διαλογιστικός ratiocinans. Ունակ կարողութեան խորհելոյ. տրամաբանօղ. տրամախոհական. տե՛ս եւ ԽՈՀԵՑՈՂԱԿԱՆ, եւ ԽՈՀԱԿԱՆ.
Եւ է ներտրամադրեալ բանն շարժումն անձին (այսինքն հոգւոյ), որ ի խորհեցողականին եղեալ առանց իրիք արտաձայնութեան. (Նիւս. բն.։)
Բերան ո՛չ զմարմնոյն ասէ, այլ զմտացն, յորում եւ խորհեցողականն է ներգործութիւն։ Զօրացն լոյսն խորհեցողական սիրտն ձգէ յինքն։ Խորհեցողական մտացս իմաստութիւն. (Լմբ. սղ.։)