of one;
— զամբարիշտս, to punish or chastise the impious;
վրէժս —, to avenge, to be avenged.

Վատնեմ, եցի

to dissipate, to consume, to use up, to lavish, to scatter, to dilapidate, to fritter away, to waste, to run through, to exhaust;
— զինչս, to waste one's substance or goods, to squander away one's fortune.

Տեսանեմ, տեսի

to see, to perceive;
to regard, to contemplate;
to observe, to consider, to remark, to examine;
to know;
to provide, to supply, to furnish;
to take care of, to tend;
to go to see, to visit;
to spy, to watch;
— զմիմեանս պատերազմաւ, to engage in war amongst themselves;
to grapple with each other;
— զպէտս ուրուք, to provide with necessaries;
զտուն —, to manage household or domestic affairs;
չ-ոյն առնել, to pretend not to see;
տեսէք զինչ լսէքդ, pay attention to what you hear;
տեսջիր, զամենայն նշանսն արասցես, take care to work all the wonders;
աստուած տեսցէ իւր ոչխար յողջակէզ, God will provide himself with a lamb for the burnt offering;
հիւանդ էի եւ տեսէք զիս, I was sick, and you visited me;
տես ինձ, see, you see;
ապա թէ ոչ՝ տեսից վասն քո, if not you will see how I will pay you;
տես քեզ արս զօրաւորս, choose valiant men to accompany you.

Բարի, րւոյ, րեաց

good, benefit, favour, goods;
— է, it is good;
— առնել, to do well;
— or բարեաւ եկիք, be welcome ! համբաւ բարեաց, good reputation;
գիտել զ— կամ զչար, to ignore the difference between good and evil;
զինչ — գործեցից, what shall I do well ? հատուցեր ինձ —ս, you have done me good;
ընկալար անդէն զ—ս քո, you have received good in your life;
յորժամ — լինիցի քեզ, when will you be happy;
բարեօք, cf. Բարւոք;
բարով իմն, cf. Սիրելապէս, cf. Մարդասիրապէս;

Դ

thou, thee, you;
this, that, it;
these;
սուրբդ սրբոց, you who are the holy of holy ones;
կորուսեր զհոգիդ եւ զինչսդ, you have lost your soul and your property.

Զինչպիտութիւն, ութեան

caprice, whim, freak, humour, fantasy;
ի կամս անձին զինչպիտութեան բերիլ, to follow one's own caprice or fancy;
թողուլ զոք ի կամս անձին զինչպիտութեան, to leave one to his ways or caprices.

Թափեմ, եցի

to humiliate, to abase, to lower one's self to;
թափել զինքն ի գրաստէն, to dismount, to leap from horseback;
թափել զինչս, to spend, to dissipate, to waste, to squander;
թափել զոյժ եւ զզօրութիւն, to make great efforts, to employ all one's energy, to do any thing in the world;
to strive with all one's heart, to sharpen one's tools, to prepare one's self;
թափել ի լծոյ, to throw off the yoke;
թափել զոք ի կենաց, to deprive of life, to massacre;
թափել ի միմեանց (զարս ի կռուի), to separate the combatants;
թափել զբանն յումեքէ, to interrupt a discourse;
թափեաց նաւն զբեռն, the ship is unloaded.

Ծախեմ, եցի

to spend, to expend;
to eat, to use, to consume, to waste, to reduce to nothing, to exhaust;
to absorb;
to devour;
to corrode;
*to sell;
— զժամանակն, to waste, to throw away one's time;
— զինչս, to dissipate one's fortune;
զվաստակս —, to lose one's labor, to have one's labor for one's pains;
ի զուր զբանսն —, to speak to no purpose, to talk to the winds;
հրոյ —, ի հուր —, to consume by fire;
— առաւել քան զսովորականն, to exceed the ordinary expenditure.

Հաճոյ, ից

agreeable, pleasant, pleasing, complaisant, grateful, acceptable;
— լինել, to please, to humour, to agree, to have pleasure;
զի՞նչ — է ձեզ, what do you think of it ?
որպէս — թուեսցի քեզ, as you please or choose, as you like;
—աչաց հայելոյ, comely to the eye;
— եղեւ նա աչաց իմոց, he or she pleased me;
—թուեցաւ նմա, it pleased him, he thought fit or proper, he approved of it;
—եւս էր նմա, he preferred;
արա նմա զինչ — է առաջի աչաց քոց, do with him as you will.

Հասարակ, աց, ուց

— տեղիք, the common places, general topics;
—աց կեանք, common life;
թշնամի —աց, the common enemy;
միտք, կարծիք, —աց, common sense;
—աց հաւանութեամբ, with one accord;
օգուտ —աց, the public interests;
իրք —աց, public affairs;
ծախիւք —աց, at the public expense;
—աց վարել կեանս, to live in common;
—աց ունէին զինչս, they had every thing in common.

Voir tout

s.

ԶԻ՞ՆՉ τίς; τί; quis, quae, quid? Անուն հարցական, կամ իբր հարցական, զի՛նչ, զի՛նչ ինչ։ Առընթեր ներգործական բայից է որպէս հայցական բառիս Ի՞նչ այսինքն զո՞ր կամ զո՞րպիսի. ի՞նչ, ի՞նչ բան.

Զի՞նչ կերիցուք, կամ զի՞նչ արբցուք, կամ զի՞նչ զգեցցուք։ Զի՞նչ տեսեալ՝ արարեր զբանդ զայդ։ Զի՞նչ արասցես ինձ։ Զի՞նչ տաց քեզ։ Մի՛ գիտասցէ ձախ քո՝ զի՛նչ գործէ աջ քո։ Մի՛ հոգայցէք, թէ ո՛րպէս կամ զի՛նչ խօսիցիք, զի տացի ձեզ ի ժամուն յայնմիկ՝ զի՛նչ խօսիցիք.եւ այլն։

Առընթեր էական բայից եւ չէզոքաց՝ կամ առանց բայի, է ուղղական. իբր Ո՞ր կամ ո՞րպիսի ինչ. ո՞ր բան, ո՞ր.

Զի՞նչ դիւրին է. ասե՞լ ... եթէ ասել։ Գիտէ հայրն ձեր, զինչ պիտոյ է ձեզ։ Եւ մի՛ ամենայնի, զի՛նչ ընկերի քոյ իցէ.եւ այլն։

Եւ ապա յանդիմանութիւն այսոցիկ զի՞նչ, եթէ ոչ անտես առնել. (Խոր. ՟Գ. 68։)

Զի՞նչ առ նոցին չարչարանսն՝ դիւահարաց չար կիրքն, կամ զի՞նչ մեռելոց սուգն. (Վրք. հց. ՟Դ։)

adj.

ԶԻ՞ՆՉ. ա. ուղղ. եւ հյց. Ո՞ր, ո՞րպիսի. զո՞ր, զո՞րպիսի. ի՞նչ.

Զի՞նչ վարձք իցեն։ Զի՞նչ օգուտ է մարդոյ։ Զի՞նչ շահ եղեւ։ Զի՞նչ գործ գործեալ է քո.եւ այլն։

Առ իս զի՞նչ պատգամ յղեն. (Փարպ.։)

Զի՞նչ վայելումն։ Զի՞նչ քեզ աղերս մատուցից. (Նար.։)

Զի՞նչ բան բաւական լիցի ասելոյ. (Ոսկ. յհ. ՟Ա. 11։)

Զի՞նչ պատճառ է։ Վասն զի՞նչ պատճառի. (Դիոն.։)

Զի՞նչ են զարմանըք հիացման, թէ ... եւ այլն. (Շ. խոստ.։)

Զի՞նչ ոք յառաջ քան զայս էր Անտոն. (Աթ. անտ.)

Բժշկացն պաշտօնն զի՞նչ գործոյ գործակից հանդիպիցի գոլ պաշտօնական. առողջութեան։ Եւ նաւակառուցաց պաշտօնն զի՞նչ գործոյ գործակից պաշտօնական իցէ. նաւու. (Պղատ. եւթիփռոն.։)

adv.

ԶԻ՞ՆՉ. մ. τί; quid? ut quid? quomodo Առ ի՞նչ. առ ի մէ՞. զիա՞րդ. զի՞. ի՞ւ.

Զի՞նչ գործեցեր զայդ։

Զի՞նչ գործեցեր զայդ ընչ իս, ընդ մեզ, եւ այլն։

Զի՞նչ է ինձ՝ ի թիւ արկանել։ Եւ զի՞նչ է ինձ սակաւս յօդել, կամ ի կիր արկանել։ Զի՞նչ վնասեսցեն զիս պարտիքս. (Նար.։)

ԶԻ՞ՆՉ. Ո՛րպէս. ո՛րչափ. քանի՛.

Զի՛նչ շատ գործեաց սքանչելիս. (Բուզ.։)

նխ.

ԶԻ՛ՆՉ. նխ. Որպէս. իբրեւ, զերթ. ինչպէս, պէս, ընտոր

Ղամբարափայլ ծագես յաւէտ՝ զինչ զարեգակըն բազմագէտ ... Շո՛ւրջ պատեսցես ուսման գըրոց, որ զմիտս առնէ՝ զինչ բով հալոց ... Զի յիւր հօրէն՝ խօսի խախուտ, որ զմարդն արար՝ զինչ զփայտ փուտ. (Երզն. այբուբ.։)

Նոյնպէս եւ այլ տաղասացք ի նոյն դարս, եւ զկնի։

ԶԻ՛ՆՉ, կամ ԶԻ՛ՆՉ ԵՒ. ԶԻ՛ՆՉ ԵՒ ԻՑԷ. Անորոշ հարցական, Որ ի՛նչ միանգամ. զոր ինչ եւ իցէ. զի՛նչ ինչ.

Արա՛ նմա՝ զի՛նչ հաճոյ է առաջի աչաց քոց։ Պատմեսցի Յակոբայ եւ Իսրայէլի, զի՛նչ կատարելոց իցէ Աստուած։ Զի՛նչ եւ անուանեաց Ադամ, այն անուն է նորա.եւ այլն։

Եթէ եպիսկոպոս ոք գտցի զինչ եւ իցէ ի վատթար գործս. (Կանոն.։)

s.

ԶԻ՛ՆՉ ԷՆ, էին, էումն. գ. τὸ τί ἑστιν ..y quid est, q.d. quidditas Զի՛նչ ինչ գոլն իրին, իբրու զինչութիւն սահմանաւ եւ անուամբ բացատրելի. էութիւն. իսկութիւն.

Զի՛նչ էն կա՛մ անուամբ ճանաչի մեզ, եւ կամ սահմանաւ։ Յորժամ զի՛նչ էն սահմանաւ ճանաչի, յայնժամ որպիսի ինչ էն ի զինչ էումն տեսանի։ Իսկ յորժամ զինչ էն անուամբ ճանաչի. յայնժամ որպիսի ինչ էն ոչ տեսանի ի զինչ էումն. (Սահմ. ՟Ա. 1։)

Զի՛նչ էումն ստորոգի. այսինքն ի վերայ զինչ էին, կամ զզինչ էէն. (Անյաղթ պորփ.։)

ԶԻ՛ՆՉ ԻՆՉ. cf. ԻՆՉ, եւ cf. ԻՄ ԻՄԻՔ, եւ cf. ԻՒ ԻՒԻՔ։

adv.

ԶԻ՛ՆՉ ՕՐԻՆԱԿ. մ. Որո՞վ կամ զինչպիսի՞ օրինակաւ. ո՞րպէս. ի՞նչպէս, ի՞նչ կերպով.

Զի՞նչ օրինակ արդեօք սկիզբն արար Անտոն. (Աթ. անտ.)

Կամիցի ուսանել, թէ զի՛նչ օրինակ մեք զԱստուած հայր կոչեմք. (Կոչ. ՟Է։)

Զի՞նչ օրինակ առ ուխտաւոր կուսանսն տեսութիւն արասցուք։ Զի՞նչ օրինակ ի մարմնում աստուածութիւնն. որպէս հուր յերկաթում. (Բրս. հց. եւ Բրս. ծն.։)

Warning, for now, these are the entries' title sharing the same character string regardless of its position, not the entries sharing the same root.

Mots dérivés

Զինչուզինչ

Զինչպէտ

Զինչպիսի՜

Զինչպիտկէն

Զինչպիտութիւն, ութեան

Voir tout