Other definitions containing this entry
call, appeal, invitation;
— յատեան, writ, summons, citation;
— ի մենամարտ, challenge;
— զինուորական, muster, roll-call;
գտանիլ ի կոչն, to be present at roll-call;
տալ կոչոյն պատասխանի, to answer a summons.
law;
precepts;
faith, religion;
constitution;
rule, regulation;
right;
principle, maxim;
usage, uses, custom;
institution;
condition, fashion, mode;
district, canton, province;
— աւետեաց, guerdon or gift to a bringer of good news;
—ք քահանայապետականք, decretals;
հմուտ քահանայապետական օրինաց, decretalist, canonist;
—ք կանանց, menses, menstrua, catamenia;
—ք, or Գիրք Բ. օրինաց, or Երկրորդումն օրինաց, Deuteronomy;
—ք ազգաց, the law of nations;
—ք մտաց, principles;
— պատուոյ, decoration, insignia, badge;
—ք անօրէնք, corrupt practice, abuses;
—ք հզօրադունին, the law of might, the good old rule;
հակառակ or ընդդէմ օրինաց, against all rule, illegally;
աստուածային՝ յաւիտենական՝ բնական՝ քաղաքական՝ զինուորական՝ հին՝ նոր՝ աւետարանական՝ գրաւոր օրէնք, divine, eternal, natural, ancient, new, evangelical, written, civil, military law;
Voir tout
Other definitions containing this entry
appel;
invitation;
appel en justice, assignation, citation, sommation;
— առնել, faire appel;
— առնել ումեք, appeler quelqu'un;
— զինուորական, appel militaire;
գտանիլ ի կոչն, être à l'appel;
տալ կոչոյն պատասխանի, répondre à l'appel.
loi;
règle, règlement;
principe, maxime;
usage, coutume, us;
institution;
mode, façon, manière d'être;
canton, province, district;
le saint sacrement, la sainte Eucharistie, la communion;
օրէնս առնուլ, հաղորդել օրինաց, recevoir la communion, communier;
յետ օրինացն կցորդութեան, après la communion;
օրէնք կանանց, règles, menstrues;
օրէնս դնել՝ հաստատել, cf. Օրինադրեմ;
աստուածային՝ յաւիտենական՝ բնական՝ քաղաքական՝ զինուորական՝ հին՝ նոր՝ աւետարանական՝ գրաւոր օրէնք, loi divine, — éternelle, naturelle ou de la nature, civile, militaire, — ancienne, — nouvelle, — évangélique, — écrite;
օրէն է, il est permis, on a le droit de, on peut;
չէ օրէն, il n'est pas permis, on n'a pas le droit;
օրէն էր նմա, il lui était permis, on lui permettait;
օրէն էր քեզ, vous pouviez;
եթէ օրէն իցէ ասել, s'il est permis de dire;
օրէ՞ն իցէ, իցէ՞ օրէն, est-il permis de?
ըստ օրինի, ըստ օրինաց, օրինօք, selon la loi, conformément à la loi ou aux lois, légalement, légitimement, par les voies légitimes, en forme, selon les lois;
en bon ordre, dûment, avec régularité;
օրէնք մտաց, principes;
օրէնս իւր կալեալ էր, il avait pour maxime, pour principe;
ընդ օրէնս համարել, poser pour maxime;
օրէնս կարծեցին անձանց, ils se crurent permis de;
— պատուոյ, décoration;
օրէնս համարել անձին, se faire une loi;
զամենայն ինչ — համարի ի լրումն ըղձից իւրոց, il se sert de toutes sortes de moyens pour satisfaire son désir;
օրէնս դնել, dicter des lois;
օրէնք անօրէնք, abus;
խոտորել յօրինաց, s'écarter des lois;
զանցանել օրինօք, transgresser une loi, violer les lois;
օրէնք հզօրագունին, la loi du plus fort;
բառնալ՝ ջնջել զօրէնս, abolir, abroger une loi;
*հաւատք օրէնք չունի, il n'a ni foi ni loi;
հակառակ ou ընդդէմ օրինաց, contre les lois;
օրէնս տալ, donner des lois;
օրէնս դնել, faire des lois;
պահել զօրէնս, observer les lois;
*այս օրէնք դարձաւ, cela est passé en loi.
Voir tout
Other definitions containing this entry
Պարապեցին մոլորական վարդապետութեան։ Ոչ զինուորականին պարապեաց վարժից, եւ ոչ իմաստասիրական ինչ կրթութեանց. (Պիտ.։)
μανδύας, μανδύς (լծ. թ. մինթան) sagum, lacerna. (գրի եւ Տառոտակ, Տառիովկատ) Վերարկու զինուորական.
Ո՛չ զինուորականս զանգիտողս մահկանացուս, այլ քերոբէական անքթթելի անմահական գումարտակս. (Նանայ. վերջաբ.։)
Զինուորական պահպանակ կամ զանկապան բարձից.
Ոչ յանապատի միայն, այլ եւ յաշխարհի ... ոչ ի բեմբականաց եւեթ, այլ եւ ի զինուորականաց. (Խոսր. ձ։)
Զէնընկէց եղեալ առաջի նորա՝ մերկանայր զհանդերձն զինուորական. (Արծր. ՟Ա. 15։)
զորս միանգամ ի զինուորական կարգէ սուսերամերկս եւ զինաշարժս գտանէին։ Քաջամարտիկ արանց պատերազմողաց, եւ աջողակ զինաշարժից. (Յհ. կթ.։)
Մարտակից զինուորական դասուն սուրբն ներսէս. (Շար.։)
Ի զինուորական նահատակութեանցն, եւ ի նաւաստիկ վաճառաշահութեանց դիւրաւ ճանաչի. (Պիտ.։)
բառ անյայտ. որպէս գլխանոց զինուորական.
πολύχειρ multimanus, numerosus Որ իցէ բազում ձեռն, այսինքն չափ եւ թիւ զինուորական ուժոյ, կամ բազմութիւն արանց ուժաւորաց. բազմաթիւ. յոքնախումբ. յաճախագունդ. (որոյ ներհակն Սակաւաձեռն ասի). շատւոր.
ԶՕՐՈՒԹԻՒՆ. (ի բառէս Զօր. թ. շէրի ) δύναμις virtus, virtutes στρατιά exercitus, militia Զօրական. երկրաւոր զինուորութիւն. ոյժ զինուորական. եւ Զարդք երկնից. հրեշտակք, եւ աստեղք. զօրք. ասքէր. եբր. ձապա. (յորմէ՝ Սպայ. սիփահի ), եւ սաբաւօթ, այսինքն զօրութեանց, կամ զօրաց).
ԶՕՐՈՒԹԵԱՆ. ի սեռականն՝ ըստ եբր. ոճոյ, իբր Զօրաւոր, կամ զինուորական.
ՎԱՐԱՊԱՆԱԿ μανδύας genus vestimenti miitaris. որ եւ ՎԱՌԱՊԱՆ. Պահպանակ վառելոցն ի պատերազմ. որպէս ամղան՝ տառատոկ՝ վերարկու՝ թիկնոց եւ լանջանոց. զգեստ զինուորական.
Ոչ ի գինարբունս եւ ի գռեհս զինուորական ինքեան յաղթասիրելով առընթեր կանանց եւ կնամարդեաց. (Պիտառ.։)
Վարք զինուորական, վանական, նաւորդական, մշակական. (Վրդն. սղ.։)
Սեպհական զօրականի. զինուորական.
Հանդիսական ժուժկալութեամբ ողջախոհաբար կրթութեամբ զզինուորական երկասիրութեամբն յօժարաբար դեգերել. (Արծր. ՟Դ. 1։)
Ոչ եթէ զինուորական զինուք քաջալերիմք, եւ ոչ սաստկատեսակ եւ ամենաչար խոշտանկութեամբ. (Կիւրղ. ի կոյսն.) (այժմու յն. ոսկետեսակ եւ ամենագեղեցիկ խոշտանգանօք)։
Կապարճ աղեղան, որ լինի եւ անօթ նետից. պատկանդարան ի դնել զաղեղն. գըրպան. նիյմլէկ. թէրքեշ. Բայց թուի նշանակել եւ զզարդ ինչ զինուորական որպէս վառ ծոպաւոր կամ դրօշ կամ դրօշակ կախեալ ի վերնակողմն նիզակի. որպէս յն. φάρος pallium, palla.
ὀπλιτικός militaris եւ πελταστικός peltatus. Սեպհական սպառազինի եւ սպառազինութեան. եւ Սպառազինեալ. զինուորական. եւ Ասպարաւոր.
Ի զինուորական հարկատրութիւն համարով կարգեցան. (Բրս. ՟խ. մկ.։)
Այլ որպէս զզինուորական իմն բազմազինութիւն առեալ՝ ընդդէմ յարուցից զճշմարտութիւն. (Պրպմ.։)
Բազում անգամ եւ սխալանացն յինքեան ցուցանէ բերս՝ մշակականն, զանբերութեանց պտղոյն եւ զկարկտիցն. եւ զինուորականն զպարտութեանցն. (Պիտ.։ )
ՃՕՇ. որ եւ ՃԱՒՇ, ՋԱՒՇ, ՃՕՇԱՆ կամ ԶԱՒՇԱՆ. պ. ճէվշէն, ճիւշիւշ. յոքն՛՛. ճիւվէզ, ճէվաշին (որ է սիրտ, եւ լանջք) Լանջապանակ. լանջանոց զինուորական. զրահ. վերտ.
որ գրի եւ ԳՐԱՍՏ. μανδύας mantella, vestis militaris Հանդերձ կրելի զանձամբ. զգեստ. վերարկու զինուորական. . տառատոկ. վարապանակ. (լծ. թ. քէրաքէ, խըրգա ).
Շարժն եւ պատառումն վիմաց։ Շարժ մեծ յահ եւ յերկիւղ հրէիցն եւ զինուորական եղեւ. (Բրսղ. մրկ.։)
ՍՊԱՅ որ եւ ՍՊԱՀ, եւ ՍԵՊՈՒՀ. (ռմկ. սպահի. պ. սիբահ, սիբահի. եբր. ձապա, կամ սէպա. յորմէ սաբաւովթ) δύναμις, στρατεία virtus, exercitus, militia. Զօր կամ զօրական. գունդ զօրաց, կամ զինուորական ազատաց. որ եւ զօրութիւն. այրուձի. հեծելազօր. բանակ. ազգ.
ԳՈՒՆԴ, գնդի, դաց, կամ դից σπείρα cohors, τάξις ordo, συναγωγή , δῆμος coetus, plebs եւ այլն. Բոլորեալ բազմութիւն. խումբ առանձին. դաս. հոյլք. ջոկ. ժողով. ամբոխ, մանաւանդ զինուորականն. մէկտեղ եկած բազմութիւն.
cf. ՂԱԿԻՇ. Իբր Զօր. բանակ։ բանակետղ. եւ Զինուորական. քաջիկ.
ՃՕՇ. որ եւ ՃԱՒՇ, ՋԱՒՇ, ՃՕՇԱՆ կամ ԶԱՒՇԱՆ. պ. ճէվշէն, ճիւշիւշ. յոքն՛՛. ճիւվէզ, ճէվաշին (որ է սիրտ, եւ լանջք) Լանջապանակ. լանջանոց զինուորական. զրահ. վերտ.
ՏԱՊԱՐ. πέλυξ, πέλεκυς (լծ. վաղակ) securis bipennis. Զինուորական գործի տապարաձեւ՝ միսայրի կամ երկսայրի. սակր.
Ո՛չ զինուորականս զանգիտողս մահկանացուս, այլ քերոբէական անքթթելի անմահական գումարտակս. (Նանայ. վերջաբ.։)
Եւ ի զինուորական կողմանէն զչարեսին գահերէցս իւրոյ տաճարին, որ բդեշխն կոչէին. (Ագաթ.։)
որ եւ յն. խլա՛միս. χλαμύς, -ύδος chlamys, -ydis. գրի եւ ՔՂԱՄԻԹ. (լծ. խլայ, խիլայ) Վերարկու զինուորական, իշխանական, թագաւորական.
Ձեռագործականն բոլոր ախորժակք, եթէ զինուորականն, եւ եթէ մշակականն իցէ, եւ կամ նաւաստականն տեղեկութիւն։ Յի՛նչ եւ ձեռնարկիցէ ոք վարժելոցն եւ հրահանգելոց յանցնիւր ախորժակս։ Զկենցաղ օգտակարագոյնս ախորժակացն։ Քերթողականս ախորժակ։ Ընդդէմ ամենաբարի ախորժակի. եւ այլն։ (Պիտ.։)
Զինուորական արուեստ. (Կորիւն.։)
Պետ զինուց. գլխաւոր ի զինուորս. պաշտօնեայ զինուորական.
στράτευμα, στράτος, στρατιά exercitus, militia եւ custodia (յորմէ եւ յն. κουστωδία ) անուն հաւաքական. Զօրաւոր որեար, կամ դաս զինուորական. զօր. սպայ. եւ Պահապան զինուորք. սիփահ, ասքէր.
ԶՕՐԱԿԱՆ. ա. Որ ինչ է սեպհական զօրու. զինուորական.
ԼԵԳԷՈՎՆ կամ ԼԷԳԷՈՆ. Բառ լտ. լեճիօ. legio. (ի lego որ է հաւաքել). յորմէ եւ յն. լեղէօն. λεγεών . ասի եւ φάλαγξ եւ այլն. գունդ կամ դաս զինուորական, իբր 6000 կամ 6666 արանց. կամ 12000 զինուորաց, եւ կամ 6000 հետեւակաց, եւ 732 հեծելոց։ cf. ՓԱՂԱՆԳ, եւ cf. ԳՈՒՆԴ.
(ռմկ. քէրվան, քէվրան. պ. քեարպան, քեարվան. իտ. քարօվանա). Խումբ եւ չու ուղեւորաց՝ բեռնաբարձ գրաստուք, բանակ ճանապարհորդաց, եւ զինուորական, եւ արքունի.
Voir tout