Other definitions containing this entry
cf. Անձնեայ.
shape, stature, size, height;
age, years, time of life;
կաթնաբոյծ —, babyhood;
անտիական, մատաղ, տխեղծ —, tender age, infancy, childhood;
ի սկզբնաբոյս —ին, from one's earliest years;
ի տղայութեան —ի նորա, in his infancy;
ի ծաղկեալ —ի, in the prime of life;
աճումն — ի, growth, growing;
երիտասարդ —աւ, young;
կայտառ, սթափ —, a slender waist;
— անձնեայ, large stature;
ուղղորդ —, straight figure;
բարձր —աւ, of lofty stature, tall;
միջակ —աւ, middle-sized;
վայելուչ —աւ, good-sized;
չափաւոր —աւ, middling-sized;
կարճ —աւ, short, little;
հասուն —, in ripe years, years of discretion;
այրական —, man's estate, manhood;
ծերացեալ —, — ծերութեան, old age, age, years;
ծերացեալ —աւ, aged, in years, old, stricken in years;
ի — եւ ի տիս հասանել, to reach, to attain, to grow to man's estate;
զարգանալ —աւ, to increase in age;
ի — գալ, to arrive at the age of puberty;
ի միտս եւ ի — լինել, to be of age;
— նորա բարւոք կերպարանի, his figure is becoming well developed;
եւ մեռաւ ի —ի երեսուն եւ երից ամաց, he died at the age of thirty three;
— գարնայնոյ, spring-time, spring.
cf. Երեքանձնեայ.
cf. Երեքանձնեայ.
cf. Երեքանձնեայ.
Voir tout
Other definitions containing this entry
cf. Անձնեայ.
taille, stature;
âge;
անտիական՝ մատաղ՝ ախեղծ —, premier âge, jeune âge;
ծերացեալ —աւ, avancé en âge;
ծերացեալ — ou — ծերութեան, âge avancé, vieillesse;
բարձր —աւ, de grande taille, grand;
երիտասարդ —աւ, jeune;
կարճ —աւ, de petite taille, petit;
աճումն —ի, croissance;
իսկ զբնաբոյս —ին, dès son premier âge;
ի տղայութեան —ի նորա, pendant son bas âge;
ուղղորդ —, taille droite;
— նորա բարւոք կերպարանի, sa taille se dessine bien;
ի — եւ իտիս հասանել, parvenir en âge;
ի միտս եւ ի — լինել, être majeur;
— անձնեայ, grande f aille;
զարգանալ —աւ, s'avancer en âge;
ի հասակի, à l'âge de;
ի ծաղկեալ հասակի, à la fleur de son âge;
cf. Ծաղիկ.
cf. Երեքանձնեայ.
cf. Երեքանձնեայ.
cf. Երեքանձնեայ.
Abas;
էր մեծ սպարապետ հայոց՝ եղբայր առաջներորդ աշոտայ արքայի, այր քաջ՝ անձնեայ եւ թիկնաւէտ, առոյգանձն եւ գեղեցիկ հասակաւ, կորովի եւ յաջողակ ի պատերազմունս. որ եւ աջակցեալ եղբօր իւրում աշոտայ արար քաջութիւնս բազումս, եւ եղեւ հռչակաւոր եւ հոյակապ ի մէջ բազմաց։ Առ սա գրեաց թուղթ յանդիմանութեան եւ խրատու իմաստնաբար մեծ վարդապետն հայոց մաշտոց։ (ի հին պատմագիրս)
Աբաս էր արքայ հայոց որդի սմբատայ արքայի, եւ եղբայր չորրորդ աշոտոյ արքայի։ Սա թագաւորեաց յԱնի ամս 27։ (ի հին պատմագիրս)
Աբաս էր այլ արքայ հայոց, որ եւ կոչիւր շահն շահ։ Սա թագաւորեաց ի կարս քաղաքի, որ է խաբս, հրամանաւ ազգապետին իւրոյ գագկայ արքայի, որ թագաւորէր յանի ի 951 թուականիս հայոց։ (ի հին պատմագիրս)
Voir tout
Other definitions containing this entry
Երկոքեան անձնեայք որպէս սկայազունք. (Բուզ. ՟Է. 37։)
Ունօղ զերրեակ լոյս, իբր Եռանձնեայ.
ԿԻՍԱՆՁՆ ԿԻՍԱՆՁՆԵԱՅ. Կէս անձամբ, կամ մարմնով, իրանօք.
Գազանք անծանօթք՝ մարդակերպք, կիսանձնեայք. (Խոր. աշխարհ.։)
Այր եղեւ առաւել սրտեայ եւ ուժեղ։ Սրտեայ՝ անձնեայ՝ ուժեղ. (Խոր. ՟Բ. 60։ ՟Գ. 40։)
cf. ԱՆՁՆԵԱՅ.
ԵՌԱՆՁՆԵԱՅ ԵՌԱՆՁՆԵԱՆ. cf. Եռանձնական.
Եռանձնեայ կամ եռանձնեան աստուածութիւն. (Վրդն. ծն.։ եւ Նանայ.։)
Զերիս տօնս յանդիման լինել երախարեօք եռանձնեայ տէրութեանն. (Նախ. ել.։)
եռանձնեայք. որպէս Երեք մանկունքն.
Կամաւոր պատարագին իսահակայ նախանձաւոր գոլով եզականին՝ եռանձնեայք ի վերայ կայծականաց հրոյն ողջակիզեալ զմարմինս. (Հարցնափառ.։)
Ի տիս հասեալ միջակութեան՝ քաջահասակ էր նա, եւ անձնեայ եւ թիկնաւէտ. (Յհ. կթ.։)
Այր յաջողակ եւ պատշաճագեղ՝ ուժեղ եւ անձնեայ. (Օրբել.։)
ԵՐԵՔԱՆՁՆԱԿԱՆ ԵՐԵՔԱՆՁՆԱՒՈՐԱԿԱՆ ԵՐԵՔԱՆՁՆԵԱՅ ԵՐԵՔԱՆՁՆԵԱՆ. cf. Եռանձնական. որ եւ Եռանձնեայ, Եռանձնեան.
Երեքանձնեայ (կամ երեքանձնեան) տէրութիւնն. (Իգն.։)
Հայկ գեղապատշաճ եւ անձնեայ, քաջագանգուր, խայտակն։ Ուշիմ եւ խորհեմ սկայն՝ քաջագանգուրն եւ խայտակն. (Խոր. ՟Ա. 9. 10։)
cf. ԵՌԱԼՈՅՍ. ԵՐԵՔԱՆՁՆԵԱՅ.
Զցլէն ասեն (ախտարք), թէ ըստ նմանութեան ցլու զօրաւոր եւ անձնեայ է. (Շիր.) (այն է աստեղատունն ընդ հայկ եւ ընդ բազմաստեղս եռանկիւնի ձեւացեալ աստեղբք, որպէս երեւի եւ ճակատ ցլու հանդերձ կզակաւն)։
Անձնեայ եւ թիկնաւէտ. (Խոր. ՟Ա. 13։ Յհ. կթ.։)
Անձնեայքն եւ բարեձեւ ըստ պատշաճի։ Ըստ պատշաճի ջերմապէս ապաշխարեսցէ։ Ըստ պատշաճի վիճակել զիշխանս եւ զդատաւորս. (Խոր. ՟Բ. 54։ Վրք. հց. ՟Բ։ Մխ. առակ.։)
Հայկ գեղապատշաճ եւ անձնեայ, քաջագանգուր, խայտակն։ Խոհեմ սակայն քաջագանգուրն եւ խայտակն. (Խոր. ՟Ա. 9. 10։)
ԿԻՍԱՆՁՆ ԿԻՍԱՆՁՆԵԱՅ. Կէս անձամբ, կամ մարմնով, իրանօք.
Գազանք անծանօթք՝ մարդակերպք, կիսանձնեայք. (Խոր. աշխարհ.։)
Անձնեայ եւ թիկնաւէտ. (Խոր. ՟Ա. 13։ Յհ. կթ.։)
Եռաթիւ. երեքանձնեայ.
Երրորդութիւն անձնաւորեալ. (Շ. վիպ.։) (իբր երեքանձնեայ էութիւն Աստուծոյ)։
Հայկ գեղապատշաճ եւ անձնեայ. (Խոր. ՟Ա. 9։)
τριαδικῶς Իբրեւ երրորդութիւն. որպէս երեքանձնեայ.
ԵՐՐՈՐԴԱԿԱՆ. իբր Երեքանձնեայ, երեքանձնական.
ԵՐԵՔԱՆՁՆԱԿԱՆ ԵՐԵՔԱՆՁՆԱՒՈՐԱԿԱՆ ԵՐԵՔԱՆՁՆԵԱՅ ԵՐԵՔԱՆՁՆԵԱՆ. cf. Եռանձնական. որ եւ Եռանձնեայ, Եռանձնեան.
Երեքանձնեայ (կամ երեքանձնեան) տէրութիւնն. (Իգն.։)
Հայկ անձնեայ, եւ հաստաբազուկ. (Խոր. ՟Ա. 9։)
ԵՐԵՔԱՆՁՆԱԿԱՆ ԵՐԵՔԱՆՁՆԱՒՈՐԱԿԱՆ ԵՐԵՔԱՆՁՆԵԱՅ ԵՐԵՔԱՆՁՆԵԱՆ. cf. Եռանձնական. որ եւ Եռանձնեայ, Եռանձնեան.
Երեքանձնեայ (կամ երեքանձնեան) տէրութիւնն. (Իգն.։)
Զսիսակ զայր սէգ եւ անձնեայ։ Զարեհ էր այր սէգ. (Խոր. ՟Ա. 11։ ՟Բ. 50։)
Չիք ոք բարի, բայց մի աստուած։ Այր բարի եւ անձնեայ։ Մարդ բարի ի բարի գանձուց սրտի իւրոյ հանէ զբարիս։ Ազնիւ ծառայ բարի եւ հաւատարիմ։ Ծառ կամ պտուղ կամ երկիր կամ մասն բարի։ Պարգեւս բարիս։ Տուրք բարիք։ Լի գործովք բարեօք։ Զգործս բարեաց. կամ Զյիշատակ մեր բարեաց. (յն. բարի)։ Գիտել զբարի կամ զչար։ Բանս բարիս։ Չէ բարի բանդ։ Չէ ինձ բարի։ Ուղիղ եւ բարի ես դու յաչս իմ։ Ինձ մերձենալ առ աստուած բարի է։ Արա որ ինչ բարի թուի առաջի աչաց քոց։ Տէր որ ինչ բարի է առաջի իւր, ինքն արասցէ։ Ծագէ ի վերայ չարաց եւ բարեաց։ Զչարս եւ զբարիս։ Ժողովեցին զբարի բարին (այսինքն զլաւսն) յամանս, զխոտանն ի բաց ընկեցին. եւ այլն։
Երիւք կամ երիցս զարդարեալ. որպէս Մեծազարդ, հրաշազարդ, եւ Երեքանձնեայ.
Երկոքեան անձնեայք որպէս սկայազունք. (Բուզ. ՟Է. 37։)
Ի բնէ երրորդական. երեքանձնեայ. երրեակ եւ մի.
Եւ իբր Ունակ առանձնաւորութեանց. եռանձնեայ.
Մի է ըստ բնութեան աստուածային էութիւն, բայց եւ ո՛չ միանձնական, (այլ՝ երեքանձնեայ). (Տօնակ.։)
τετράς quaternio, quaternitas. Չորրեակ կամ քառաթիւ գոլն (տարերաց). եւ Հերետիկոսաց՝ ընծայելն քրիստոսի զանձն մարդկային. որով երրորդութիւնն երեքանձնեայ՝ լինի չորրորդութիւն չորեքանձնեայ.
ԵՐԵՔԱՆՁՆԱԿԱՆ ԵՐԵՔԱՆՁՆԱՒՈՐԱԿԱՆ ԵՐԵՔԱՆՁՆԵԱՅ ԵՐԵՔԱՆՁՆԵԱՆ. cf. Եռանձնական. որ եւ Եռանձնեայ, Եռանձնեան.
Երեքանձնեայ (կամ երեքանձնեան) տէրութիւնն. (Իգն.։)
Այր մեծանձնեայ եւ բազմախել, եւ հնարաւոր յամենայն իրս կենցաղոյս. (Ուռպ.։)
ԵՌԱՆՁՆԵԱՅ ԵՌԱՆՁՆԵԱՆ. cf. Եռանձնական.
Եռանձնեայ կամ եռանձնեան աստուածութիւն. (Վրդն. ծն.։ եւ Նանայ.։)
Զերիս տօնս յանդիման լինել երախարեօք եռանձնեայ տէրութեանն. (Նախ. ել.։)
եռանձնեայք. որպէս Երեք մանկունքն.
Կամաւոր պատարագին իսահակայ նախանձաւոր գոլով եզականին՝ եռանձնեայք ի վերայ կայծականաց հրոյն ողջակիզեալ զմարմինս. (Հարցնափառ.։)
Voir tout