Other definitions containing this entry
pipe, tobaccopipe;
— արեւելեան, chibook or long oriental pipe;
— Պարսից, narghileh or flexible pipe;
գլուխ, բերան —ի, mouthpiece of -;
վառարան, տաշտակ —ի, pipe-bowl;
կորտ —ի, drainage from -;
աւելուկ —ի, pipe-brush;
— քարչ, smoker.
south wind;
the south;
արեւելեան —, south east;
արեւմտեան —, south west;
հողմ —ոյ, the south wind;
շնչէ —, it blows from the south.
southern, meridional, austral, southerly;
— արեւելեան հողմ, sirocco.
shell, husk;
— պտղոց, rind, peel, paring;
— ծառոց, bark;
— ընկուզի, nut-shell;
— ձուոց, egg-shell;
— ընդեղինաց, pod, cod, husk;
— խեցեմորթից, oyster-shell or tortoise-shell;
scale;
— արեւելեան, coculus Iudicus, fisher's berry.
Voir tout
Other definitions containing this entry
ἁνατολή oriens Արեւելեան կողմն աշխարհի, կամ այս ինչ տեղւոյ. արեւելք. եւ Որ հայի ընդ արեւելս.
Կանովն տեառնընդառաջին։ Քարոզ տեառնընդառաջին։ Թէ բարեկենդանի դիպի տեառնընդառաջին. (Շար.։ Գանձ.։ Հ=Յ.։) Որ ռմկ. կարճելով եւ խանգարմամբ հնչման ասի՝ Տէրնընտաս, տէրընտասի օր. զոր յետինք ոմանք կամեցան ըստ կամի մեկնել՝ Տէր ընդ այս, յամարելով եւ աւանդութիւն նոր, թէ ընդ արեւելեան դուռն փակեալ (որ օրինակ էր կուսին) անցեալ իցէ տէրն ի գրկի մօր իւրոյ եւ կուսի.
Արշակ ... արեւելեան կողմանց տիրեալ, զաղեքսանդրեանսըն փախուցեալ. (Շ. վիպ.։)
Ւ, կամ ւ. Տառ՝ անուանեալ Հիւն, սիւն. ըստ տեղւոյն ձայնաւոր երկբարբառ, իբր Եու, իյո՛ւ, եւ ըստ տեղւոյն բաղաձայն՝ որպէս մեղմ վ. յար եւ նման մի նոյն նշանագրի լատինացւոց, որ կրկին ձեւով գրի, U որպէս ձայնաւոր ու, կամ ըստ գաղղիացւոց իւ. եւ V, որպէս բաղաձայն վ. հետեւողութեամբ տառիս յունաց Υ, υ . որ կոչի ի՛ փսիլօն. եւ վերածի յերիս տառս լատինացւոց. i, u, y. Նոյնպէս եւ վաւ տառն արեւելեան ազգաց՝ է ւ եւ վ. որ ըստ տեղւոյն առընթեր այլոյ ձայնաւորի լինի՝ ու, եւ ո։ Վասն այսորիկ որպէս ի մեզ աւ, է զի օ՛, եւ է զի՝ իբր ավ հնչէ, նոյնպէս է ամենեւին եւ առ եբր. արաբ. պ. թ. եւ գաղդ. տե՛ս ի տառն Օ։
ԵՐԻ. առ երի. յերի. իբր նխ. Ի կողմն մի. ի միում թեւի. առընթեր. քովը, մէկ դին .... որ յայլ լեզուս ասի Առ բազկաւն։ Առաւել կարծի զարեւմտեան կողմն նշանակել, բայց ցուցանէ եւ զարեւելեանն, եւ այլն.
Ո՞ւր այն իմ ժամանակ, յորում ընդ ասել բանին եւ ես (երկիրս) յոքնազան վերաբերէի բուսակաս ի կենցաղաւէաս աստից։ Օդ քաղցրաշունչ ի ձեռն արեւելեան ցօղոյ, եւ բազմագութ խնամով սնուցանէին զիմ աստիցն զարմ. (Պիտ. Ժ 5։)
ԵՐԵԳ ԴՈՒՌՆ ՔԱՂԱՔԻՆ. կամ Ի ՅԱՐԵԳ ԿՈՒՍԷ. Իմա՛ (Արեւելեան։ Ագաթ.։ Նար. խչ.։)
Գնալ զկողմամբք եկեղեաց, կամ տարոնոյ, կամ զլերամբն արեւելեան հիւսիսոյ. (Խոր. եւ այլն։)
ἁπηλιώτης (որ եւ ապելիոդ՝ անուն արեւելեան հողմոյ) subsolanus σκιώδης umbrosus, opacus. Տեղի անարեւ. ծործորք. ձոր. հովանաւոր կողմն լերանց եւ հովտաց. գիճին, եւ զով. ասի եւ ԵՄԱԿ. եբր. էմէգ.
Բառ յն. է՛ւրօս. εὗρος eurus Անուն արեւելեան հողմոց առ հասարակ. եւ առանձինն՝ ձմեռնային արեւելեանն խառն ընդ հիւսիսի.
Որք յարեւելից ելեալ լինին շարունակք, եւրոսք կոչին։ Եւրոսացն՝ այն, որ յամառնային յեղանակն յելէն արեւու շնչեալ լինի, կեկիաս կոչի ... եւ որ ի ձմեռն արեւելեանն շնչեալ լինի, եւրոս կոչի. (Արիստ. աշխ.։)
Արեւելեանն այն մոգուց՝ աստղահրաւէրն եկելոց, հաւատ եւ յոյս մեր՝ եւ սէր, գեր նոցայնոցն քեզ նըւէր. (Տաղ յհ. եղբ. հեթմ.։)
ՊՂՊԵՂ. գրի եւ ՊՂՊԻՂ. նոյն բառ է եւ յայլ լեզուս. թ. պիպէր. πέπερι, πέπερις piper. իտ. pepe, pevere. Համեմ կծու եւ ջերմ յոյժ՝ ի գոյն սեաւ, եւս եւ սպիտակ՝ ի չափ գնձոյ՝ ողկուղօրէն բերեալ ի վերայ փոքրիկ ծառոյ յարեւելեան հնդիկս. իսկ յայլ տեղիս պղպեղ է բերք դոյզն բուսոյ՝ ի սկզբան կանաչ պատճով, որ յետոյ կարմրանայ. տաքդեղ.
Բառ յն. καικίας Անուն հողմոյ՝ իբր արեւելեան ամառնային։ (Արիստ. աշխ.։) cf. ԵՒՐՈՍ։
Յարեւմտից զհայեցսն ունի արեւելեան։ Ոմանց սիրոյ տես, եւ հայեցք խաղաղական. (Երզն. ոտ. երկն.։)
Արեւելեանն այն մոդուց՝ աստղահրաւէրն եկելոց, հաւատ եւ յոյս մեր՝ եւ սէր, գեր նոցայնոցն քեզ նըւէր. (Տաղ յհ. եղբօր հեթմոյ։)
πέρσης persa. փարս, ֆարս, աճէմ, գըզըլպաշ. Ազգ արեւելեան անդր քան զհայս եւ զմայրս. Տե՛ս բռ. յակ. ան.
Նա ծով աղընթաց՝ դուռն արեւելեան առեալ. (Նար. տաղ յար.։)
ԱՊԵԼԻՈՏ կամ ԱՊԵԼԻՕԴ Բառ յն. աբիլիօ՛դիս. (իբր Յարեւէն, Արեւային). ἁπηλιώτης. ventus subsolanus. Անուն հողմոյ ի կարգի եւրոսաց՝ արեւելեան հողմոց.
Եւ որ ի հասարակօրին արեւելեան՝ ապելիօդ կոչեսցի. (Արիստ. ՞՞։)
ԱՊԵԼԻՈՏ կամ ԱՊԵԼԻՕԴ Բառ յն. աբիլիօ՛դիս. (իբր Յարեւէն, Արեւային) ἁπηλιώτης. ventus subsolanus. Անուն հողմոյ ի կարգի եւրոսաց՝ արեւելեան հողմոց.
Եւ որ ի հասարակօրին արեւելեան՝ ապելիօդ կոչեսցի. (Արիստ. ՞՞։)
Որ ինչ հայի յԱսիա. արեւելեան. cf. ԱՍԻԱԾԻՆ.
Դիմեաց յարեւմուտս, թիկունս տուեալ արեւելեան լուսոյն եւ կենաց դրախտին. (Անան. ի պետր.։)
Ծնունդն՝ որ յայսմ աւուր եղեւ, մօտակայ է մոգուցն արեւելեան. (Եփր. ծն.։)
Ծնունդն՝ որ յայսմ աւուր եղեւ, մօտակայ է մոգուցն արեւելեան. (Եփր. ծն.։)
Ծնունդն՝ որ յայսմ աւուր եղեւ, մօտակայ է մոգուցն արեւելեան. (Եփր. ծն.։)
Արեւելեանն այն մոդուց՝ աստղահրաւէրն եկելոց, հաւատ եւ յոյս մեր՝ եւ սէր, գեր նոցայնոցն քեզ նըւէր. (Տաղ յհ. եղբօր հեթմոյ։)
Արեւելեան կողմնակալս բիւրաւորս։ Կարգեցաւ բիւրաւոր կողմնակալ. (Ասող. ՟Ա. 6։)
Բացաւ դուռն արեւելեան՝ աստղանշան ճանապարհաւն ... ԱՍտղանշան ուղեւորութեամբ. (Թէոդոր. ի կոյսն.։)
ἁνατολικός orientalis Արեւելեան. որ ինչ հայի յարեւելս կոյս, կամ յարեւելակողմն աշխարհի եւ տեղւոյ. արեւելքի.
ԱՐԵՒԵԼԵԱՅ, ելայք. գ. ὀ, οἰ ἁφ’ ἠλίου ἁνατολῶν orientalis, -les Արեւելեան անձն եւ ազգ. արեւելցի.
Որ ի հասարակօրին արեւելեան՝ ապելիոդ կոչեսցի։ Որ ի հասարակօրին յարեւմտէն ելանէ, զեփիւռոս կոչեն. (Արիստ. աշխ.։)
Ընդ որ ծագէ արեւ. արեւելեան.
Արեւելակոմն. արեւելեան. որ ինչ լինի յարեւելս կոյս.
Բառ յն. էւրօգլի՛տօն. εὑροκλύδων euroaquilo իբր εὑρακύλων (բարդեալ ի յն. եւ լտ) որպէս յեւրոսէ՝ այսինքն յարեւելեան հողմոյ յուզեալ. Ազգ արեւելեան հողմոյ ձմերայնոյ՝ պտուտակեալ խառն ի հիւսիսայնոյ.
Արեւելեան կողմնակալս բիւրաւորս։ Կարգեցաւ բիւրաւոր կողմնակալ. (Ասող. ՟Ա. 6։)
Օրհնեալ կնքի եւ տեառնագրեսցի արեւելեան կողմն աշխարհի. (Գանձ.։)
Արեւելեանն այն մոգուց՝ աստղահրաւերնլեկելոց, հաւատ եւ յոյս մեր եւ սէր գեր նոցայնոյն քեզ նըւէր. (Տաղ յհ. եղբ. հեթմ.։)
Համբաւրեցից նախ աստուածածնաւն, եւ արեւելեան թագաւորօքն. (Վրդն. երգ.։)
Ընդ որ կամ ուր արեգակն ծագէ. արեւելեան.
Արեւելեան քաղաքդ անի ... գեղեցկանուն՝ զարմանալի. (Շ. եդես.։)
Հանդիսահրաշ եւ մեծ նահատակն արեւելեան. (Երզն. լս.։)
Voir tout