Other definitions containing this entry
Որ համարիցի հաստատուն կալ, զգո՛յշ լիցի՝ գուցէ անկանիցի։ Զիա՞րդ անկաւ յերկնից արուսեակն։ Անդ անկցին ամենեքեան։ Անկցի հպարտութիւն մարդկան։ Ապարանք անկցին։ Անկաւ պարիսպն շուրջանակի։ Յորոց վերայ անկաւ աշտարակն։ Անկցի ի վերայ նորա կարկուտն։ Իբրեւ զցօղ անկեալ ի Տեառնէ։ Բարձի՛ր, եւ անկի՛ր ի ծով։ Անկաւ ի վերայ երեսաց իւրոց։ Անկայ առաջի Տեառն։ Անկեալ երկիր պագանէին նմա։ Անկեալ ի վերայ պարանոցին։ Անկաւ զպարանոցաւն նորա։ Յորմէ անկաւ Յուդաս գնալ ի տեղի իւր։ Անկցին ի տանց փափկութեանց իւրեանց։ Անդր անկցուք, զի Տէր Աստուած մեր ընկէց զմեզ։ Անկաւ ի գլխոց ձերոց պսակ փառաց ձերոց։ Անկցի ի գուբ առիւծուց։ Անկցի ի հնոց հրոյն, յորոգայթ, եւ այլն։
Է եւ անուն միոյ ի մոլորակաց։ Զքր. կթ. ի չարչարանս։ Թերեւս արուսեակն է, որ միշտ մերձ գոլով արեգական՝ դիտակամբ երեւի իբրեւ զլուսին եղջերաւոր։
Յառաջնթաց կարապետ։ Կարապետ թագաւորին երկնաւորի։ Որպէս զարուսեակն ծագեալ ի յերկրի՝ եղեւ կարապետ արեգական արդարութեան։ Կարապետ կրկին իջման տեառն ի ստորին կողմ երկրի. (Շար.։)
Եւ մեծազգի կանանց գուշակ՝ պճնողական (արուսեակն, որ է որպէս թէ հարսն). (Երզն. ոտ. երկն.։)
Պայծառ արուսեակ ցոլացեալ յարեւմտից ի յելս արեւու. (Շար.։)
Արուսեակդ առաւօտեալ. (Շար.։)
Աւա՛ղ չար արարուածին։ Զայն արարուած ողբաց զարուսեակն. (Լաստ. ՟Բ. ՟Ի՟Գ։)
Յովհաննէս խայտայր, եւ որպէս նախընթաց շուրջ ընթանայր ցնծութեամբ։ Որպէս զկարապետ եւ նախընթաց նմին։ Արուսեակդ առաւօտեալ՝ նախընթաց ճանապարհի որդւոյն աստուծոյ տնօրէնութեան. (Ճ. ՟Գ.։ Շ. թղթ.։ Շար.։)
Արուսեակ՝ զաստղիկ, եւ փայլածօղ՝ զհերմէս. (Փիլ. ՟ժ. բան.) (յն. եւս՝ լինի ա. եւ գ) στιλβός, -ή, -όν fulgidus, -a, -um;
fulgens.
Ոչ է առանց արուեսկին նշուլից արեւու երբէք քաղցրութիւն։ Արուսեակն գեղեցիկ վարսիւք իւրով խայտայ ի ժամ առաւօտուն. (Նար. ՟Ծ. եւ Նար. յովէդ.։)
Արուսեակն զվեց ամիս արուսեակ է, եւ զվեց ամիս գիշերավար. դուաւուր աւուր. արուսեակ յայգոյն պահու եւեթ, իսկ դու ի քսան եւ չորս ժամս՝ ի տըւնջեան եւ ի գիշերի. (Գիւտ թղթ. առ վաչէ։)
Զիա՞րդ անկաւ յերկնից արուսեակն, որ ընդ առաւօտն ծագէր. (Ես. ՟Ժ՟Դ. 12։)
Սատանայ յառաջին պայծառութեան իւրում արուսեակ եւ փայլակն անուանեցաւ. (Կամըրջ։)
Որ սակս պայծառութեան արուսեակ անուանէր, վասն ամբարտաւանութեան խաւարեալ նսեմացաւ. (Խոսր.։)
Իսկ Արուսեակ արգեականն արդարութեան՝ է յհ. մկ. կարապետն։ Շար. եւ այլն։
Առ արուսեակն արագ ընթացար. (Նար. կուս.։)
ἔσπερος esperus, vesper, stella, vespertina որ եւ Venus, Lucifer. Արուսեակն՝ ո՛չ ընդ այգն ծագեալ յարեւելից, այլ ընդ երեկս երեւեալ յարեւմուտս. վասն որոյ նաեւ Երեկ ասի.
Զի՞նչ է արուսեակն, եւ կամ զի՞նչ է գիշերավարն. (Կոչ. ՟Զ. 1։)
Արուսեակն՝ զվեց ամիս արուսեակ է, եւ զվեց ամիս՝ գիշերավար. (Գիւտ թղթ. առ վաչէ։)
Արուսեակն՝ Յովհաննէս, գիշերավարն (սօղոս, որ եղեւ) Պօղոս. (Վանակ. տարեմտ.։)
Գնաց ընդ անապատն գիշերավար. իբրեւ եհաս նմա տիւն, եւ այլն. (Վրք. հց. ձ։) ի բառս Գաղիանոսի Գիշերավար կոչի խոտ ինչ, իբր յն. ասդէրի՛սգօս այն է աստղիկ. արուսեակ։
Զուգընթաց են միշտ ընդ արեգական (արուսեակ եւ փայլածու). (Փիլ. նխ. ՟բ.։)
Արփիազգեստ պայծառութեամբ որպէս զարուսեակն յորդալոյս ծայրափայլ աստուածաբանութեամբն պայծառացեալ. (Գր. սքանչ. ի ստեփ.։)
Որպէս զարուսեակն յորդալոյս ծայրափայլ աստուածաբանութեամբն պայծառացեալ. (Գր. սքանչ. ի ստեփ.։)
Արուսեակ, որ հուպ շաւղօք մերձ նախածագեաց արդարութեան արեւու. (Հ. կիլիկ.։)
Արուսեակն սկայընթաց եւ վայելչագեղ. (Նար. առաք.) (ըստ Սղմ. ՟Ժ՟Ը. 6)։
Արփիազգեստ պայծառութեամբ որպէս զարուսեակն պայծառացեալ. (Գր. սքանչ. ի ստեփ.։)
Արուսեակ զուարթարար. (Շար.։)
Արուսեակն սկայընթաց եւ վայելչագեղ։ Վայելչագեղ սուրբ կոյս տիրածին. (Նար. առաք.։ Գանձ.։)
Ծագեաց աստղն վարսադիտակ՝ սուրբ առաքեալն թադէոս։ Արուսեակն վարսադիտակ, եւ փայլածուն գեղեցկապաճոյճ. (Ճ. ՟Բ.։ Ոսկիփոր.։)
Աստղ սահմանիչ երկակշիռ տարրութեանց (տուընջեան եւ գիշերոյ, այսինքն արուսեակն՝ որ լինի եւ գիշերավար). (Նար. ՟Ղ՟Գ։)
Աշխարհալոյս պայծառ արուսեակ. (Լմբ. պտրգ.։)
Որ զարուսեակին անզգայ էութիւն իբր երաստնաւ իմն դաստիարակես. (Նար. ՟Կ՟Գ։)
Որ զարուսեակն մթացուցեր. (Նար. ՟Լ՟Ե։)
Ընդ քեզ է սկիզբն զօրութեան, պայծառութիւն սրբոց քոց, յարգանդէ յառաջ քան զարուսեակ ծնայ զքեզ. (Ղեւոնդ.։)
Արուսեակն վարսագիսակ, եւ փայլածուն գեղեցկապաճոյճ. (Ոսկիփոր.։)
Ի հրեշտակապետական անուանէն սատանայ (եղեւ արուսեակն). (Սարգ. յուդ. ՟Ա։)
Զո՞րս հիւսեցից շարս եւ տողս բանից դսրովականաց։ Զպատասխանի խաչապսակն փրկչի ի շար առաջնոյն յաւելեալ հոգէկրի։ Որպէս ի ծիրս աստեղաց զարուսեակն երկնից ի ճահ է դասել ի շար սկսմանն. (Նար. ՟Ի. եւ Նար. առաք. եւ Նար. մծբ.։)
ԱՍՏՂ ԱՌԱՒՕՅԻՆ, կամ ԱՌԱՒՕՏՈՒ. կամ ԱՍՏՂ. իբր (Արուսեակ։ Յայտ. ՟Ի ՟Բ 16։ Նար. կուս.։ Սարգ. յուդ. ՟Բ։)
Արուսեակն գեղեցիկ վարսիւք իւրովք խայտայ ի ժամ առաւօտուն. (Նար. յովէդ.։)
ԶՈՀՐԱՅ կամ ԶՈՀՐԱ. Բառ այլազգ". զիւհրէ, զիւհրէթ, զօհարա. այսինքն փայլուն, պայծառ. այն է Արուսեակ. (Շիր.։ եւ Տօմար.։)
Արուսեակն (արեգակն) ... լծակցութեամբ ընկերին իւրոյ լուսնոյ. (Նար. առաք.։)
Զայն արարուած որբաց արուսեակն, եւ սգաց երեկորեայն խրթնի. (Լաստ. ՟Ի՟Գ։)
Ընկէց (զարուսեակն) ի դասու կայանէն. (Խոսր.։ Յիւրաքանչիւր դասս եւ ի կայանս. Լմբ.։)
Բառ յն. κοχλίας, κόχλαι coclea, conchae. Խեցեմորթ գալարեալ. որպէս խխունջ. արուսեակ.
Արգանդ մտաց։ Արգանդ մտաց։ Արգանդ մաքուր մեծին Մեսրովպայ։ Յարգանդէ յառաջ քան զԱրուսեակ ծնայ զքեզ. (Ագաթ.։ Շար.։ Սղ.։)
ԶՈՀՐԱՅ կամ ԶՈՀՐԱ. Բառ այլազգ". այսինքն փայլուն, պայծառ. այն է Արուսեակ. (Շիր.։ եւ Տօմար.։)
Տէր ասաց ցիս, որդի իմ ես դու, եւ ես այսօր ծնայ զքեզ։ Յառաջ քան զարուսեակ ծնայ զքեզ.եւ այլն։
Արուսեակ՝ զաստղիկ, եւ փայլածող՝ զհերմէս. (Փիլ. ՟ժ. բան.։)
Արեգական զՎահագն (յն. զապողոն), եւ լուսնին զԱրտեմիս (այսինքն զԱնահիտ), եւ արուսեակ զԱստղիկ (այսինքն զԱփրոդիտէ). (Փիլ. ՟ժ. բան.։)
φωσφόρος, Ἁφροδίτη. lucifer, venus, stella matutinaԱստղ առաւօտեան. արուսեակ. լուսաբեր. զիւհրէ. սապահ եըլտըզը.
Voir tout